Język antylski

Kreyol, kwéyol, patois, patwa
Obszar

Małe Antyle

Liczba mówiących

ok. 1,2 miliona (2001)

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna

kreolski na bazie francuskiego

Kody języka
Glottologless1242
Dialekty
ISO 639-3: acf – dialekt Saint Lucia i Dominiki
ISO 639-3: gcf – dialekt Martyniki i Gwadelupy
ISO 639-3: scf – dialekt w Panamie
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.
Napis w języku kreolskim z Gwadelupy: „Zwolnij. Tutaj bawią się dzieci”

Język antylski (fr. créole antillais) – język kreolski na bazie francuskiego, używany przede wszystkim na wyspach Małych Antyli. Język każdej wyspy ma własne charakterystyczne cechy, jednak zasadniczo wyróżnia się dwie główne odmiany: dialekt Martyniki i Gwadelupy oraz dialekt Saint Lucia i Dominiki, klasyfikowane przez Ethnologue jako odrębne języki[1][2].

Gramatyka

Zaimki osobowe

KreolskiFrancuskiWarianty oboczne
an, mwenje, moi
iil, elle, lui
zòtvouszò

Zaimki dzierżawcze i zależne

Zaimki dzierżawcze stoją po rzeczowniku, poprzedzone przyimkiem a.

KreolskiFrancuskiPrzykłady
mwenme, moiBan mwen biten an mwen, (donne moi mes affaires).
ile, la, luiBa'y biten a'y, (donne-lui ses affaires.)
zòtvousZòt vlé an ba zòt biten a zòt? (vous voulez que je vous donne tes affaires?)

Rodzajniki i zaimki wskazujące

  1. rodzajnik nieokreślony On flè: une fleur.
  2. rodzajnik określony Flè-la: la fleur.
  1. zaimek wskazujący w liczbie pojedynczej Flè-lasa: cette fleur.
  2. zaimek wskazujący w liczbie mnogiej Sé flè-lasa

Czasowniki

Czasowniki w tym języku są nieodmienne, zaś czasy gramatyczne określane są za pomocą partykuł poprzedzających czasownik:

  • ka wyraża czynność teraźniejszą (angielskie be + -ing).
  • ké wyraża czynność przyszłą
  • té oraz ø wyraża czynność przyszłą
  • ja (francuskie déjà „już”) i przeczenie po ko (pas encore „jeszcze nie”)
KreolskiZnaczeniePrzykład angielskiPrzeczeniePrzykłady
kateraźniejszośćbe -ingpa ka, pa'aOu ka pati? Awa. (Tu pars? non.) "ka" może wyrażać także czynność powtarzającą się. "An ka travay lizin touléjou", ("Je travaille à l'usine tous les jours".) Codziennie pracuję w fabryce
kay (= ka + czasownik "ay"bliska przyszłośćbe going topa kayAn kay manjé talè. (Je vais bientôt manger.) Zaraz będę jadł
téumieszcza czynność w przeszłościpa téSi'w té di mwen sa, (Si tu me l'avais dit.) Gdybyś mi to był powiedział
sòtibliska przeszłośćI have just -edMichel sòti rivé. (Michel vient juste d'arriver.) Natomiast " I sòti sòti" znaczy " Il vient juste de sortir". Właśnie wyszedł

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Guadeloupean French Creole, [w:] Ethnologue: Languages of the World [online], Dallas: SIL International [dostęp 2010-03-20] (ang.).
  2. ↑ Lesser Antillean French Creole, [w:] Ethnologue: Languages of the World [online], Dallas: SIL International [dostęp 2010-03-20] (ang.).

Bibliografia

  • Alfred Franciszek Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
  • Sylviane Telchid, Hector Poullet, Le Créole guadeloupéen de poche, Assimil, 2010, ISBN 978-2-7005-0457-6 (fr.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Guadeloupe creole 2010-03-30.JPG
Autor: Kim Hansen, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sign in Guadeloupe creole on tree in a residental area (Lamarre, unincorporated) near Sainte Anne, Guadeloupe, France. Translation: "Lift [your] foot (i.e., slow down), children are playing here!".