Język tsotsil

bats'i k'op
Obszar

Meksyk

Liczba mówiących

350 tys.

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
język urzędowyJęzyk narodowy w Meksyku
Ethnologue6b zagrożony↗
Kody języka
Kod ISO 639-3↗tzo
IETFtzo
Glottologtzot1259
Ethnologuetzo
WALStzo
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język tsotsil, tzotzil (wymowa: cocil) – język należący do grupy języków tseltalskich[1] z rodziny języków majańskich, używany przez około 350 tys. osób (według ostatniego spisu powszechnego z roku 2005) w meksykańskim stanie Chiapas, zwłaszcza w okolicach miasta San Cristóbal de las Casas. Od czasu podboju hiszpańskiego zapisywany jest pismem łacińskim, wcześniej używano skomplikowanego systemu glifów, wspólnego dla języka tzotzil i tzeltal, poświadczonego m.in. przez inskrypcje na kamieniach w Palenque i Toniná.

Główne dialekty

Język tzotzil posiada kilka odmian dialektalnych, uważanych przez Ethnologue za odrębne języki. Najważniejsze z nich to:

  • Tzotzil z Chamula – tzc[2]
  • Tzotzil z Zinacantán – tzz[3]
  • Tzotzil z San Andrés Larráinzar – tzs[4]
  • Tzotzil z Huixtán – tzu[5]
  • Tzotzil z Ch'enalho' – tze[6]
  • Tzotzil z Venustiano Carranza – tzo[7]

System fonetyczny i ortografia

Samogłoski

PrzednieCentralneTylne
Przymkniętei [i]u [u]
Średniee [e̞]o [o̞]
Otwartea [ä]

Spółgłoski

 DwuwargoweDziąsłowePodniebienneTylnojęzykoweJęzyczkoweGardłowe
 normalneimplozyjnenormalneejektywnenormalneejektywnenormalneejektywnenormalneejektywnenormalne
Zwartep  [p]b'  [ɓ]t   [t]t'  [t'] k  [k]k'  [k']   '   [ʔ]
Zwarto-szczelinowe tz  [ʦ]tz'  [ʦ’]ch  [ʧʰ]ch'  [ʧ’]     
Szczelinowe s  [s]x  [ʃ] j  [x]h  [h]
Nosowe  m  [m]  n  [n]    
Płynne l  [l]  r  [r]    
Półsamogłoski    y  [j]   

W roku 1999 w ramach reformy ortograficznej języka tzotzil, przeprowadzonej przez C.E.L.A.L.I. (Centro de Lengua, Arte y Literatura Indígena), wprowadzono preferowany zapis „ts” zamiast dotychczasowego „tz”, co pozwala na bardziej spójny zapis dźwięków tego języka, usuwając literę „z”. Oznacza to, że również nazwa języka powinna być zapisywana od tej pory jako „tsotsil”.

Przypisy

  1. ↑ Alfred Franciszek Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 147, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
  2. ↑ Ethnologue report for language code: tzc
  3. ↑ Ethnologue report for language code: tzz
  4. ↑ Ethnologue report for language code: tzs
  5. ↑ Ethnologue report for language code: tzu
  6. ↑ Ethnologue report for language code: tze
  7. ↑ Ethnologue report for language code: tzo

Bibliografia

Linki zewnętrzne