Józef Zaliwski
 | |
 Junosza | |
| Rodzina | Zaliwscy herbu Junosza |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
Józef Zaliwski herbu Junosza (ur. 1797 w Jurborku, zm. 1 kwietnia 1855 w Paryżu) – polski działacz niepodległościowy, pułkownik armii Królestwa Polskiego, organizator partyzantki w roku 1833.
Życiorys
Urodził się w Jurborku[1]. Był wychowankiem jezuitów. W 1818 roku wstąpił do piechoty Królestwa Polskiego. Był instruktorem w Szkole Podchorążych w Warszawie[2].
Jeden z współtwórców Sprzysiężenia Wysockiego. W czasie nocy listopadowej kierował atakiem na warszawski Arsenał. Był jednym z najwybitniejszych polskich dowódców partyzanckich w 1831. Sformował oddział tzw. „Kurpików ostrołęckich”, który operując z Puszczy Zielonej skutecznie przecinał linie zaopatrzenia armii rosyjskiej. W obronie stolicy nie brał udziału, ponieważ pełnił wtedy misję wywiadowczą pod Górą Kalwarią[3].
Po upadku powstania listopadowego udał się na emigrację do Francji, był powiązany z masonerią europejską, współpracował z Joachimem Lelewelem (Zemsta Ludu).
W marcu 1833 organizował oddziały powstańcze. Miały one być zarzewiem dla wywołania nowego powstania, w które planowano wciągnąć przede wszystkim masy ludu polskiego. Próby te na większą skalę nie powiodły się. W rezultacie tych mało przemyślanych działań nastąpiły aresztowania w Królestwie i Galicji. Wiele osób przypłaciło wyprawy życiem lub katorgą. Na północy Królestwa za próbę wzniecenia powstania straceni zostali Artur Zawisza (w Warszawie) i Michał Wołłowicz (w Grodnie). Zaliwski został aresztowany przez Austriaków i skazany na karę śmierci, zamienioną na 20 lat więzienia w twierdzy Kufstein[3]. W 1834 roku skazany przez władze rosyjskie na powieszenie za udział w powstaniu listopadowym[4]. Po amnestii w 1848 wyjechał ponownie do Francji i działał w Towarzystwie Demokratycznym Polskim. Zmarł w Paryżu[3].
Pochowany na Cmentarzu Montmartre.
Józef Zaliwski w filmie
Józef Zaliwski występuje w polskim filmie biograficznym Młodość Chopina (1952) w reżyserii Aleksandra Forda. Jego rolę grał Emil Karewicz.
Przypisy
- ↑ Polacy pochowani na Cmentarzu Montmartre oraz Saint-Vincent i Batignolles w Paryżu, pod red. Andrzeja Biernata i Sławomira Górzyńskiego, Warszawa 1999, s. 136
- ↑ Kronika powstań polskich 1794–1944, Marian B Michalik (red.), Eugeniusz Duraczyński (oprac.), Warszawa: Wydawnictwo Kronika, 1994, s. 97, ISBN 83-86079-02-9, OCLC 834009097.
- ↑ a b c Kronika powstań..., s. 97.
- ↑ Tygodnik Petersburski 1834, nr 86, s. 519.
Linki zewnętrzne
- Józef Zaliwski – dzieła w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Junosza - polski herb szlachecki.
Autor: Moonik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Graves of the Polish soldiers exiled in France in the 19th century located in Cimetière of Montmartre in Paris, 18th district, France.