Język malajski betawi
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących | 5 mln (2000)[1] | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
bliżej nieustalona, kreolski na bazie malajskiego lub jeden z języków (dialektów) malajskich | |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||
| Kody języka | |||
| Kod ISO 639-3↗ | bew | ||
| IETF | bew | ||
| Glottolog | beta1252 | ||
| Ethnologue | bew | ||
| BPS | 0082 5 | ||
| WALS | meb | ||
| Występowanie | |||
 Języki Jawy i okolic. Malajski betawi oznaczony na niebiesko. | |||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język malajski betawi lub język betawi (Melayu Betawi, Melayu Jakarte) – rodzimy język ludu Betawi, zamieszkującego stolicę Indonezji – Dżakartę[1].
Stanowi pochodną języka malajskiego, przy czym jego stosunek do innych odmian tego języka pozostaje niejasny. Bywa klasyfikowany jako język kreolski oparty na malajskim[1] bądź też jako dialekt tego języka[2]. Według danych spisu powszechnego z 2000 roku posługuje się nim ok. 5 mln osób. Dokładne określenie liczby użytkowników jest niemożliwe ze względu na bliżej nieokreśloną definicję etniczną i kulturową pojęcia Betawi[1].
Uważa się, że jest zagrożony wymarciem[3]. Jego użytkownicy tworzą w Dżakarcie niewielką mniejszość[4].
Rozwinął się w połowie XIX wieku i wykazuje odrębność od pozostałych odmian języka malajskiego. Jest słabo zrozumiały dla tych użytkowników języka indonezyjskiego, którzy nie mieli z nim wcześniejszej styczności[1]. Do charakterystycznych jego cech należą: zastąpienie cząstek -a i -ah na końcu wyrazów głoską è, redukcja pierwotnej morfologii malajskiej, wykorzystanie elementów morfologii jawajskiej i balijskiej, obecność zaimków wywodzących się z chińskiego dialektu hokkien (1. i 2. os.), obfitość pożyczek słownikowych z innych języków (jawajskiego, sundajskiego, balijskiego, holenderskiego, portugalskiego i chińskiego)[5].
Jest prekursorem dżakarckiej odmiany języka indonezyjskiego[2], niemniej pozostaje wobec niej odrębny[1]. Niektóre jego cechy przedostały się do języka mieszkańców stolicy, a za jego pośrednictwem do mowy potocznej innych miast Indonezji[6]. Badacze wskazują na brak wyraźnej granicy między językiem malajskim betawi a potocznym dialektem dżakarckim[2][3] – oba byty językowe funkcjonują w ramach kontinuum, w którym mieści się także standardowy język indonezyjski[3].
Przypisy
- ↑ a b c d e f M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Betawi, [w:] Ethnologue: Languages of the World [online], wyd. 19, Dallas: SIL International, 2016 [dostęp 2020-06-20] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-11] (ang.).
- ↑ a b c Uli Kozok: Indonesian Native Speakers – Myth and Reality. 2016. [dostęp 2020-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-19)]. (ang.).
- ↑ a b c Thomas Conners, John Bowden, David Gil: Valency classes in Jakarta Indonesian. W: Andrej Malchukov, Bernard Comrie (red.): Valency Classes in the World’s Languages. T. 2: Case Studies from Austronesia, the Pacific, the Americas, and Theoretical Outlook. Berlin: Walter de Gruyter, 2015, s. 941–986, seria: Comparative Handbooks of Linguistics [CHL] 1/2. DOI: 10.1515/9783110429343-003. ISBN 978-3-11-042934-3. OCLC 930445558. (ang.).
- ↑ David Gil: The acquisition of syntactic categories in Jakarta Indonesian. W: Umberto Ansaldo, Jan Don, Roland Pfau (red.): Parts of Speech: Empirical and Theoretical Advances. Amsterdam: John Benjamins Publishing, 2010, s. 135–167, seria: Benjamins Current Topics 25. DOI: 10.1075/bct.25.07gil. ISBN 978-90-272-2255-8. OCLC 673674244. (ang.).
- ↑ K. Alexander Adelaar, David J. Prentice, Cornells D. Grijns, Hein Steinhauer, Aone van Engelenhoven: Malay: its history, role and spread. W: Stephen A. Wurm, Peter Mühlhäusler, Darrell T. Tryon (red.): Atlas of Languages of Intercultural Communication in the Pacific, Asia, and the Americas: Vol I: Maps. Vol II: Texts. Wyd. e-book (2011). Berlin: Walter de Gruyter, 1996, s. 673–693, seria: Trends in Linguistics. Documentation [TiLDOC] 13. DOI: 10.1515/9783110819724.2.673. ISBN 978-3-11-081972-4. OCLC 1013949454. [dostęp 2022-08-30]. (ang.).
- ↑ K. Alexander Adelaar, Malay : A short history, „Oriente Moderno”, 19 (80) (2), 2000, s. 225–242, ISSN 0030-5472, JSTOR: 25817713 [dostęp 2021-08-09] (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: presumably, Meursault2004 at en.wikipedia (not stated at original upload), Licencja: CC-BY-SA-3.0
People in Banyuwangi (noted in the red-marked area on the bottom right of Java island) are actually uses Osing language, not Balinese, although Balinese is also common because some Balinese also lived in that area.