Jabłonowo Pomorskie

Jabłonowo Pomorskie
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Rynek w Jabłonowie
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	brodnicki
Gmina	Jabłonowo Pomorskie
Prawa miejskie	1962
Burmistrz	Górski Przemysław Piotr
Powierzchnia	3,35 km²
Populacja (31.12.2019); • liczba ludności; • gęstość	; 3716; 1109,3 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 56
Kod pocztowy	87-330
Tablice rejestracyjne	CBR
	Położenie na mapie gminy Jabłonowo Pomorskie Jabłonowo Pomorskie
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Jabłonowo Pomorskie
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Jabłonowo Pomorskie
	Położenie na mapie powiatu brodnickiego Jabłonowo Pomorskie
	53°23′20″N 19°09′10″E/53,388889 19,152778
TERC (TERYT)	0402074
SIMC	0983474
	Urząd miejskiul. Główna 28; 87-330 Jabłonowo Pomorskie
	Strona internetowa

Jabłonowo Pomorskie (niem. Jablonowo) – miasto w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Jabłonowo Pomorskie. Położone na Pojezierzu Chełmińskim, nad rzeką Lutryną, przy drodze wojewódzkiej 543. W mieście krzyżują się linie kolejowe nr 208 i 353.

Pod względem historycznym Jabłonowo Pomorskie leży w dawnej ziemi chełmińskiej^[2].

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miasto liczyło 3716 mieszkańców^[1].

Patronką miasta jest błogosławiona Maria Karłowska.

Historia

Znane od 1222. Pierwsza wzmianka o Jabłonowie znalazła się w tzw. dokumencie „łowickim” (1222 r.), w którym Konrad mazowiecki nadał osadę biskupowi Chrystianowi. Po przejęciu tych terenów przez Krzyżaków Jabłonowo znalazło się w granicach komturstwa brodnickiego. W 1342 roku wielki mistrz krzyżacki Dytrych von Altenburg nadał dobra jabłonowskie rycerzowi Rudigerowi von Lugendorf. W latach 1903–1920, w okresie zaboru pruskiego pod nazwą Goßlershausen. W okresie II Rzeczypospolitej Jabłonowo leżało w województwie pomorskim. W 1954 uzyskało status osiedla, zaś w 1962 prawa miejskie^[3]. Węzeł kolejowy, linie Poznań – Skandawa, Działdowo – Chojnice oraz nieczynna Jabłonowo Pomorskie – Prabuty. Od lat 30. XX wieku w mieście znajduje się dom generalny Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. toruńskiego.

Demografia

Piramida wieku mieszkańców Jabłonowa Pomorskiego w 2014 roku^[4].

Zabytki

Jabłonowo, 1917

Zespół pałacowo-parkowy^[5]; neogotycki pałac Narzymskich, od 1933 dom generalny Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej, zbudowany w latach 1854–1859 dla Stefana Narzymskiego prawdopodobnie wg projektu F. A. Stülera. W latach 30. XX w. pałac rozbudowano na potrzeby klasztoru (m.in. w 1934 dobudowano kaplicę); park krajobrazowy
Neogotycki kościół św. Wojciecha^[5] z lat 1859–1866, projekt przypisywany F. A. Stülerowi
Neogotycki kościół pw. Chrystusa Króla z lat 1907–1908

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół rzymskokatolicki

Świadkowie Jehowy

Zbór Świadków Jehowy^[6]

Jabłonowo Pomorskie

Astrobaza w Jabłonowie

Pałac Narzymskich

Kościół pw. św Wojciecha

Kościół pw. Chrystusa Króla

Sala Królestwa Świadków Jehowy w Jabłonowie

Most kolejowy

Dworzec kolejowy w Jabłonowie Pomorskim

(c) t.przechlewski, CC BY 3.0

Wieża ciśnień

Jabłonowo, 1917

Ludzie związani z Jabłonowem Pomorskim

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-16] .
↑ Jerzy Kwiatek, Teofil Lijewski: Leksykon miast polskich. Warszawa: MUZA SA, 1998, s. 237. ISBN 83-7079-926-4. [dostęp 2022-01-17]. Cytat: Znane od XIII w. (z 1222 r. zapis nazwy Jablonovo) jako gród w ziemi chełmińskiej. (pol.).
↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1962 r. w sprawie utworzenia niektórych miast (Dz.U. z 1962 r. nr 41, poz. 188)
↑ Jabłonowo Pomorskie w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ ^a ^b Obiekty te, choć kojarzone i związane kulturowo z opisywanym miastem, zlokalizowane są na terenie sąsiadującej wsi Jabłonowo-Zamek.
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-05] .

