Język żmudzki
| Obszar | Litwa (Żmudź) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Liczba mówiących | ok. 500 tys. | ||||||
| Pismo/alfabet | łacińskie | ||||||
| Klasyfikacja genetyczna | |||||||
| Status oficjalny | |||||||
| Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||||||
| Kody języka | |||||||
| Kod ISO 639-2↗ | bat | ||||||
| Kod ISO 639-3↗ | sgs | ||||||
| IETF | sgs | ||||||
| Glottolog | samo1265 | ||||||
| Ethnologue | sgs | ||||||
| W Wikipedii | |||||||
| |||||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||||||
Język żmudzki (żmudz. žemaitiu ruoda; lit. žemaičių tarmė, žemaičių kalba) – język bałtycki używany na Żmudzi w zachodniej części Litwy. Jego status nie doczekał się konsensusu: część językoznawców rozpatruje go jako dialekt, odmianę regionalną języka litewskiego, inni zaś uznają go za osobny język bałtycki. Pogląd o odrębności języka żmudzkiego zyskuje w ostatnich latach na znaczeniu[1], ponadto podejmuje się działania w kierunku standaryzacji tego języka i wypracowania jego normy piśmienniczej, odrębnej od języka ogólnolitewskiego[2].
O wielkości różnic między językiem żmudzkim i litewskim świadczy to, że z jednego na drugi trzeba było tłumaczyć, o czym świadczy wzmianka z 1595 roku Mikołaja Daukszy, który napisał: „Doszły uszu moich słowa niejednego, co mówi: »nie rozumiem katechizmu przetłumaczonego przez ks. JM Daukszę, kanonika żmudzkiego, boć tłumaczył on go po żmudzku i proszono mnie, abym go na litewski przełożył«”[3].
Określenie „język żmudzki” bywa także odnoszone do szesnastowiecznego języka litewskiego, który sam w sobie nie powinien być mylony ze żmudzkim.
Alfabet
Alfabet języka żmudzkiego:
| A a | [ā] | Ā ā | [ėlguojė ā] | B b | [bė] | C c | [cė] | Č č | [čė] | D d | [dė] | E e | [ē] | Ē ē | [ėlguojė ē] |
| Ė ė | [ė̄] | Ė̄ ė̄ | [ėlguojė ė̄] | F f | [ėf] | G g | [gė, gie] | H h | [hā] | I i | [ī] | Ī ī | [ėlguojė ī] | J j | [jot] |
| K k | [kā] | L l | [ėl] | M m | [ėm] | N n | [ėn] | O o | [ō] | Ō ō | [ėlguojė ō] | P p | [pė] | R r | [ėr] |
| S s | [ės] | Š š | [ėš] | T t | [tė] | U u | [ū] | Ū ū | [ėlguojė ū] | V v | [vė] | Z z | [zė, zet] | Ž ž | [žė, žet]. |
Przypisy
- ↑ Dr. Juozas Pabrėža: "Stipriausia kalba Lietuvoje yra žemaičių" (lit.). santarve.lt. [dostęp 2019-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-03)].
- ↑ László Marácz, Mireille Rosello: Multilingual Europe, Multilingual Europeans. 2012, s. 177. ISBN 978-94-012-0803-1. (ang.)
- ↑ Henryk Wisner, Rzeczpospolita Wazów, Sławne Państwo, Wielkie Księstwo Litewskie, Tom III, Instytut Historii PAN, Warszawa 2008, s.262, ISBN 978-83-7543-043-1