Język tahitański
Obszar | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba mówiących | ok. 120 tys. | ||||||
Klasyfikacja genetyczna | |||||||
| |||||||
Status oficjalny | |||||||
język urzędowy | Polinezja Francuska (z wyjątkiem Markizów) | ||||||
Ethnologue | 1 narodowy↗ | ||||||
Kody języka | |||||||
Kod ISO 639-1↗ | ty | ||||||
Kod ISO 639-2↗ | tah | ||||||
Kod ISO 639-3↗ | tah | ||||||
IETF | ty | ||||||
Glottolog | tahi1242 | ||||||
Ethnologue | tah | ||||||
GOST 7.75–97 | тая 647 | ||||||
WALS | tah | ||||||
W Wikipedii | |||||||
| |||||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język tahitański (tahiti) – język z grupy języków polinezyjskich, używany przez około 120 tys. mówiących, głównie na wyspach Polinezji Francuskiej (z wyjątkiem archipelagu Markizów), gdzie ma status języka urzędowego (obok języka francuskiego). Najbliżej spokrewniony z językiem rarotongańskim, wykazuje też duże podobieństwo do języków hawajskiego oraz maoryskiego. Zapisywany alfabetem łacińskim.
Ocenia się, że jest zagrożony wymarciem. Ma to wynikać ze wzrostu znaczenia języków angielskiego i francuskiego wraz ze współczesnym rozwojem techniki[1].
Ortografia i wymowa
Litera | Nazwa | IPA | |
---|---|---|---|
Uwagi | |||
a | ʻā | /a/, /ɑː/ | |
e | ʻē | /e/, /eː/ | długie „e” |
f | fā | /f/ | dwuwargowa ([ɸ]) po „o” i „u” |
h | hē | /h/ | wymawiana jako [ʃ] po „i” oraz przed „o" i „u” |
i | ʻī | /i/, /iː/ | |
m | mō | /m/ | |
n | nū | /n/ | |
o | ʻō | /ɔ/, /oː/ | |
p | pī | /p/ | |
r | rō | /r/ | |
t | tī | /t/ | |
u | ʻū | /u/, /uː/ | |
v | vī | /v/ | dwuwargowa ([β]) po „o” i „u” |
’ | ʻeta | /ʔ/ | zwarcie krtaniowe na początku sylaby |
Składnia
Język tahitański operuje szykiem zdania VSO (orzeczenie-podmiot-dopełnienie), który jest typowy również dla innych języków polinezyjskich.
Słownictwo
W języku tahitańskim przeważa słownictwo o podłożu austronezyjskim. Istnieje także szereg internacjonalizmów związanych z realiami życia współczesnego.
Przykłady podstawowych wyrażeń:
Polski | Tahitański |
---|---|
Witamy | Maeva |
Dzień dobry, cześć | ʻIa ora na ʻoe |
Do widzenia | Pārahi |
Dziękuję | Māuruuru |
Tak | ʻē, ʻae |
Nie | ʻaita, eʻita, eʻere |
Dobrze, w porządku | Maitaʻi |
Dom | Fare |
Biały cudzoziemiec | Popaʻā |
Liczebniki | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
tahi, hōʻē | piti | toru | maha | pae | ono | hitu | vaʻu | iva | hōʻē ʻahuru |
Przypisy
- ↑ Jozef Genzor, Jazyky sveta: história a súčasnosť, wyd. 1, Bratislava: Lingea, 2015, s. 564, ISBN 978-80-8145-114-0, OCLC 950004358 (słow.).
Bibliografia
- Alfred Franciszek Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).