Linki zewnętrzne

Historia Żydów w Jabłonowie Pomorskim na portalu Wirtualny Sztetl
Jabłonowo (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 352 .

[populacja2019-1] Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-16] .

[2] Jerzy Kwiatek, Teofil Lijewski: Leksykon miast polskich. Warszawa: MUZA SA, 1998, s. 237. ISBN 83-7079-926-4. [dostęp 2022-01-17]. Cytat: Znane od XIII w. (z 1222 r. zapis nazwy Jablonovo) jako gród w ziemi chełmińskiej. (pol.).

[3] Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 lipca 1962 r. w sprawie utworzenia niektórych miast (Dz.U. z 1962 r. nr 41, poz. 188)

[populacja2016-4] Jabłonowo Pomorskie w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[:0-5] Obiekty te, choć kojarzone i związane kulturowo z opisywanym miastem, zlokalizowane są na terenie sąsiadującej wsi Jabłonowo-Zamek.

[6] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-05] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Miasto	Jabłonowo Pomorskie
Sołectwa	Adamowo Budziszewo Buk Góralski Buk Pomorski Bukowiec Gorzechówko Górale Jabłonowo-Zamek Kamień Konojady Lembarg Mileszewy Nowa Wieś Piecewo Płowęż Szczepanki
Miejscowości niesołeckie	Góraliki Jaguszewice Płowężek

Miasta	Brodnica Górzno Jabłonowo Pomorskie
Gminy miejskie	Brodnica
Gminy miejsko-wiejskie	Górzno Jabłonowo Pomorskie
Gminy wiejskie	Bartniczka Bobrowo Brodnica Brzozie Osiek Świedziebnia Zbiczno

Przynależność wojewódzka	woj. pomorskie (II RP) (1919–39) woj. pomorskie (PRL) (1945–50) woj. bydgoskie (1950–75)
Miasta (1919–75)	Brodnica Górzno Jabłonowo Pomorskie (od 1962) Lidzbark (do 1932 →)
Osiedla (1954–72)	Jabłonowo (1954–62)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Bobrowo Brodnica Brzozie Górzno (od 1973) Grążawy (Grązawy) Jabłonowo (od 1973) Jabłonowo I (do 1954) Jabłonowo II (do 1954) Jastrzębie (do 1954) Nieżywięć (do 1954) Pokrzydowo (do 1954) Ruda (do 1954) Wrocki (do 1954) Zbiczno
Gromady (1954–72)	Bobrowo (1954–72) Brodnica (1959–72) Brodnica-Południe (1969–71) Brzozie (1954–72) Bukowiec (1954–59) Ciche (1954–61) Gorczenica (1954–68) Górzno (1954–72) Grążawy (1954–72) Grzybno (1954–61) Jabłonowo (1954) Jabłonowo-Zamek (1954–72) Jajkowo (1954–59) Jastrzębie (1954–72) Karbowo (1954–59) Konojady (1954–71) Kruszyny (1954–68) Małki (1954–71) Nieżywięć (1954–72) Płowęż (1954–61) Pokrzydowo (1954–72) Radoszki (1954–68) Sumowo (1954–68) Szabda (1954–59) Szczuka (1954–68) Świerczyny (1954–61) Wielkie Leźno (1954–59) Wrocki (1954–55 →) Zbiczno (1954–72)

Miasta na prawach powiatu	Bydgoszcz Grudziądz Toruń Włocławek
Miasta powiatowe	Aleksandrów Kujawski Brodnica Chełmno Golub-Dobrzyń Inowrocław Lipno Mogilno Nakło nad Notecią Radziejów Rypin Sępólno Krajeńskie Tuchola Wąbrzeźno Świecie Żnin
Miasta gminne do 8 tys. mieszkańców	Barcin Brześć Kujawski Chodecz Dobrzyń nad Wisłą Gniewkowo Górzno Izbica Kujawska Jabłonowo Pomorskie Janowiec Wielkopolski Kamień Krajeński Kcynia Kowal Kowalewo Pomorskie Lubień Kujawski Lubraniec Łabiszyn Łasin Mrocza Nieszawa Nowe Pakość Piotrków Kujawski Pruszcz Radzyń Chełmiński Skępe Strzelno Więcbork
Miasta gminne powyżej 8 tys. mieszkańców	Chełmża Ciechocinek Janikowo Koronowo Kruszwica Solec Kujawski Szubin

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Jabłonowo Pomorskie

Spis treści

Historia

Demografia

Zabytki

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół rzymskokatolicki

Świadkowie Jehowy

Ludzie związani z Jabłonowem Pomorskim

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie