Język kiriwina

Kiriwina
Obszar

Papua-Nowa Gwinea (Wyspy Trobrianda)

Liczba mówiących

ok. 20 tys.

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue5 rozwojowy↗
Kody języka
Kod ISO 639-3↗kij
IETFkij
Glottologkili1267
Ethnologuekij
WALSklv
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język kiriwina, także kilivila[1][2], pol. również język kiriwiński[3] – język używany przez 20 tys. osób na Wyspach Trobrianda. Należy do grupy języków oceanicznych w ramach rodziny austronezyjskiej.

Ethnologue (wyd. 22) wyróżnia trzy dialekty: kitava, vakuta, sinaketa[1].

Został udokumentowany w literaturze. Istnieją różne publikacje poświęcone językowi kiriwina i lokalnej kulturze[4]. W języku polskim wydano opracowanie pt. Kiriwina: język Wysp Trobrianda[3]. Jest zapisywany alfabetem łacińskim[1].

System fonetyczny

Samogłoski
PrzednieCentralneTylne
Wysokieiu
Środkoweeo
Niskiea

Oprócz powyższych samogłosek istnieje sześć dyftongów: /ai/, /au/, /ei/, /eu/, /oi/ i /ou/.

Spółgłoski

Wyróżnienia między /l/ a /r/ i /l/ a /n/ są niejasne i wymienne.

Akcent

W języku kiriwina akcent pada z reguły na przedostatnią sylabę. Reguła ta sprawdza się w 95%[5].

Gramatyka

Rzeczowniki

Kilka rzeczowników, zwłaszcza dotyczących krewnych lub części ciała, wymaga użycia afiksów osobowych.

  • Przykładowe struktury: kada-la – (wuj – jego / jej)
Czasowniki

Rdzeń czasownika występuje zwykle z przedrostkiem i czasami z przyrostkiem.

Liczba

W języku kiriwina występują bardzo rzadkie liczby gramatyczne – potrójna i poczwórna[3].

Związki frazeologiczne

  • Kusisu, bala. – Pożegnaj się. (dosł. jesteś, będę odchodzić.)

Przypisy

  1. ↑ a b c David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Kilivila, [w:] Ethnologue: Languages of the World [online], wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2020-06-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
  2. ↑ Ralph Lawton: Kilivila. W: Darrell T. Tryon (red.): Comparative Austronesian Dictionary: An Introduction to Austronesian Studies. Wyd. e-book (2011). Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1995, s. 747–756, seria: Trends in Linguistics. Documentation [TiLDOC] 10. DOI: 10.1515/9783110884012. ISBN 978-3-11-088401-2. OCLC 868970232. [dostęp 2022-08-18]. (ang.).
  3. ↑ a b c Tadeusz Szczerbowski, Kiriwina: Je̜zyk Wysp Trobrianda, Kraków: Wydawn. Nauk. AP, 2002, ISBN 83-7271-165-8, OCLC 54702484 [dostęp 2022-07-22].
  4. ↑ Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Kiriwina. Glottolog 4.6. [dostęp 2022-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-10)]. (ang.).
  5. ↑ Tadeusz Szczerbowski, Kiriwina: Je̜zyk Wysp Trobrianda, Kraków: Wydawn. Nauk. AP, 2002, s. 37, ISBN 83-7271-165-8, OCLC 54702484.

Bibliografia

  • Gunter Senft: Kilivila: the Language of the Trobriand Islanders. Berlin–Nowy Jork–Amsterdam: Mouton de Gruyter, 1986. ISBN 3-11-010781-3 (ang.).
  • Tadeusz Szczerbowski, Słownictwo Kiriwiny z dzieła Bronisława Malinowskiego ułożone jako leksykon kiriwińsko-polsko i polsko-kiriwiński według pomysłu Krystyny Pisarkowej, [w:] Krystyna Pisarkowa (red.), 2000, Językoznawstwo Bronisława Malinowskiego, tom II, Kraków: Universitas, s. 113–417. ISBN 83-7052-679-9.
  • Tadeusz Szczerbowski, Kiriwina: język Wysp Trobrianda, Kraków: Wydawn. Nauk. AP, 2002, ISBN 83-7271-165-8.

Linki zewnętrzne