Język liguryjski (współczesny)

Lìgure, Zenéize

Obszar	Włochy, Francja, Monako, Argentyna
Liczba mówiących	2 miliony
Klasyfikacja genetyczna
Języki indoeuropejskie Języki italskie Języki romańskie Języki zachodnioromańskie Język włoski Język liguryjski
Status oficjalny
UNESCO	3 zdecydowanie zagrożony↗
Ethnologue	5 rozwojowy↗
Kody języka
Kod ISO 639-3↗	lij
IETF	lij
Glottolog	ligu1248
Ethnologue	lij
Linguist List	lij
WALS	itg
Występowanie
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata Wikipedia w języku liguryjskim Słownik języka liguryjskiego w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język liguryjski – zespół dialektów używanych przez niemal 2 miliony osób w Ligurii, krainie rozciągającej się na północnym wybrzeżu Morza Liguryjskiego, głównie na terytorium Włoch, ale także Francji i Monako. Tradycyjnie dialekty liguryjskie uważa się za regionalny wariant języka włoskiego, lecz bardzo różnią się one od włoskiego języka standardowego. Bliskie są natomiast dialektom piemonckim i lombardzkim. Niektórzy językoznawcy, tacy jak Frederick Agard, klasyfikują dialekt liguryjski jako należący do podgrupy gallo-italskiej języków zachodnioromańskich, podczas gdy włoski umieszczają w innej grupie, a mianowicie italsko-dalmatyńskiej^[1][2][3].

Jak dotąd nie został stworzony liguryjski ustandaryzowany język literacki. Na terenie Włoch najważniejszą rolę odgrywa gwara genueńska, która może pochwalić się, skromną co prawda, literaturą, audycjami radiowymi, stronami internetowymi itp.

Zazwyczaj do dialektów liguryjskich zalicza się również dialekt monegaski, rdzennych mieszkańców księstwa Monako, który ma charakter przejściowy, wykazuje bowiem pewne pokrewieństwo z dialektami prowansalskimi. Nie ma statusu języka urzędowego, jest jednak nauczany w szkołach.

Liguryjskim posługiwali się między innymi: Niccolò Paganini, Giuseppe Garibaldi, Eugenio Montale, Giulio Natta, Italo Calvino, Fabrizio De André. Nieprzerwana literacka tradycja tego języka sięga XIII wieku z autorami takimi jak Luchetto (Anonim z Genui), Martin Piaggio oraz Gian Giacomo Cavalli.

Porównanie leksyki języka liguryjskiego i innych języków zachodnioromańskich:^[4]

Porównanie różnych dialektów liguryjskich:

Genova	Savona	Albenga	Ventimiglia	La Spezia	Novi Ligure	Język włoski
['ʤaŋku]	['ʤaŋku]	['ʤaŋku]	['ʤaŋku]	['ʤaŋko]	['bjaŋku]	bianco
[ku'niʤu]	[ku'niʤu]	[ku'niʤu]	[ku'niʎu]	[ko'niʤo]	[ku'ni]	coniglio
[fa'miʤa]	[fa'miʤa]	[fa'mi:a]	[fa'miʎa]	[fa'miʤa]	[fa'mi:a]	famiglia
['spe:ʤu]	['spe:ʤu]	['spe: ʤu]	['speʎu]	['speʧo]	['spe:ʤu]	specchio
['tɔ:a]	['tɔ:a]	['tɔɹa]	['tɔwɹa]	['tɔ:a]	['tɔra]	tavolo
['ʧy:]	['ʧy:]	['ʧy:]	['ʧy:]	['ʧy:]	['py]	più
['ʃama]	['ʃama]	['ʃama]	['ʃama]	–	–	fiamma
[bruŋ'ziŋ]	[bruŋ'ziŋ]	[bruŋ'ziŋ]	–	[broŋ'ziŋ]	[bruŋ'zejŋ]	rubinetto
[skɔ: 'sa :]	[skɔ: 'sa :]	[sku'sa]	[skaw'sa]	[sko'sa]	[skusa'rejŋ]	grembiule
['briku]	['briku]	['briku]	['briku]	['briko]	['briku]	monte
[maŋ'dilu]	[maŋ'dilu]	[maŋ'dilu]	[maŋ'driʎu]	[maŋ'dilo]	[maŋ'dilu]	fazzoletto
['zia:rdwa]	['zia:rdwa]	[zga'vadwa]	[zga'vawduɹa]	[brilo'e:a]	['ʤɔrdura]	trottola
[se'truŋ]	[se'truŋ]	[purtu'galu]	[purte'galu]	[se'trɔŋ]	[si'trɔŋ]	arancia
[baŋ'ka:]	[baŋ'ka:]	[baŋka'ɹa]	[baŋka'ɹa]	[baŋka'a]	[baŋka'ɹɔ]	falegname
[mi'a:ʤa]	[mi'aʤa]	[my'ɹaja]	[my'ɹaʎa]	[mi'a:ʤa]	[my'rɔja]	muro
['fɛŋa]	[fa'iŋa]	['faɹina]	['faɹina]	[fa'ina]	[fa'rejŋna]	farina
['lyŋa]	['lyŋa]	['lyna]	['lyna]	['lyna]	['løjŋna]	luna
['bejve]	['bɛjve]	['be:ve]	['beve]	['beve]	['bajve]	bere
['mejze]	['mɛjze]	['me:ze]	['meze]	['meze]	['majze]	mese
['maska]	['maska]	['maska]	['maska]	['maska]	['maska]	guancia
[kreʃeŋ'tiŋ]	[kreʃeŋ'tiŋ]	[kreʃeŋ'tiŋ]	[saŋ'ʤytu]	[kreseŋ'tiŋ]	[kreseŋ'tɛiŋ]	singhiozzo

Zobacz też

• język liguryjski (starożytny)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Wikipedia w języku liguryjskim
• Ethnologue.com
• GENOVES.com.ar (genueński)(hiszpański)
• ACADÉMIA LIGÙSTICA DO BRENNO (genueński)
• Zeneize: Grafîa ofiçiâ (ortografia) (genueński)
• A Compagna (Genua) (włoski)
• Fonologia (włoski)