Język wepski
Obszar | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba mówiących | 3–8 tysięcy | ||||||
Pismo/alfabet | |||||||
Klasyfikacja genetyczna | |||||||
Status oficjalny | |||||||
Organ regulujący | ?↗ | ||||||
UNESCO | 4 poważnie zagrożony↗ | ||||||
Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||||||
Kody języka | |||||||
Kod ISO 639-2↗ | fiu | ||||||
Kod ISO 639-3↗ | vep | ||||||
IETF | vep | ||||||
Glottolog | veps1250 | ||||||
Ethnologue | vep | ||||||
GOST 7.75–97 | веп 135 | ||||||
WALS | vep | ||||||
SIL | VEP | ||||||
W Wikipedii | |||||||
| |||||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język wepski (vepsän kel') – język uralski z bałtycko-fińskiej grupy językowej, używany przez Wepsów, zamieszkujących północno-zachodnią Rosję – na wschód od Petersburga oraz okolice jeziora Ładoga w rejonie Pietrozawodzka (Karelia). Do jego zapisu stosowany jest alfabet łaciński z dodatkowymi znakami diakrytycznymi. Język ten posiada trzy główne dialekty: północny (najliczniejszy, obejmuje 3/4 mówiących), oraz środkowy i południowy. Charakterystyczną cechą jego gramatyki jest występowanie dużej, nawet jak na języki ugrofińskie, liczby przypadków, których jest 22 lub 23. Obecnie język wepski używany jest przez ok. 3–8 tysięcy Wepsów (na ogólną liczbę 8-12 tys. osób deklarujących tę narodowość). W XX wieku język wepski wypierany jest przez język rosyjski i w znacznie mniejszym stopniu – przez spokrewniony z wepskim język karelski.
W języku wepskim ukazuje się miesięcznik „Kodima” (Ziemia ojczysta), wydawany w dużym, jak na liczbę osób posługujących się językiem wepskim, nakładzie – ok. tysiąca egzemplarzy.
Alfabet
W latach 30. XX wieku, gdy pojawiło się dość masowo (w stosunku do lat wcześniejszych) piśmiennictwo w języku wepskim, do jego zapisu opracowano ujednolicony alfabet, oparty na piśmie łacińskim.
Alfabet stosowany do 1937 r.:
A a | Ä ä | B b | C c | Ç ç | D d | E e | F f |
G g | H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n |
O o | Ö ö | P p | R r | S s | Ş ş | T t | U u |
V v | Y y | Z z | Ƶ ƶ | ı | ’ |
W 1937 r. zadecydowano, iż do zapisu języka stosowane będzie pismo oparte na cyrylicy. Obecnie powrócono do zapisu przy pomocy alfabetu łacińskiego, który jednak nieznacznie zmieniono w stosunku do tego, jaki obowiązywał w latach 30. XX wieku.
Alfabet stosowany współcześnie:
A a | Ä ä | B b | C c | Č č | D d | E e | F f |
G g | H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n |
O o | Ö ö | P p | R r | S s | Š š | T t | U u |
Ü ü | V v | Z z | Ž ž | ’ |
Media użyte na tej stronie
Nina_Zaitseva speaks about the Veps language and the Open corpus of Veps and Karelian languages (VepKar).
Nina Zaitseva works at the Institute of Language, Literature and History of Karelian Research Centre of RAS, she talks in the Veps language.
The video was prepared and filmed as part of the VepKar project, 2018.