Język kweński

Język kweński^[1][2] (kweń. kainun kieli, norw. kvensk språk, fiń. kveenin kieli) – język bałtycko-fiński używany przez Kwenów, potomków fińskich imigrantów w Norwegii Północnej. Po intensywnych dyskusjach w Norwegii w kwietniu 2005 kweński został uznany za samodzielny język^[3][4].

Ponad 10 tys. ludzi w okręgach Troms i Finnmark przyznaje się do używania języków kweńskiego i/lub fińskiego. Jednakże liczba tych, którzy potrafią po kweńsku czytać i pisać, jest znacznie niższa^[3].

Kweński jest blisko spokrewniony z używanym w szwedzkiej części regionu Dolina Torne językiem meänkieli i z dialektami północnofińskimi. W stosunku do fińskiego istnieją jednak duże różnice w słownictwie, a częściowo także w gramatyce, bo dialekty kweńskie przez dłuższy czas rozwijały się niezależnie od rozwoju językowego w Finlandii. Przykładowo nie wszystkie spośród 15 przypadków fińskich są używane w języku kweńskim. Jednocześnie w kweńskim w przeciwieństwie do fińskiego jest więcej starych zapożyczeń ze szwedzkiego i nowszych z norweskiego, przede wszystkim takich, jakich brakowało w słownictwie kweńskim, kiedy Kwenowie osiedlili się na wybrzeżu^[3][4].

Do tej pory nie było żadnych standardów prac opisujących gramatykę słowników ani podręczników. Dlatego w roku 2007 utworzono radę języka kweńskiego pod nazwą „Instytut Kweński" (Kainun Institutti, norw. Kvensk Institutt) w Børselv (gmina Porsanger w okręgu Finnmark). Jest to organ doradczy, którego zadaniem w pierwszym etapie jest wypracowanie założeń nowego języka pisanego i zbieranie form różnych dialektów kweńskich^[3].

Jedną z pierwszych oficjalnych stron internetowych w języku kweńskim (yr.no) oferuje od 9 lutego 2010 Norweski Instytut Meteorologiczny^[5].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Norske Kveners Forbund, kvener.no [dostęp 2018-01-09] . (Stowarzyszenie Kwenów Norweskich) (norw. • kweń.)
• Kainun Institutti, www.kvenskinstitutt.no [dostęp 2018-01-09] . Institut kweński (norw. • kweń.)