Język kapuczyński
 | Ten artykuł od 2011-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących | ok. 6 tysięcy | ||
| Pismo/alfabet | brak piśmiennictwa | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| UNESCO | 3 zdecydowanie zagrożony↗ | ||
| Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||
| Kody języka | |||
| Kod ISO 639-3↗ | kap | ||
| IETF | kap | ||
| Glottolog | bezh1248 | ||
| Ethnologue | kap | ||
| WALS | bez | ||
| SIL | KAP | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język kapuczyński (czasem używany jest także termin język beżtyjski, nazwa własna Бэжти) – jeden z niewielkich języków kaukaskich, używany przez 6184 osób w południowym Dagestanie. Język kapuczyński należy do języków didojskich w zespole awaro-didojskim, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich. Kapuczyński jest blisko spokrewniony z językiem chunzybskim.
Dane, mówiące o liczbie osób posługujących się tym językiem nie są zbyt dokładne, ponieważ w dużej mierze opierały się na szacunkach. Według statystyk w 1926 r. języka tego używało zaledwie 1447 osób. W późniejszym czasie użytkownicy kapuczyńskiego uznawani byli za odłam Awarów i tak też zapisywani podczas kolejnych spisów powszechnych. Szacunki z lat 1958 oraz 1967 mówiły o ok. 2500–2800 użytkownikach języka, dane, natomiast według spisu powszechnego, przeprowadzonego na terenie Federacji Rosyjskiej w 2000 r. liczba osób posługujących się tym językiem wynosi 6184 osób.
Językiem kapuczyńskim posługuje się ludność w trzech niewielkich wioskach w południowym Dagestanie: Beżta, Choszar-Chota i Tladal. Sporadycznie używana nazwa tego języka, beżtyjski, pochodzi od nazwy wsi Beżta, natomiast nazwa język kapuczyński, wzięła się od gruzińskiej nazwy tejże wsi. Jednym z ważniejszych badaczy języka kapuczyńskiego, był gruziński badacz, E. A. Łomtadze, który w swych pionierskich pracach używał takiej właśnie nazwy, ona też utrwaliła się i weszła do użytku.
Język kapuczyński nie wykształcił piśmiennictwa. Jest używany wyłącznie w sytuacjach nieformalnych, w domu, wśród przyjaciół. W charakterze języka literackiego używany jest język awarski, jako największy język literacki Dagestanu. Wśród ludności rozpowszechniony jest także rosyjski, jako język urzędowy Federacji Rosyjskiej.
Kapuczyński jest językiem ergatywnym. Ze względu na historię tego języka widoczne są wpływy języka tureckiego, arabskiego, gruzińskiego oraz rosyjskiego.
Linki zewnętrzne
- Bibliografia prac dotyczących języka kapuczyńskiego (beżtyjskiego). l.u-tokyo.ac.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- język chwarszyjski w serwisie Ethnologue (ang.)