Język silbo

Silbo Gomero
Obszar

La Gomera

Kody języka
Kod ISO 639-2↗spa
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.
Doliny Gomery
Mężczyzna komunikujący się w silbo
Rozmowa w języku silbo

Silbo gomero, także: el silbo (hiszp. silbar „gwizdać”) – język gwizdów używany przez mieszkańców wyspy Gomera (Wyspy Kanaryjskie) do porozumiewania się na duże odległości w trudno dostępnych dolinach górskich i jarach (hiszp. barrancos). Użytkownik tego języka nazywany jest silbador. Silbo jest gwizdaną formą lokalnego dialektu języka hiszpańskiego; brzmienie słów jest naśladowane za pomocą gwizdanych dźwięków o różnej wysokości.

W 2009 roku język gwizdów silbo gomera został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO[1].

Historia

XV-wieczne teksty dokumentujące podbój Wysp Kanaryjskich przez Jean’a de Béthencourta zawierają pierwsze wzmianki o języku gwizdów używanym przez Guanczów zamieszkujących wyspę La Gomerę[2]. Hiszpańscy osadnicy przejęli zastosowanie języka gwizdów dla języka hiszpańskiego[3]. W okresach represji język silbo umożliwiał tajną komunikację[4].

W latach 50. XX wieku wraz z rozbudową infrastruktury drogowej i telefonicznej silbo zaczęło tracić na znaczeniu[5]. Ponadto trudne warunki ekonomiczne spowodowały, że wiele osób posługujących się silbo wyemigrowało z wyspy[5][4]. Znajomość silbo zaczęła zanikać[5][4]. Aby zapobiec całkowitemu wymarciu silbo, w 1999 roku władze Gomery wprowadziły do szkół podstawowych i średnich jego obowiązkową naukę[2][4].

Poza Gomerą język gwizdany stosowany był na innych wyspach archipelagu, np. na El Hierro do lat 30. XX wieku[2]. Nie wiadomo jednak czy był to osobny język mieszkańców El Hierro czy też migrantów z Gomery[2].

Opis

Różnej wysokości gwizdy naśladują brzmienie słów lokalnego dialektu języka hiszpańskiego[2]. Język używany jest do porozumiewania się na duże odległości w trudno dostępnych dolinach górskich – średni dystans to 5 km[2], a przy sprzyjających warunkach najlepsi potrafią przekazać informacje na odległość 8 km[3]. Użytkownik tego języka nazywany jest silbador[6].

Językoznawca Ramón Trujillo stwierdził w roku 1978, że silbo ma tylko 2 samogłoski i 4 spółgłoski. Samogłoski mogą być wysokie lub niskie, a spółgłoski mogą być wznoszące lub opadające w linii melodycznej, która jest przerywana lub ciągła[7].

Samogłoski
Wysokość dźwiękuZapisSamogłoski w języku hiszpańskim
Wysoki/i//i/ i /e/
Niski/a//a/, /o/, /u/
Spółgłoski
Wysokość dźwiękuZapisSpółgłoski w języku hiszpańskim
Wysoki ciągły/y//l/, /ll/, /n/, /ñ/, /r/, /rr/, /d/, /y/
Wysoki przerywany/ch//ch/, /t/, /s/
Niski ciągły/g//g/, /b/, /m/, /y/, /h/
Niski przerywany/k//k/ i /p/

Manuel Carreiras i David Corina potwierdzili w latach 2004 i 2005, że język gwizdany jest percypowany przez mózg silbadorów w taki sam sposób jak inne języki mówione[8][6].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ UNESCO ICH: Whistled language of the island of La Gomera (Canary Islands), the Silbo Gomero (ang.). [dostęp 2013-11-18].
  2. ↑ a b c d e f UNESCO ICH: Nomination for inscription on the Representative List in 2009 (Reference No. 00172). Whistled language of the island of La Gomera (Canary Islands), the Silbo Gomero (ang.). [dostęp 2013-11-18].
  3. ↑ a b The Silbo: Whistled Language of La Gomera. „The New Scientist”. 63, s. 27-29, 30 stycznia 1958. 3. ISSN 0262-4079 (ang.). 
  4. ↑ a b c d Gobierno de Canarias: El Silbo Gomero: historia (hiszp.). [dostęp 2014-11-29].
  5. ↑ a b c Laura Plitt: Silbo gomero: A whistling language revived (ang.). W: BBC News [on-line]. 2013-01-11. [dostęp 2014-11-29].
  6. ↑ a b James Owen: Herders' Whistled Language Shows Brain's Flexibility (ang.). W: National Geographic News [on-line]. 2005-01-05. [dostęp 2014-11-29].
  7. ↑ Ramon Trujillo: EL SILBO GOMERO: análisis lingüístico (tlum. Jeff Brent). Santa Cruz de Tenerife: I. Canaria.: 1978. [dostęp 2014-11-23].
  8. ↑ Sciene Daily: Shepherds Whistle While They Work And Brains Process Sounds As Language (ang.). 2005-01-05. [dostęp 2014-11-29].

Linki zewnętrzne

Obiekty z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO w Hiszpanii

Flag of UNESCO.svg

Kulturowe
Przyrodnicze
Kulturowe i przyrodnicze
Niematerialne

Hiszpania

  1. ↑ Wspólnie z Portugalią
  2. ↑ Wspólnie ze Słowenią
  3. ↑ Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami
  4. ↑ Wspólnie z Francją

Media użyte na tej stronie

La Gomera 1.jpg
Pico del Teide seen from island Gomera
Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
El Silbo.jpg
Autor: Akalvin, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Gomero pfeift El Silbo
Silbo.ogg
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Florival fr z francuskiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Exemple de langage sifflé "El Silbo" pratiqué sur l'île de "La Gomera" (Canaries).