Jabłoń-Spały

Artykuł

52°56′20″N 22°39′57″E

- błąd

38 m

WD

52°55'59.9"N, 22°39'0.0"E

- błąd

14 m

Odległość

1297 m

Jabłoń-Spały
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

wysokomazowiecki

Gmina

Nowe Piekuty

Liczba ludności (2011)

78[1][2]

Strefa numeracyjna

86

Kod pocztowy

18-212[3]

Tablice rejestracyjne

BWM

SIMC

0402112[4]

Położenie na mapie gminy Nowe Piekuty
Mapa konturowa gminy Nowe Piekuty, blisko górnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Jabłoń-Spały”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Jabłoń-Spały”
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego
Mapa konturowa powiatu wysokomazowieckiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Jabłoń-Spały”
Ziemia52°56′20″N 22°39′57″E/52,938889 22,665833

Jabłoń-Spaływieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Nowe Piekuty[4][5].

Zaścianek szlachecki Spały należący do okolicy zaściankowej Jabłonia położony był w drugiej połowie XVII wieku w powiecie brańskim ziemi bielskiej województwa podlaskiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Jabłoni Kościelnej[7].

Historia wsi

Wieś założona w XV lub XVI w. W 1528 r. wymieniona jako Seło Wspały. Nazwa pochodzi od czasownika spalić lub od przydomka Wspała. W 1580 r. wzmiankowana jako Wspały. Dziedzicem był Stanisław syn Pawła Wspały. Gospodarował na 5 włókach ziemi[8].

Zamieszkiwana głównie przez różne rody Jabłońskich[9]. Jedna ze wsi okolicy szlacheckiej Jabłoń, wzmiankowanej w XV w. Wsie rozróżnione drugim składnikiem nazwy[10].

W XVI wieku nazwę miejscowości zapisywano jako Wspały. Od roku 1676 roku pojawia się nazwa współczesna: Spały. W roku 1676 umieszczona w spisie miejscowości Ziemi bielskiej.

Na mapie Podlasia z 1795 r. wyszczególniona jako Spały Jabłoń[8].

W roku 1827 wieś liczyła 13 domów i 68 mieszkańców. Pod koniec XIX w. należała do powiatu mazowieckiego, gmina Piekuty, parafia Jabłoń. Domów 9, grunty rolne o powierzchni 188 morg, uprawiane przez drobnoszlacheckich gospodarzy[10].

We wsi zachował się cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej, w którym pochowano żołnierzy wojsk rosyjskich i niemieckich.

W roku 1921 naliczono 9 domów, 2 inne budynki mieszkalne oraz 67 mieszkańców.

W 2008 r. miejscowość liczyła 13 domów i 85 mieszkańców[8].

Przypisy

  1. Wieś Jabłoń-Spały w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 361 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny : struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1998, s. 91.
  7. Opis parafii na stronie diecezji
  8. a b c Historia Poszczególnych Miejscowości z Terenu Gminy Nowe Piekuty. www.nowepiekuty.pl. [dostęp 2015-05-08].
  9. Katalog zabytków sztuki, Województwo łomżyńskie, Pod redakcją M. Kałamajskiej-Saeed, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice, PAN Instytut Sztuki, Warszawa 1986, str. 40–41.
  10. a b Jabłoń (2) J. okolica szlachecka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 340.

Media użyte na tej stronie

Nowe Piekuty (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Nowe Piekuty, Polska
Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Powiat wysokomazowiecki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu wysokomazowieckiego, Polska