Język asturleoński
| |||||
| Obszar | Hiszpania | ||||
| Pismo/alfabet | łacińskie | ||||
| Klasyfikacja genetyczna | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Status oficjalny | |||||
| język urzędowy | nie | ||||
| Organ regulujący | Akademia Języka Asturyjskiego | ||||
| Kody języka | |||||
| Kod ISO 639-2↗ | ast | ||||
| Glottolog | astu1244 | ||||
| SIL | AST | ||||
| W Wikipedii | |||||
| |||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||||
Język asturleoński – kontinuum dialektalne wchodzące w skład języków romańskich. Dialektem posługują się mieszkańcy hiszpańskich prowincji Asturia, Leon, Zamora oraz Salamanka. Ponadto językiem tym posługują się mieszkańcy nielicznych portugalskich wsi w pobliżu granicy z Hiszpanią, a także w okolicach miasta Bragança. Dialektami asturleońskimi posługują się także mieszkańcy regionów Estremadura i Kantabria.
Język asturleoński, a także wszystkie dialekty pochodne, są blisko związane formą gramatyczną z językiem hiszpańskim, jednakże składnia oraz wymowa słów różni się od tradycyjnie używanego hiszpańskiego.
Język asturloński obecnie jest traktowany jako jeden z dialektów regionalnych, który występuje na terenie Hiszpanii, jednakże w 1906 r. Ramón Menéndez Pidal udowodnił, że w Królestwie Leónu w konsekwencji ewolucji języka łacińskiego mieszkańcy Leónu wyodrębnili zupełnie inny język, różniący się o typowych języków występujących na Półwyspie Iberyjskim. Językiem podobnym w formie oraz wymowie jest nielicznie używany w Portugalii język mirandyjski.
Historia
Język asturleoński rozwinął się z tzw. łaciny ludowej, a także z połączenia przed-romańskich języków którymi posługiwali się Asturowie inne starożytne plemiona zamieszkujące Półwysep Iberyjski. W XIV wieku na tereny Asturii podporządkowali sobie Kastylijczycy, którzy zajęli najważniejsze stanowiska urzędowe oraz eklezjologiczne. W późniejszych latach język hiszpański wywarł duży wpływ na język asturleoński, przez co dialekt ten rozwinął się do obecnej formy.
Status
Asturia
W 1974 roku poczyniono znaczący postęp w kwestii popularyzacji używania języka asturleońskiego[2] a także asturyjskiego. W 1994 roku W Asturii językiem asturleońskim lub jego pochodnymi dialektami posługiwało się 100 000 mieszkańców a kolejnych 450 000[3] używało języka jako drugiego. Obecnie jednak sytuacja języka asturyjskiego a także asturleońskiego jest w bardzo trudnym położeniu ze względu na masowy spadek liczby posługujących się tymi językami. Z tego powodu Akademia Języka Asturyjskiego podjęła usilne starania, by dostarczyć materiały pomocne w zachowaniu tej mowy – przeprowadzono kodyfikację, wydano słowniki, leksykony gramatyczne, zaczęto publikować w nim czasopisma. Dzięki temu istnieje duże prawdopodobieństwo przetrwania obu języków a także ich przyszłej popularyzacji.
León
Pod koniec lat 90 XX wieku w prowincji León nieoficjalnie rozpoczęto program mający propagować język leoński a także asturleoński. W 2001 roku na uniwersytecie w León zainicjowano kursy językowe w języku leońskim dla nauczycieli a także dorosłych. Obecnie języka leońskiego a także asturleoński można się uczyć w wielu szkołach w najważniejszych miastach prowincji w tym m.in. w Leónie, Zamorze a także Salamance.
Przypisy
Bibliografia
- Bauske, Bernd (1995) Sprachplannung des Asturianischen. Die Normierung und Normalisierung einer romanischen Kleinsprache in Spannungsfeld von Linguistik, Literatur und Politic. Berlin, Köster (There's also a Spanish translation: (1998) Planificación lingüística del asturiano. Xixón, Vtp ISBN 84-89880-20-4)
- Lexikon der Romanitischen Linguistik, Bd. 6.I: Aragonesisch/Navarresisch, Spanisch, Asturianisch/Leonesisch. Tübingen, Max Niemeyer, ISBN 3-484-50250-9.
- Llera Ramo, F. (1994) Los Asturianos y la Lengua Asturiana: Estudio Sociolingüístico para Asturias-1991. Oviedo: Consejería de Educación y Cultura del Principado de Asturias ISBN 84-7847-297-5.
- Menéndez Pidal, R (1906): "El Dialecto Leonés", Revista de Archivos, Bibliotecas y Museos 2-3:128-172, 4-5:294-311 (There's a modern reimpression: (2006) El Dialecto Leonés. León, El Buho Viajero ISBN 84-933781-6-X)
- Wurm, Stephen A. (ed) (2001) Atlas of the World's Languages in Danger of Disappearing. Unesco ISBN 92-3-103798-6.