Józef Zych

Józef Zych

Józef Zych (2015)
Data i miejsce urodzenia	23 marca 1938 Giedlarowa
Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Okres	od 3 marca 1995 do 20 października 1997
Przynależność polityczna	Polskie Stronnictwo Ludowe
Poprzednik	Józef Oleksy
Następca	Maciej Płażyński
Wicemarszałek Sejmu I i II kadencji
Okres	od 25 listopada 1991 do 3 marca 1995
Przynależność polityczna	Polskie Stronnictwo Ludowe
Wicemarszałek Sejmu IV kadencji
Okres	od 2 lipca 2004 do 18 października 2005
Przynależność polityczna	Polskie Stronnictwo Ludowe
Odznaczenia

Józef Zych (ur. 23 marca 1938 w Giedlarowej) – polski prawnik i polityk. Marszałek Sejmu II kadencji w latach 1995–1997.

Doktor nauk prawnych. W latach 1983–1991 prezes Krajowej Rady Radców Prawnych. W latach 1989–2015 poseł na Sejm z ramienia Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Polskiego Stronnictwa Ludowego (X, I, II, III, IV, V, VI i VII kadencji), w latach 1991–1995 i 2004–2005 wicemarszałek Sejmu I, II i IV kadencji, marszałek senior Sejmu V i VII kadencji, w latach 2015–2019 członek Trybunału Stanu, honorowy prezes PSL.

Życiorys

Działał w harcerstwie^[1]. W 1961 został skazany na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności za „niedopełnienie obowiązków służbowych” w czasie obozu harcerskiego koło Krosna Odrzańskiego^[2].

Jest absolwentem Liceum im. Bolesława Chrobrego w Leżajsku (1956)^[3] i Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (1966), na którym uzyskał także stopień doktora nauk prawnych (1976). Podjął wykonywanie zawodu radcy prawnego. W latach 1983–1991 był prezesem Krajowej Rady Radców Prawnych^[4].

W 1975 wstąpił do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. W 1989 został wybrany na posła z ramienia tej partii. W latach 1988–1990 był członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa^[5]. W listopadzie 1989 został przewodniczącym rady naczelnej powstałego z przekształcenia ZSL Polskiego Stronnictwa Ludowego „Odrodzenie”, które 5 maja 1990 współtworzyło jednolite Polskie Stronnictwo Ludowe. W trakcie X kadencji pełnił funkcję przewodniczącego Klubu Poselskiego PSL i przewodniczącego Komisji Sprawiedliwości. Od 1991 Józef Zych był posłem reprezentującym to ugrupowanie. W Sejmie I, a także II kadencji do 3 marca 1995 zajmował stanowisko wicemarszałka, następnie do końca tej kadencji pełnił funkcję marszałka. Od 2 lipca 2004 do końca IV kadencji ponownie był wicemarszałkiem Sejmu. W IV kadencji Sejmu zasiadał ponadto w Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej, której był przewodniczącym. Od 19 października 2005 do 26 października 2005 wykonywał obowiązki marszałka seniora Sejmu RP V kadencji. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz siódmy uzyskał mandat poselski, otrzymując w okręgu lubuskim 18 631 głosów. W wyborach w 2011 po raz ósmy z rzędu został posłem z listy PSL. 27 października 2011 prezydent Bronisław Komorowski powierzył mu wykonywanie obowiązków Marszałka Seniora Sejmu VII kadencji^[6]. W 2012 został honorowym prezesem Polskiego Stronnictwa Ludowego^[7].

W 2015 nie uzyskał poselskiej reelekcji. 18 listopada 2015 wybrany na członka Trybunału Stanu z rekomendacji PSL^[8]. 11 grudnia 2015 złożył przed marszałkiem Sejmu ślubowanie i tym samym oficjalnie rozpoczął kadencję sędziego Trybunału Stanu^[9]. W TS zasiadał do końca kadencji w 2019.

Wyniki wyborcze

Wybory	Komitet wyborczy		Organ	Okręg	Wynik
1989		Zjednoczone Stronnictwo Ludowe	Sejm X kadencji	nr 107	33 535 (51,24%)[10]
1991		Polskie Stronnictwo Ludowe Sojusz Programowy	Sejm I kadencji	nr 14	16 411 (5,84%)[11]
1993		Polskie Stronnictwo Ludowe	Sejm II kadencji	nr 52	22 313 (9,89%)[12]
1997		Polskie Stronnictwo Ludowe	Sejm III kadencji	nr 52[13]	10 973 (5,26%)[14][15]
2001		Polskie Stronnictwo Ludowe	Sejm IV kadencji	nr 8	7378 (2,36%)[16]
2005		Polskie Stronnictwo Ludowe	Sejm V kadencji	nr 8	9566 (3,54%)[17]
2007		Polskie Stronnictwo Ludowe	Sejm VI kadencji	nr 8	18 631 (4,73%)[18]
2011		Polskie Stronnictwo Ludowe	Sejm VII kadencji	nr 8	6919 (2,08%)[19]
2015		Polskie Stronnictwo Ludowe	Sejm VIII kadencji	nr 8	4784 (1,38%)[20]

Odznaczenia i wyróżnienia

Ordery i odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (1983)^[21]
• Srebrny Krzyż Zasługi (1978)^[21]
• Odznaka za Zasługi dla Województwa Zielonogórskiego^[21]
• Złota Odznaka Związku Patriotów Polskich^[21]
• Odznaka Zasłużonego dla Kółek Rolniczych^[21]
• Wielki Oficer francuskiej Legii Honorowej
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec^[22]

Nagrody i wyróżnienia

Honorowy obywatel Leżajska^[23] i województwa lubuskiego^[24].

W 2012 podczas XI Kongresu Polskiego Stronnictwa Ludowego został honorowym prezesem tej partii^[25]. W 2015 został wyróżniony przez poznańskie Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego statuetką Złotego Hipolita^[26]. Otrzymał także tytuł „Człowieka Roku Ubezpieczeń 2013”, przyznawanego przez redakcję „Gazety Ubezpieczeniowej”^[27].

W 2006 słuchacze Programu III Polskiego Radia przyznali Józefowi Zychowi nagrodę „Srebrne Usta 2005” za lapsus: Nie po raz pierwszy staje mi... przychodzi mi stawać przed izbą^[28]. Poseł uzyskał wówczas 40% wszystkich oddanych głosów.

Zobacz też

• Lista posłów wielu kadencji (III RP)

Przypisy

Bibliografia

• Strona sejmowa posła VII kadencji. [dostęp 2012-11-18].