Jaśliska (gmina)

Jaśliska
	gmina wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	krośnieński
TERYT	1807102
Wójt	Adam Dańczak
Powierzchnia	165,85 km²
Populacja (2016-06-31); • liczba ludności	; 2227
• gęstość	13,4 os./km²
Kod pocztowy	38-485, 38-542
Tablice rejestracyjne	RKR
	Adres urzędu:Jaśliska 171; 38-485 Jaśliska
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	6
Liczba miejscowości	14
	Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego Jaśliska
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Jaśliska
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Jaśliska
	49°27′N 21°48′E/49,442778 21,803611
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej
	Portal Polska

Rynek w Jaśliskach

Cerkiew w Daliowej

Jaśliska – gmina wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim. Siedzibą gminy są Jaśliska.

Historia

Jako zbiorowa gmina wiejska jednostka funkcjonowała wcześniej w latach 1934–1954 i 1973–1976^[4] w woj. lwowskim, rzeszowskim i krośnieńskim. Siedzibą władz gminy były Jaśliska.

Do 1934 Jaśliska posiadały prawa miejskie, lecz za II RP funkcjonowały jako wiejska gmina jednostkowa. Gmina zbiorowa Jaśliska została utworzona 1 sierpnia 1934 roku w powiecie sanockim w woj. lwowskim z dotychczasowych jednostkowych gmin wiejskich: Czeremcha, Daliowa, Darów, Jasiel, Jaśliska, Kamionka, Lipowiec, Moszczaniec, Polany Surowiczne, Posada Jaśliska, Rudawka Jaśliska, Surowica, Szklary, Wola Niżna, Wola Wyżna i Zawadka Rymanowska^[5].

Po wojnie gmina znalazła się w powiecie sanockim w nowo utworzonym woj. rzeszowskim. Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 16 gromad: Czeremcha, Daliowa, Darów, Jasiel, Jaśliska, Kamionka, Lipowiec, Moszczaniec, Polany Surowiczne, Posada Jaśliska, Rudawka Jaśliska, Surowica, Szklary, Wola Niżna, Wola Wyżna i Zawadka Rymanowska^[6]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[7]. Jaśliska stały się siedzibą nowej gromady Jaśliska w powiecie sanockim w woj. rzeszowskim^[8]. W związku ze zniesieniem powiatu sanockiego z dniem 1 listopada 1972 roku, gromadę Jaśliska przyłączono do powiatu krośnieńskiego w tymże województwie^[9].

Podział państwa na gromady zniesiono 1 stycznia 1973 roku, wprowadzając ponownie gminy. Gmina Jaśliska została reaktywowana w woj. rzeszowskim, lecz tym razem przynależała do powiatu krośnieńskiego^[10]. 1 czerwca 1975 roku gmina znalazła się w nowo utworzonym woj. krośnieńskim^[11]. 2 lipca 1976 roku gmina została ostatecznie zniesiona, a jej tereny włączono do gmin Dukla i Komańcza^[12].

Reaktywacja w 2010

Wniosek o reaktywowanie gminy Jaśliska w 2006 roku spotkał się z negatywną opinią MSWiA, które uznało że dążenie do podziału gmin jest tendencją przeciwną do kierunku polityki państwa, polegającej na utrzymaniu jednostek dużych i silnych, gdyż takie jednostki posiadają większe możliwości budżetowe, większą zdolność absorpcji środków unijnych, a także efektywniej gospodarują środkami publicznymi. Projektowana gmina Jaśliska liczyłaby zaledwie 2077 mieszkańców i byłaby jednostką o słabym potencjale gospodarczym, co miałoby wpływ na jej niewielkie możliwości dochodowe. Także, proponowany podział spowodowałby osłabienie pozycji nowo powstałych gmin Dukla i Jaśliska, zwłaszcza ich zdolności finansowych i inwestycyjnych^[13].

31 marca 2008 radni z Dukli podjęli ponowną uchwałę o podziale gminy i utworzeniu z jej części nowej gminy Jaśliska. Wniosek złożony w tym roku oparty był na dokumentach załączonych do wniosku rozstrzygniętego negatywnie dwa lata temu. W tej sytuacji MSWiA uznało, że w przypadku negatywnych rozstrzygnięć zainteresowani wnioskodawcy mogą ponownie wystąpić do ministra właściwego do spraw administracji publicznej, lecz wnioski te muszą być opracowane na nowo. W tej sytuacji wniosek Dukli o utworzeniu nowej gminy Jaśliska pozostał bez rozpatrzenia^[14].

