Język czirokeski

ᏣᎳᎩ Tsalagi
Obszar

Stany Zjednoczone (Oklahoma i Karolina Północna)

Liczba mówiących

ok. 20 tys.

Pismo/alfabet

sylabariusz czirokeski

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue8a umierający
Kody języka
Kod ISO 639-2chr
Kod ISO 639-3chr
IETFchr
Glottologcher1273
Ethnologuechr
GOST 7.75–97чер 784
WALSche
SILchr
Występowanie
Ilustracja
Zasięg języka czirokeskiego w Ameryce Północnej przed przybyciem Europejczyków
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku czirokeskim
Słownik języka czirokeskiego
w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Języki czirokeski (nazwa własna: ᏣᎳᎩ – Tsalagi; ang. Cherokee) – język z południowej gałęzi rodziny irokiańskiej, używany przez ok. 20 tysięcy Czirokezów w amerykańskim stanie Oklahoma i w czirokeskim rezerwacie w Great Smoky Mountains w Karolinie Północnej. Zapisywany jest sylabariuszem czirokeskim.

Fonetyka i fonologia

W języku czirokeskim występują następujące spółgłoski:

wargowedziąsłowepalatalnewelarnekrtaniowe
zwartetkʔ
zwarto-szczelinoweʦ
szczelinowesh
nosowemn
półotwartejɰ
bocznel

W języku czirokeskim istnieją następujące samogłoski:

przedniecentralnetylne
wysokieiu
średnieeə̃o
niskiea

Występuje też dyftong /ai/ – jedyny w języku czirokeskim. Spółgłoska wargowa /m/ pojawiła się stosunkowo niedawno.

Od powyższego schematu jest jeden wyjątek – Czirokezi z Oklahomy wymawiają zapożyczony z języka angielskiego wyraz automobile z głoskami /ɔ/ i /b/ jak w angielskim.

Tony

Jest językiem tonalnym, a tony pełnią funkcję dystynktywną (rozróżniania znaczenia wyrazów). System tonalny ulega jednak stopniowemu uproszczeniu, zwłaszcza wśród młodszego pokolenia.

Gramatyka

Podobnie jak większość języków autochtonicznych Ameryki język czirokeski jest językiem polisyntetycznym – wypowiedzi składają się z doklejanych do siebie morfemów, mogących zawrzeć całe zdanie w jednym wyrazie. Czirokeskie czasowniki, użyte w wypowiedzi składają się z przedrostka zaimkowego, wskazującego osobę i rdzenia wyrazowego, do których mogą być dołączane przyrostki oznaczające aspekt i tryb.

Media użyte na tej stronie

Cherokee lang.png
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.0