Jaśminowiec wonny

Jaśminowiec wonny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządastropodobne
Rząddereniowce
Rodzinahortensjowate
Rodzajjaśminowiec
Gatunekjaśminowiec wonny
Nazwa systematyczna
Philadelphus coronarius L.
Sp. pl. 1:470. 1753
Kwiat

Jaśminowiec wonny (Philadelphus coronarius L.[3]) – gatunek krzewu z rodziny hortensjowatych. Nieprawidłowo nazywany bywa jaśminem (jaśmin to zupełnie inny rodzaj roślin). Występuje w naturze w Turcji, na Wyspach Egejskich, w centralnych i północnych Włoszech i Austrii, aż po Kaukaz[4]; poza tym jest uprawiany i dziczejący w wielu krajach świata[5].

Morfologia

Pokrój
krzew wysokości do 3 m, dość silnie rosnący, o sztywnych, wyprostowanych pędach i łukowato przewieszających się starszych gałęziach. Młode pędy szybko tracą owłosienie, starsze są czerwonobrunatne, a ich korowina łuszczy się[4].
Liście
Eliptyczne, zaostrzone, drobno ząbkowane, nagie (tylko na spodniej stronie występują kępki włosków na nerwach). Liście mają długość 4–8 cm i 6–11 par ząbków.
Kwiaty
Kwitnie na przełomie maja i czerwca, zwykle bardzo obficie. Ma dość duże, białokremowe kwiaty złożone z czterech nagich działek kielicha, czterech płatków korony, jednego słupka i licznych pręcików. Kwiaty, o średnicy 2,5–3,5 cm, mają silny przyjemny zapach.
Owoce
Owocami są czterokomorowe kuliste torebki, otwierające się czterema klapami. Dojrzewają w październiku. Zawierają liczne, małe, wydłużone nasiona[4].

Zastosowanie

Roślina ozdobna. Polecany przede wszystkim do parków i zieleni osiedlowej. Bardzo ceniony ze względu na silny zapach kwiatów[4] (nie wszystkie odmiany mają pachnące kwiaty). Jest mało wymagający w stosunku do gleby i bardzo wytrzymały na mrozy. Może rosnąć zarówno w słońcu, jak i w półcieniu. Najładniej prezentuje się sadzony pojedynczo lub w niewielkich grupach.

Odmiany uprawne

  • ‘Aureus’ – wysokości 1,5 m, o małych liściach najpierw złocistożółtych, później zielonkawożółtych[4],
  • ‘Zeyheri’ – do 2,5 m wysokości, liście długości 5010 cm, kwiaty białe, intensywnie pachnące[4],
  • ‘Nivalis’ – mieszaniec P. pubescens z P. coronarius, znany we Francji od 1841 roku. Kora pędów brunatna, łuszcząca się. Liście pod spodem nieco owłosione. Kwiaty białe, zebrane po 5-9 w grona, o średnicy 3-4 cm[6],
  • ‘Nivalis plenus’ – jeszcze jedna forma tego mieszańca o kwiatach pełnych[6].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-28] (ang.).
  3. ↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39–91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105. 
  4. ↑ a b c d e f Jan Tykač: Krzewy ozdobne. Leksykon przyrody.. DELTA, 1990. ISBN 83-85817-11-5.
  5. ↑ Taxon:Philadelphus coronarius. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-03-01].
  6. ↑ a b Jaroslav Hofman: Krzewy ozdobne. Warszawa: PWRiL, 1971.

Bibliografia

  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  • Maciej Mynett, Magdalena Tomżyńska: Krzewy i drzewa ozdobne. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 1999. ISBN 83-7073-188-0.

Media użyte na tej stronie

Jasminblüten2.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Чубушник венечный 3.jpg
Чубушник венечный (Ptiladelphus coronarius) (куст), Спб, Таврический сад. См также Image:Неизвестный цветок.jpg.