Jabłkowo

Jabłkowo

wieś
Drewniany kościół w Jabłkowie
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	wągrowiecki
Gmina	Skoki
Liczba ludności (2022)	315[1]
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	62-285[2]
Tablice rejestracyjne	PWA
SIMC	0594650
Położenie na mapie gminy Skoki Jabłkowo
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Jabłkowo
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Jabłkowo
Położenie na mapie powiatu wągrowieckiego Jabłkowo
52°39′32″N 17°18′13″E/52,658889 17,303611

Jabłkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wągrowieckim, w gminie Skoki.

Nazwa

Miejscowość ma metrykę średniowieczną. Nazwa notowana od XIV wieku: 1399 de Japkovo, 1417 in Iablkowo, 1449 in Jablowo, 1461 de Japlkowo, 1511-23 Iablkowo villa, 1580 Jabłkowo, 1718-19 Jabłkowo, 1789 Iabkowo, 1846 Jabłkowo, 1882 Jabłkowo. Nazwa pochodzi od nazwy osobowej Jabłko^[3].

Historia

Pierwsza wzmianka o Jabłkowie pochodzi z 1399 roku. W 1846 roku właścicielem Jabłkowa był Jan Brzeski herbu Topór. W tym czasie Jabłkowo posiadało 2584 mórg obszaru.

W 1882 roku miejscowość jako Jabłkowo wieś leżącą w powiecie wągrowieckim jest opisana w XIX wiecznym Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. Znajdowało się niej 13 domów, w których mieszkało 99 mieszkańców z czego 29 ewangelików oraz 70 katolików. We wsi mieszkało również 19 analfabetów^[4].

W 1885 roku Jabłkowo wchodziło w skład okręgu dominium Pomarzanki, którego właścicielem był Kajetan Buchowski. W 1910 roku Jabłkowo i Raczkowo posiadała Elżbieta Zaborowska z Poznańskich, obszar Jabłkowa wówczas wynosił 413,63 ha, a roczny dochód wynosił 5617 marek.

W okresie międzywojennym miejscowość należała do II Rzeczypospolitej. W 1921 roku we wsi był folwark i część włościańska. Właścicielką folwarku była Elżbieta Zaborowska. Obszar majątku wynosił 644,9 ha, w tym również gorzelnia. W czasie okupacji majątek zajął Niemiec Sznajder.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Zabytki

• Kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła z 1754 roku zbudowany na miejscu wcześniejszego, zniszczonego przez pożar. Wyposażenie wnętrza barokowe i rokokowe, pochodzi z II połowy XVII wieku. Na belce tęczowej znajduje się gotycki drewniany krucyfiks z pierwszej połowy XV wieku, zachowany z wyposażenia poprzedniego kościoła. Na przykościelnym cmentarzu wznosi się niewielki, sklepiony grobowiec Brzeskich – właścicieli wsi w XIX w.
• Klasycystyczny dwór Brzeskich z pierwszej połowy XIX w., rozbudowany w pocz. XX w., otoczony parkiem o pow. ok. 1 ha ze stawem i szpalerami grabowymi.
• We wsi odkopano cmentarzysko z okresu tzw. kultury pomorskiej (wczesna epoka żelaza), z charakterystycznymi dla niej popielnicami twarzowymi.

Przypisy

Bibliografia

• Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. IV, J-Kn, hasło „Jabłkowo”. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2001, s. 5. ISBN 83-87623-36-9.
• Jacek Kowalski: Podróż do dwunastu drewnianych kościółków. Murowana Goślina: Związek Międzygminny „Puszcza Zielonka”, 2008.

Linki zewnętrzne

• Jabłkowo, Gmina Skoki [dostęp 2020-03-30]  (pol.).
• Jabłkowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 339 .
• Jabłkowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 621 .

Zobacz też: Jabłków