Język maya

maaya t'aan
Obszar

Meksyk, Belize

Liczba mówiących

763 tys.[1]

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
język urzędowyJęzyk narodowy w Meksyku
Organ regulującyInstituto Nacional de Lenguas Indígenas
UNESCO3 zdecydowanie zagrożony
Ethnologue5 rozwojowy
Kody języka
Kod ISO 639-3yua
IETFyua
Glottologyuca1254
Ethnologueyua
WALSyct
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Słownik języka maya
w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język maya, język maja (maaya t'aan) – język z grupy jukatańskiej w ramach rodziny majańskiej. Używany jest głównie w meksykańskiej części półwyspu Jukatan oraz na niektórych obszarach Belize. Posiada bogatą literaturę z okresu post-kolonialnego i jest powszechnie używany jako pierwszy język na obszarach wiejskich w stanie Jukatan oraz w sąsiednich stanach Quintana Roo i Campeche. Rodzimi użytkownicy nazywają swój język po prostu „maya”, natomiast zwłaszcza w literaturze anglojęzycznej, gdzie istnieje możliwość pomylenia Maya („język maja”) i Mayan („cała rodzina języków majańskich”), preferuje się dodawanie przymiotnika Yucatec („jukatański”). W Meksyku uznany jest za jeden z 63 języków narodowych (lenguas nacionales), nauczany dość intensywnie w ramach oficjalnego systemu szkolnictwa. Pod względem liczby użytkowników zajmuje trzecie miejsce w Meksyku, po języku hiszpańskim i nahuatl.

Maya yucateco jest jednym z nielicznych tonalnych języków w rodzinie języków majańskich, rozróżnia tony niskie oraz wysokie (wysokie zaznaczane są w grafii akcentem np. á, é, ó). Oprócz maya, tony istnieją jedynie w językach uspantec oraz tzotzil.

System fonetyczny

Samogłoski

PrzednieCentralneTylne
Wysokiei [i]u [u]
Średniee []o []
Niskiea [ä]

Spółgłoski

 DwuwargoweDziąsłowePodniebienneTylnojęzykoweJęzyczkoweGardłowe
NormalneImplozyjneNormalneEjektywneNormalneEjektywneNormalneEjektywneNormalneEjektywneNormalne
Zwartep  [p]b  [ɓ]t   [t]t  [t'] k  [k]k  [k']   '   [ʔ]
Zwarto-szczelinowe tz  [ʦ]tz'  [ʦ]ch  [ʧʰ]ch'  [ʧ]     
Szczelinowe s  [s]x  [ʃ] j  [x]h  [h]
Nosowe  m  [m]  n  [n]    
Płynne l  [l    
Półsamogłoski    y  [j]  w  [w]  

Przypisy

  1. David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Maya, Yucatec, [w:] Ethnologue: Languages of the World [online], wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).

Bibliografia

  • Alfred Franciszek Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
  • M. Zavala, Gramatica maya, Centro Cultural Prohispen, Merida de Yucatan
  • Diccionario espanol-maya, maya-espanol, Editorial Dante, Merida, Yucatan, 2008, ISBN 970-605-424-3
  • Nils Th. Grabowski, Katrin Kolmer, Maya für Yucatán, Reise Know-how Verlag 2006, ISBN 3-89416-367-4

Linki zewnętrzne