Język ginuchijski
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących | max. 500 osób | ||
| Pismo/alfabet | brak piśmiennictwa | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| UNESCO | 3 zdecydowanie zagrożony↗ | ||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||
| Kody języka | |||
| Kod ISO 639-3↗ | gin | ||
| IETF | gin | ||
| Glottolog | hinu1240 | ||
| Ethnologue | gin | ||
| WALS | hnk | ||
| SIL | GIN | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język ginuchijski (także: język ginuchski, hinuchski, hinuchijski; nazwa własna Гьинози) – jeden z niewielkich języków kaukaskich, używany przez maks. ok. 500 osób w południowym Dagestanie. Język ginuchijski należy do języków didojskich w zespole awaro-didojskim, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich.
Dane, mówiące o liczbie osób posługujących się językiem ginuchijskim nie są zbyt dokładne, ponieważ w dużej mierze opierały się na szacunkach. Po raz pierwszy nosicieli tego języka uwzględniono w statystykach z 1926 r. W późniejszym czasie użytkownicy ginuchijskiego uznawani byli za odłam Awarów i tak też zapisywani podczas kolejnych spisów powszechnych. Szacunki z lat 1958 o 1967 podawały szacunkową liczbę 200 użytkowników języka ginuchijskiego, natomiast według spisu powszechnego, przeprowadzonego na terenie Federacji Rosyjskiej w 2000 r. liczba osób posługujących się tym językiem wynosi 500 osób, z tego większość w Dagestanie.
Językiem ginuchijskim posługuje się ludność we wsi Ginuch w południowodagestańskim okręgu cutyjskim. Od nazwy tej wsi pochodzi też nazwa języka.
Język ten nie wykształcił piśmiennictwa. Jest używany wyłącznie w sytuacjach nieformalnych, w domu, wśród przyjaciół. W charakterze języka literackiego używany jest język awarski, jako największy język literacki Dagestanu. Wśród ludności rozpowszechniony jest także rosyjski, jako język urzędowy Federacji Rosyjskiej.
Ginuchijski jest językiem ergatywnym. Ze względu na swoją historię wykazuje wypływy innych języków – awarskiego, didojskiego, gruzińskiego i rosyjskiego.
Pierwsze informacje na temat ginuchijskiego pochodzą od rosyjskiego etnografia i podróżnika Aleksandra Sierżputowskiego, który zawędrował w górzyste regiony południowego Dagestanu w 1916 r. Początkowo rozpatrywano ginuchijski jako dialekt języka didojskiego, jednak badania Jefgienija Bokariowa wykazały jego odrębność.
Ze względu na niewielką liczbę użytkowników języka, a także z powodu obniżania się prestiżu języka wśród jego użytkowników, uważa się, iż ginuchijski jest językiem zagrożonym wymarciem w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat.
Linki zewnętrzne
- Bibliografia prac dotyczących języka ginuchijskiego. tooyoo.l.u-tokyo.ac.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-06-23)].
- Ethnolugue.com