Józefina Rogosz-Walewska

Józefina Rogosz-Walewska
Data i miejsce urodzenia12 sierpnia 1884
Nowe Sioło
Data i miejsce śmierci12 lutego 1968
Kraków
Zawód, zajęciepolska aktorka i pisarka

Józefina Alicja Rogosz-Walewska h. Ostoja, znana także jako Józefina Colonna-Walewska[1], primo voto Rogosz-Zagórska, secundo voto Rogosz-Pieńkowska (ur. 12 sierpnia 1884 w Nowym Siole pod Stryjem, zm. 12 lutego 1968 w Krakowie[2]) – polska aktorka, poetka i pisarka.

Życiorys

Ostoja, herb rodziny Rogoszów.

Józefina Alicja Rogosz urodziła się w Nowym Siole pod Stryjem w 1884, jako jedna z pięciorga dzieci Józefa Atanazego Rogosza h. Ostoja i Józefy Ludwiki Wilczyńskiej h. Poraj.

Ukończyła szkołę średnią i Wyższe Kursy dla Kobiet w Krakowie[3]. 23 stycznia 1904 w Krakowie wyszła za mąż za Romana Zagórskiego (1875-1927), lekarza psychiatrę. Małżeństwo trwało jednak krótko[4], gdyż już 30 czerwca 1906, także w Krakowie, wyszła za mąż za Ignacego Pieńkowskiego (1877-1948), polskiego malarza, wykładowcę na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Namalował on jej 4 portrety, w tym w 1907 najsławniejszy Portret żony przy stole[5]. Także i to małżeństwo rozpadło się. Następnie pozostawała w związku z aktorem i reżyserem Januszem Warneckim (1895-1970), któremu w 1919 roku urodziła córkę, Jadwigę Colonna-Walewską (w przyszłości także aktorkę teatralną). 3 września 1921, także w Krakowie wyszła po raz trzeci za mąż za Stanisława Colonnę-Walewskiego (1890-?), a w rok później urodziła mu syna, Krzysztofa[2].

Debiutowała 23 sierpnia 1910 w krakowskim Teatrze im. Słowackiego jako Maria w Warszawiance. W następnych 10 latach występowała także na deskach Teatru Wielkiego w Warszawie, Teatru Polskiego w Poznaniu, Teatru Polskiego w Łodzi, Teatru Małego w Warszawie i Teatru Miejskiego we Lwowie. Występowała także w objazdowym zespole D. Baranowskiego (m.in. w Rzeszowie i w Przemyślu). W 1919 z powodów osobistych (urodzenie córki), wycofała się z teatru, do którego już nie wróciła[3].

Po opuszczeniu teatru prowadziła w Krakowie pensjonat i pracownię modniarską. Po II wojnie światowej utrzymywała się z renty[3].

Ojciec aktorki znany był jako publicysta i pisarz. Józefina, podtrzymując rodzinne tradycje, po opuszczeniu sceny zajęła się, podobnie jak jej starsza siostra Zofia, także pisarstwem. Oprócz 9 samodzielnych publikacji, wydała także wraz z siostrą zbiór poezji dla dzieci i młodzieży W słoneczku, a także opowiadanie Przez kolorowe okienko[6].

Pochowana na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera BC, rząd wsch.).

Grób Józefiny Rogosz-Walewskiej na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Twórczość

  • W słoneczku: poezye dla dzieci i młodzieży (1918, wraz z Zofią Rogoszówną)
  • Serce: poezye (1921)
  • Prochom Juljusza Słowackiego (1927)
  • Jak wesoło na wsi; Brzuś (1928)
  • Na drodze (1929)
  • Na szali słonecznej (1930)
  • Przez kolorowe okienko (1930, wraz z Zofią Rogoszówną)
  • Cieniom Wodza Narodu: cztery pieśni o Józefie Piłsudskim (1935)
  • Radość samotna: (Puszcza Augustowska) (1930)
  • Fiat voluntas Tua: ubogi jestem w duchu, poemat (1939)
  • Hubert (1947)

Przypisy

  1. ↑ Profil aktorki w katalogu bibliotecznym Worldcat.
  2. ↑ a b Profil aktorki w bazie internetowej Potomkowie Sejmu Wielkiego.
  3. ↑ a b c Hasło o aktorce w internetowej bazie e-teatr.pl.
  4. ↑ Słownik biograficzny teatru polskiego 1900–1980, t. II. Warszawa: PWN, 1994
  5. ↑ Portret Józefiny Rogosz-Pieńkowskiej w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.
  6. ↑ Utwory Józefiny Rogosz-Walewskiej w katalogu Biblioteki Narodowej.

Media użyte na tej stronie

POL COA Ostoja średniowieczna.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób Józefiny Rogosz-Walewskiej.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Józefiny Rogosz-Walewskiej na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie