Języki północnosłowiańskie (fikcyjne)
Fikcyjne języki północnosłowiańskie – grupa sztucznych języków opartych na językach słowiańskich. Tej fikcyjnej grupy nie należy mylić z terminem „języki północnosłowiańskie”, będącym zbiorczym określeniem na języki zachodnio- i wschodniosłowiańskie, łącznie przeciwstawiane południowosłowiańskim.
Brak odrębnej gałęzi północnosłowiańskiej zainspirował językotwórców do jej eksperymentalnego stworzenia. Fikcyjne języki północnosłowiańskie cechują się na ogół wpływami języków ugrofińskich lub bałtyckich.
Języki
Sievrøsku
Został stworzony w 1992 roku przez Jamesa Campbella jako język mieszkańców fikcyjnej wyspy na Morzu Bałtyckim, zawiera więc wpływy języków skandynawskich. Sievrøsku jest pisany w alfabecie łacińskim, choć ma też alternatywną pisownię cyrylicą. Jego angielska nazwa brzmi Sevorian[1].
Vuozgašchai
Wyewoluował z języka prasłowiańskiego i przejął wiele cech języków uralskich, zwłaszcza języka komi. Pisany jest cyrylicą i ma trzynaście przypadków. Vuozgašchai odgrywa rolę w historii alternatywnej Ill Bethisad. Autorem projektu jest Jan van Steenbergen, który również stworzył język wenedycki. Angielska nazwa Vuozgašchai brzmi Vozgian, polska – wozgijski[2].
Nasika
Język ten (nasëku enezükütü, ang. Nassian) został stworzony w 2001 roku przez Jana Havliša jako część Ill Bethisad, w której istnieje na terytoriach Finlandii i Karelii.
Wywodzi się z prasłowiańskiego, ale uległ wpływom gockim, bałtyckim i ugrofińskim. Przeszedł różne stadia rozwoju: wersja klasyczna była związana z kulturą szwedzką, a współczesny język napiętnowany jest przez pracę dziewiętnastowiecznych językoznawców i językowych purystów. Nasika składa się z dialektów: sedigradskiego, karelskiego, ładożskiego i onieżskiego. Jest pisana alfabetem łacińskim[3].
Języki Libora Sztemona
Czeski językotwórca Libor Sztemon jest autorem czterech języków kategoryzowanych przez niego jako północnosłowiańskich:
- jåzaht Severøn (seversk)
- lydnevi
- mrezisk
- slavëni
- slavisk
Slavëni i slavisk są najbardziej rozwinięte, seversk do mniejszego stopnia, a lydnevi istnieje tylko w postaci szkiców. Charakteryzowane są przez wiele zapożyczeń z języka fińskiego. Są one pisane w alfabecie łacińskim z dodatkowymi znakami; slavëni również dysponuje własną pisownią.
Przykład
„Ojcze Nasz” w czterech językach północnosłowiańskich:
| Vuozgašchai | Nasika | Seversk | Slavëni |
| Öþeče naš, kuj nebestum eš, daj ime tuöje sesventiþ. | Otë naso senü Neppesöösüänä, ta sëvënis imenö tene. | Atace når, ketri jesi na nevaror, ta jåst fasvestøn namet 'år. | Ataxt i me, kojyn o navësa es, osvetist as iman i te. |
| Daj kunenstuo tuöje priðeþ. | Ta pirittes rezä tene. | Ta prijøda kralestvø tår. | Prijist as kralestvë tyn. |
| Daj vuolja tuöja sevuaipulniþ, ak vuenebestum takto nazemituj. | Ta ses vola tene, akaa änäneppesää ite änäzemii. | Ta sø-ståda vola tår kant vø nevar, taht e na zemor. | Hist as vola tyn komo ğo navë, tako ağ o zamë. |
| Daj nam ðenesem chleb naš veseðenai. | Kileppä naso sätteke ta tottës nam tinusaa. | Helabet når kezdanøn daj nåm vødanet. | As xulb i me kyzdanyn davat ë me danas. |
| I odepüþ nam vinai naše, takak i mai vinikai naše odepüþimu. | I ta ötüpüsetis nam tulëkku naso, akaa i mi ötüpüsetivime tulëzinikomu naso. | E adpåst nåm nåra vinarat, kant e me adpåstame nåru vinehturid. | E adpošat ë me as myn venae, komo ağ me adpošalesom ë venake ği me. |
| I nevuöð nas orsepaichanidu, leš usuovöð nas zulvuod. | I ta nevüvettes no vunapatta nu ta izëppavis no otunëpirazano. | E neprived nås vø farsykonøt, øla zebav nås ad zilønis. | E nevëvedat mem o izkošanjë, ala izbavat mem ad Zalyn. |
| Sela šu tuöje sonþ kunenstuo i vuolda i slava, navesekta. Amen. | Pervü sene rezä ite uumisëvo ite salva tene vekää. Takaa vusëtito. | Navat 'år åst kralestvøt e mocet e slavat na vaker. Amen. | Navad as kralestvë er as makta er as slava o vekae hest. Amin. |
Przypisy
- ↑ James Campbell: Autorska strona o Sievrøsku (ang.). [dostęp 2011-05-08].
- ↑ Jan van Steenbergen: Autorska strona o języku wozgijskim (ang.). [dostęp 2011-05-08].
- ↑ Jan Havliš: Strona o Nasice (ang.). [dostęp 2011-05-08].
Linki zewnętrzne
- BERGER, Tilman, „Vom Erfinden slavischer Sprachen”. In: Germano-Slavistische Beiträge. Festschrift für P. Rehder zum 65. Geburtstag (Hrsg. M. Okuka und U. Schweier), München 2004, S. 19–28. (niem.) (PDF)
- Adriána STECOVÁ, „Umelé jazyky ako fenomén ľudskej komunikácie”, in Jozef Sipko, Marek Chovanec, Gabriela Harčariková (eds.), 5. Študentská vedecká konferencia, ISBN 978-80-555-0169-7.
- Joan Francés BLANC, Las lengas de Libor Sztemon 2: Sorgas – Jazyky Libora Sztemone 2: Prámeny – Libor Sztemon’s Conlangs 2: Sources, Edicions Talvera, 2009 ISBN 979-10-90696-00-6