Po trzeciej próbie, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 lipca 2009 roku, gmina została reaktywowana 1 stycznia 2010^[15]. Tym razem MSWiA pominęło uwarunkowania ekonomiczne, uzasadniając pozytywną decyzję argumentami socjalnymi i geograficznymi, takimi jak: wola mieszkańców lokalnej społeczności, lokalne więzi społeczne, historyczne i gospodarcze, jednorodność terytorium pod względem osadniczym oraz zwartość zamieszkałego terenu i jego znaczne oddalenie od siedziby dotychczasowej gminy Dukla, co stanowiło znaczne utrudnienie – zwłaszcza w okresie zimowym – ze względu na trudne warunki terenowe (położenie w obszarze górskim)^[16]. Na obszar gminy złożyły się następujące wsie wchodzące dotychczas w skład gminy Dukla: Czeremcha, Daliowa, Jaśliska, Lipowiec, Posada Jaśliska, Szklary, Wola Niżna, Wola Wyżna.

W 2017 roku do gminy włączono Darów, Jasiel, Moszczaniec, Polany Surowiczne, Rudawkę Jaśliska i Surowicę z gminy Komańcza^[17].

Demografia

Dane z dnia 31.12.2017 roku ^[1].

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	2 227	100	1 131	50,8	1096	49,2
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	21		11		10

Piramida wieku mieszkańców gminy Jaśliska w 2014 roku^[1].

Sołectwa

Daliowa, Jaśliska, Moszczaniec, Posada Jaśliska, Szklary i Wola Niżna^[2]

Miejscowości niesołeckie

Darów, Czeremcha, Jasiel, Lipowiec, Polany Surowiczne, Rudawka Jaśliska, Surowica, Wola Wyżna

Sąsiednie gminy

Dukla, Komańcza, Rymanów

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Gmina Jaśliska w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ ^a ^b Strona gminy, o gminie. [dostęp 2019-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-17)].
↑ ^a ^b Urząd Statystyczny w Rzeszowie
↑ od 1 sierpnia 1934 do 28 września 1954 oraz od 1 stycznia 1973 do 1 lipca 1976
↑ Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 649
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Podział administracyjny PRL (1956), Urząd Rady Ministrów, Biuro do Spraw Prezydiów Rad Narodowych
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 43, poz. 273
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 19
↑ Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143
↑ Uzasadnienie MSWiA (2006)
↑ Pismo MSWiA ws utworzenia gminy Jaśliska
↑ Dz.U. z 2009 r. nr 120, poz. 1000 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 2009 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i nazw gmin oraz siedzib ich władz, ustalenia granic niektórych miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta
↑ Projekt Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia .... 2009 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i nazw gmin oraz siedzib ich władz, ustalenia granic niektórych miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta (skierowany do uzgodnień międzyresortowych z terminem na zgłaszanie ewentualnych uwag do dnia 14 lipca 2009 r.)
↑ Dz.U. z 2016 r. poz. 1134

[pwl-1] Gmina Jaśliska w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[soł-2] Strona gminy, o gminie. [dostęp 2019-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-17)].

[us-3] Urząd Statystyczny w Rzeszowie

[4] 1 sierpnia 1934 do 28 września 1954 oraz od 1 stycznia 1973 do 1 lipca 1976

[5] Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 649

[6] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

[7] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[8] Podział administracyjny PRL (1956), Urząd Rady Ministrów, Biuro do Spraw Prezydiów Rad Narodowych

[9] Dz.U. z 1972 r. nr 43, poz. 273

[10] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[11] Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 19

[12] Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143

[13] Uzasadnienie MSWiA (2006)

[14] Pismo MSWiA ws utworzenia gminy Jaśliska

[15] Dz.U. z 2009 r. nr 120, poz. 1000 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 2009 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i nazw gmin oraz siedzib ich władz, ustalenia granic niektórych miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta

[16] Projekt Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia .... 2009 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i nazw gmin oraz siedzib ich władz, ustalenia granic niektórych miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta (skierowany do uzgodnień międzyresortowych z terminem na zgłaszanie ewentualnych uwag do dnia 14 lipca 2009 r.)

[17] Dz.U. z 2016 r. poz. 1134

[b-18] ↑ ^a ^b ^c ^d gmina częściowo przecięta granicą 1939–41

[a-19] ursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[A]

[B]

Wsie	Daliowa Jasiel Jaśliska Polany Surowiczne Posada Jaśliska Rudawka Jaśliska Surowica Szklary Wola Niżna
Osady	Czeremcha Darów Lipowiec Moszczaniec Wola Wyżna
Integralne części wsi	Ochronka Pod Lasem Radiów Sołtyskie Średnie Za Murami Za Wodą

Miasta	Dukla Iwonicz-Zdrój Jedlicze Rymanów
Gminy miejsko-wiejskie	Dukla Iwonicz-Zdrój Jedlicze Rymanów
Gminy wiejskie	Chorkówka Jaśliska Korczyna Krościenko Wyżne Miejsce Piastowe Wojaszówka

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne