Jędrzejówka (województwo lubelskie)

Jędrzejówka
wieś
Ilustracja
(c) Jakub Kruczek, licencja: CC BY 3.0

Kościół
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

biłgorajski

Gmina

Goraj

Liczba ludności (2011)

189[1]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

23-450[2]

Tablice rejestracyjne

LBL

SIMC

0887807

Położenie na mapie gminy Goraj
Mapa konturowa gminy Goraj, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Jędrzejówka”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Jędrzejówka”
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego
Mapa konturowa powiatu biłgorajskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Jędrzejówka”
Ziemia50°42′42″N 22°46′02″E/50,711667 22,767222


Jędrzejówkawieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Goraj[3][4].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 189 mieszkańców[1] i była ósmą co do wielkości miejscowością gminy Goraj.

Kościół filialny parafii w Radzięcinie pw. Matki Boskiej Królowej Polski został wybudowany w latach osiemdziesiątych XX w. według projektu inżynierów Elżbiety Mącik, Ewy Lebiedzkiej-Nowakowskiej i Fortunata Nowakowskiego. Jest murowany, kryty blachą. We wsi znajduje się zabytkowa kamienna figura z 1906 r.

Jedrzejówka graniczy z Szczebrzeszyńskim Parkiem Krajobrazowym. Posiada otwarty zbiornik wodny, zasilany z wodociągu wiejskiego oraz wodami opadowymi (w latach 90 posiadała dwa zbiorniki, mniejszy w latach późniejszych został zamulony).

Szkoła podstawowa w Jędrzejówce i szkoły filialne w Wólce Abramowskiej i Zagrodach zlikwidowane zostały w 2006 roku. Przez Jędrzejówkę przebiega Roztoczański Szlak Rowerowy.

Historia

(c) Jakub Kruczek, licencja: CC BY 3.0
Muzeum w Jędrzejówce

Wieś powstała w 2 połowie XVII w. w dobrach radzięckich w wyniku przemysłowej eksploatacji lasów. Została założona przez Gorajskich, później w wyniku małżeństwa w 1683 r. Bogumiły z Gorajskich Potockiej z hrabią Janem Ludwikiem Buttlerem przeszła do rodziny Butlerów. Po podziale majątkowym w 1773 r. Jędrzejówka (wraz z Abramowem, Teodorówką, Wolą Abramowską, Hosznią Abram. i Majdanem Abram.) należała do szambelana króla Stanisława Augusta, starosty witagolskiego Krzysztofa Niemirowicza-Szczytta (zm. 1790), ożenionego z Józefą z hr. Buttlerów[5][6][7]. W 1802 r. wdowa po Krzysztofie Niemirowiczu-Szczytcie, starościna witagolska Józefa z hr. Buttlerów Niemirowiczowa-Szczyttowa, sprzedała dobra Abramów szambelanowi byłego dworu polskiego Pawłowi Stryjeńskiemu[8].

Ulokowano tu jedną z kilku hut szkła, dla których pozyskiwano popiół drzewny. W 1715 r. pojawia się nazwa Huta Jędrzejówka, rok później w inwentarzu dóbr radzięckich występuje wieś Andrzejowka „na hucisku” licząca 20 gospodarzy. W 1787 r. wieś zamieszkiwało 288 osób.[9] Na początku XIX w. właścicielem wsi został Zygmunt Stryiński. W 1827 r. Jędrzejówka liczyła 34 domy i 189 mieszkańców. W II połowie XIX w. wieś obejmowała 574 morgi, 33 domy i 241 mieszkańców katolików. W 1921 r. liczyła 74 domy i 435 mieszkańców. Według atlasu J. Jabłonowskiego z 1772 r. wydanego w Londynie wieś posiadała pod koniec XVII w. kościół.


Potem należała do parafii Radzięcin. Być może parafia powstała tu ze względu na to, że w XVII w. w Radzięcinie był zbór Kalwiński. Od czasu do czasu były akty parafialne w Goraju z Jędrzejówki. Jeszcze w XX wieku pracowały tu dwa wiatraki. Jeden znajdował się na Korniakowskiej Górze – w latach 90 były tam pozostałości po wiatraku i kamienie do mielenia zboża, drugi natomiast znajdował się na Górze – od studni głębinowej trzeba było iść na "górę" w stronę Chłopkowa. W Jędrzejówce zachowała się najgłębsza w tym regionie studnia głębinowa, głębokości 102 m[10].

Podczas II wojny światowej zostało zniszczonych 18 gospodarstw. Po II wojnie światowej władze gminy miały swoją siedzibę w Hosznii Ordynackiej i Jędrzejówce. W 1955 r. ulokowano w Jedrzejówce siedzibę gromady, ale po trzech latach została ona zlikwidowana. W 1975 r. wybudowano szkołę.[11]

Wydarzenia kulturalne

Międzygminny Festiwal Muzyki Ludowej im. Anny Malec - festiwal od początku istnienia ma charakter konkursowy. Festiwal zapoczątkowano w 2014 roku. Zespoły i soliści z gminy Goraj i sąsiednich gmin biorą udział w konkursie muzyki tradycyjnej.

Znane osoby z Jędrzejówki

Anna Malec - śpiewaczka ludowa

Zobacz też

Przypisy

  1. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 401 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-23].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23]. 
  5. T. Żychliński, Złota księga szlachty polskiej, t. 4, s. 364-365
  6. Genealogisches Handbuch der Baltischen Ritterschaften, 2017, t. VII, s. 38-42
  7. Z. Baranowski, Dzieje Goraja, 2010
  8. Kuryer Litewski nr 10 z 1833 roku, s. 6-8
  9. Zenon Łukasz Baranowski. Rys historyczny miejscowości z terenu gminy Goraj. „Rys historyczny miejscowości z terenu gminy Goraj”. 
  10. Wójt Gminy Goraj, Informator Turystyczny Gminy Goraj, 2013, ISBN 978-83-930323-2-7.
  11. Zenon Łukasz Baranowski: Rys historyczny miejscowości z terenu gminy Goraj.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Goraj (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Lublin Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E
POL gmina Goraj COA.svg
Gmina Goraj coat of arms
Jędrzejówka - kościół.jpg
(c) Jakub Kruczek, licencja: CC BY 3.0
Jędrzejówka - kościół
Jędrzejówka - muzeum (03).jpg
(c) Jakub Kruczek, licencja: CC BY 3.0
Jędrzejówka - muzeum