Język mówiony

Język mówiony – reprezentacja języka naturalnego lub języka sztucznego wyrażona za pomocą mowy; jest środkiem komunikacji werbalnej.

Język mówiony, w przeciwieństwie do języka pisanego, ma charakter dialogowy i niejednokierunkowy. Cechuje go ulotność, ścisłe związanie z kontekstem sytuacyjnym, a także potoczność i emocjonalne nacechowanie wypowiedzi. Wykorzystuje elementy fatyczne, służące nawiązaniu i podtrzymaniu kontaktu, i bezpośrednie zwroty do odbiorcy. Obfituje w środki parajęzykowe takie jak intonacja i tembr głosu; przekaz werbalny uzupełniany jest przez gestykulację i mimikę. Mowa charakteryzuje się większą swobodą w zakresie składni (niepełne zdania, potoczne spójniki itd.) niż język pisany, w którym przypisuje się znaczenie estetyce kompozycji. W języku ustnym występują powtórzenia i wtrącenia, pauzy, przerywniki; spójność osiągana jest tylko w ograniczonym zakresie[1].

Język mówiony jest pierwotną reprezentacją języka naturalnego; został wyodrębniony i nazwany na skutek pojawienia się wtórnej reprezentacji języka naturalnego, którą jest język pisany[2].

Przypisy

  1. Joanna Dobkowska, W pigułce. Nauka o języku. Repetytorium. Liceum i technikum, wyd. 1, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2019, s. 59, ISBN 978-83-02-18249-5, OCLC 1107607313.
  2. Kazimierz Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. II, Wrocław: Ossolineum, 1999, s. 271, ISBN 83-04-04445-5, OCLC 835934897 (pol.).