Język scytyjski
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących | 0 (język wymarły) | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Kody języka | |||
| Kod ISO 639-3↗ | xsc | ||
| IETF | xsc | ||
| Glottolog | oldo1234 | ||
| Dialekty | |||
| ISO 639-3: xln - alański ISO 639-3: oos - staroosetyjski | |||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język scytyjski – język z grupy wschodnioirańskiej, używany w starożytności w Scytii (obecnie Ukraina, południowa Rosja i Kazachstan), spokrewniony z językiem sogdyjskim i językiem sakijskim. Po najeździe Hunów zastąpiony przez języki tureckie. Współcześnie jego jedyną pozostałością jest język osetyjski.
Bibliografia
Inskrypcja z Saqqez
W miejscowości Saghghez w irańskim Kurdystanie znaleziono inskrypcję sporządzoną po scytyjsku za pomocą hieroglifów hetyckich:
| Transliteracja: | pa-tì-na-sa-nà tà-pá wa-s₆-na-m₅ XL was-was-ki XXX ár-s-tí-m₅ ś₃-kar-kar (HA) har-s₆-ta₅ LUGAL | par-tì-ta₅-wa₅ ki-ś₃-a₄-á KUR-u-pa-ti QU-wa-a₅ | i₅-pa-ś₂-a-m₂ |
| Transkrypcja: | patinasana tapa. vasnam: 40 vasaka 30 arzatam šikar. UTA harsta XŠAYAL. | Partitava xšaya DAHYUupati xva|ipašyam |
| Tłumaczenie: | "Dostarczono posiłek. Wartość: 40 cieląt 30 srebrnych szekli. I był on zaprezentowany królowi. | Król Partitava, pan własności ziemskiej." |
Nazwy miejscowe
Nazwy rzek, takie jak Don, Dniestr, Dniepr i Dunaj w południowo-wschodniej Europie mają najprawdopodobniej scytyjskie pochodzenie (porównaj awestyjskie dānu "woda", jasyjskie dan "woda" i osetyjskie don "woda").
Dzieje Herodota
Herodot wymienia w swych Dziejach trochę scytyjskich wyrazów:
- Oiorpata "Amazonki" - złożenie wyrazów oior "mężczyzna" (awestyjskie vīra) i pata "zabić" (sanskryckie pātayati "upaść")
- arimaspoi "jednooki" - złożenie arima "jeden" (osetyjskie ærmæst "tylko") i spu "oko" (sanskryckie spaś)
- kánnabis - konopie używane przez Scytów[1]
Herodot wymienia też scytyjskich bogów:
- Papaios - najwyższy bóg panteonu, może z awestyjskiego pā "chronić"
- Api - por. awestyjskie āp "woda"
- Artimpasa - por. osetyjskie art "ogień"
- Goitosyros - por. awestyjskie gaēθa- "zwierzę" + sūra "bogaty"
- Tabiti - por. Tapatī "płonąca" w hinduskiej Mahabharacie, sogdyjskie tābnāk "płonący"[2]
- Thagimasadas
Przypisy
- ↑ Online Etymology Dictionary. [dostęp 2018-05-23].
- ↑ B. Gharib: Sogdian Dictionary, Sogdian-Persian-English. Teheran, Iran: Farhangan Publications, 1995, s. 383. ISBN 964-5558-06-9.