Języki italskie

Ten artykuł od 2010-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Języki italskie

Obszar	Europa Południowa, Ameryka, Afryka, Oceania
Klasyfikacja genetyczna	języki indoeuropejskie języki italskie
Prajęzyk	język praitalski
Kody rodziny językowej
ISO 639-5	itc
Glottolog	ital1284
Występowanie
(c) Dbachmann, CC-BY-SA-3.0 Przybliżone rozmieszczenie języków italskich w VI wieku p.n.e.
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unicode.

Języki italskie – podrodzina języków indoeuropejskich, z których jeden (łacina) dał początek współczesnym językom romańskim.

W okresie archaicznym języków italskich (VIII wiek p.n.e. – początek n.e.) na terenie Italii używano kilku języków z tej grupy: oskijskiego, umbryjskiego, faliskijskiego, a w Rzymie i okolicach łaciny. Niektórzy językoznawcy zaliczają do tej grupy także język wenetyjski. Najstarszy hipotetyczny zapis w języku łacińskim wykonany na tzw. fibuli z Praeneste pochodzi z VII lub VI wieku p.n.e. Na początku naszej ery łaciną posługiwano się już na terenie całej Italii – tym samym rozpoczął się okres klasyczny (początek n.e. – 476). Okres ten przynosi rozkwit łaciny, którą posługiwano się na całym terytorium cesarstwa rzymskiego. Wytworzyły się wówczas dwie odmiany językowe: łacina literacka (klasyczna) i łacina ludowa. Już w III wieku różnice między nimi były znaczne. Po upadku imperium łacina klasyczna wyszła z użycia, natomiast łacina ludowa spełniła funkcję prajęzyka dla języków romańskich. Okres od 476 do 800 roku nosi nazwę okresu preromańskiego, okres następny (od 800 roku) to okres romański. Z X wieku pochodzą najstarsze zapisy języków: włoskiego, hiszpańskiego i prowansalskiego.

Starożytne języki italskie, z wyjątkiem łaciny, są słabo poświadczone i znane tylko z nielicznych inskrypcji, a także słów zapożyczonych do innych języków.

Klasyfikacja języków italskich

języki indoeuropejskie

języki italskie

• języki oskijsko-umbryjskie †

• oskijski †
• umbryjski †

• języki latynofaliskie †

• faliskijski (faliski) †
• łaciński (łacina)

• języki romańskie (ok. 750 mln)

Oznaczenia:

† – język wymarły lub dawne stadium historyczne języka dzisiejszego

†* – język dawny, ale zachowany tradycyjnie w liturgii, tekstach religijnych, filozoficznych lub naukowych