Jądro kondensacji

Jądro kondensacji (ang. cloud condensation nucleus, CCN) – cząstka aerozolu atmosferycznego mająca typowo średnicę poniżej 1μm i ułatwiająca parze wodnej kondensację.

Istnienie jąder kondensacji jest niezbędne do powstawania w atmosferze kropel chmurowych a przez to samych chmur[1]. Spontaniczne łączenie się molekuł wody bez udziału jąder kondensacji jest mało prawdopodobne i wymaga występowania ciśnienia parcjalnego pary wodnej wielokrotnie przekraczającego ciśnienie pary nasyconej - takie warunki praktycznie nie występują w atmosferze[1].

Jądra kondensacji ułatwiają kondensację dzięki kilku efektom:

  • zapewnienie materialnej powierzchni, na której zachodzić może kondensacja[2],
  • zmiana składu chemicznego roztworu (rozpuszczenie się lub wymieszanie substancji tworzącej jądro kondensacji z kondensującą wodą zmienia prawdopodobieństwo kondensowania i parowania wody z kropli)[2],
  • jądro kondensacji składające się z substancji higroskopijnej łatwiej wychwytuje i silniej wiąże molekuły wody niż inne molekuły wody[1].

Od koncentracji i rodzaju aerozolu atmosferycznego zależą własności chmur powstających w atmosferze, takie jak koncentracje i rozmiar kropelek chmurowych, a przez to także oddziaływanie chmury z promieniowaniem słonecznym i ziemskim promieniowaniem podczerwonym[1]. Nazywamy to pośrednim efektem aerozolowym. To jedno ze zjawisk, dzięki którym zmiany w koncentracji i rodzaju aerozolu atmosferycznego mogą wpływać na klimat Ziemi.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d Szymon Malinowski, Czym są jądra kondensacji w chmurach?, zapytajfizyka.fuw.edu.pl, 28 sierpnia 2018 [dostęp 2018-09-24] (pol.).
  2. a b Condensation nuclei and cloud droplet formation, www.atmo.arizona.edu [dostęp 2018-09-24].