Jacek Cygan

Jacek Cygan
	; Jacek Cygan (2013)
Imię i nazwisko	Jacek Antoni Cygan
Data i miejsce urodzenia	6 lipca 1950 ; Sosnowiec
	Współpracownicy
	Krzesimir Dębski
	Zespoły
	Nasza Basia Kochana
	Odznaczenia

Jacek Cygan (2003)

Jacek Antoni Cygan (ur. 6 lipca 1950 w Sosnowcu) – polski autor tekstów piosenek, poeta, prozaik, scenarzysta, autor musicalowy, juror i organizator festiwali muzycznych, a także osobowość telewizyjna. Kawaler Orderu Uśmiechu. Członek Akademii Fonograficznej ZPAV^[1]. Od 2014 honorowy obywatel Sosnowca^[2].

Życiorys

W rodzinnym mieście ukończył Szkołę Podstawową nr 15 i Liceum im. Emilii Plater. Od 1968 mieszka w Warszawie, gdzie w 1973 ukończył studia na Wydziale Cybernetyki WAT. Już w trakcie studiów zaczął pisać pierwsze piosenki, a w 1975 założył wraz z Jerzym Filarem zespół Nasza Basia Kochana, z którym zdobył I nagrodę na Festiwalu Piosenki Studenckiej 1976 w Krakowie.

W 1978 zdobył nagrodę Programu III Polskiego Radia za napisaną wspólnie z Elżbietą Adamiak piosenkę „Rozmowa”. Od tego czasu współpracuje z czołówką polskich kompozytorów i wokalistów muzyki rozrywkowej. Współpracował m.in. z zespołem Crash oraz z kompozytorem Krzesimirem Dębskim. W latach 80. silnie zaangażowany w rozwój polskiej muzyki dziecięcej. Współpracował z Majką Jeżowską i zespołem Papa Dance. Wspólnie wylansowali wiele nastoletnich gwiazdek, m.in. Magdę Fronczewską i Krzysia Antkowiaka.

Napisał ponad tysiąc tekstów piosenek, z czego wiele stało się przebojami. Sześć z nich otrzymywało pierwsze nagrody Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu:

1984 – „Jaka róża, taki cierń”, wyk. Edyta Geppert,
1985 – „Diamentowy kolczyk”, wyk. Anna Jurksztowicz,
1989 – „Wypijmy za błędy”, wyk. Ryszard Rynkowski,
1994 – „Mrok”, wyk. Ryszard Rynkowski (I Nagroda i Grand Prix),
1999 – „Ten sam klucz”, wyk. Ryszard Rynkowski,
2015 – „Wszystko ma swój czas”, wyk. zespół Perfect (Superjedynka)^[3].

Jednym z jego największych przebojów artystycznych było napisanie tekstu piosenki do kompozycji „To nie ja!” skomponowanej przez Stanisława Syrewicza dla Edyty Górniak. Utwór, reprezentując Polskę, zajął drugie miejsce w finale 39. Konkursu Piosenki Eurowizji w 1994.

Współautor albumu pt. Dyskoteka Pana Jacka. Program o tym tytule z piosenkami Cygana był emitowany w telewizji przez 10 lat. W latach 2002–2005 był jednym z jurorów w programie telewizyjnym Polsatu Idol. Jest autorem słów do kompozycji Piotra Rubika Santo Subito, Cantobiografii Jana Pawła II.

W kwietniu 2013 został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[4]. W maju 2013 został odznaczony Orderem Uśmiechu, który odebrał w swoim rodzinnym mieście w Szkole Podstawowej nr 15, której niegdyś sam był uczniem^[5]. W listopadzie 2014 otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Sosnowca^[2], w 2015 odsłonił swoją gwiazdę w Alei Gwiazd w Opolu^[3], a w 2020 odebrał nagrodę miasta Sosnowca w dziedzinie kultury^[6]. We wrześniu 2019 roku na zamku w Malborku otrzymał tytuł Mistrza Mowy Polskiej^[7].

W kwietniu 2021 roku w podkrakowskich Radwanowicach otrzymał Medal Świętego Brata Alberta za działalność charytatywną na rzecz osób niepełnosprawnych^[8].

Z okazji 70 urodzin artysty 18 września 2022 został odsłonięty mural w Sosnowcu przy ulicy Kościelnej. Z powodu pandemii Covid-19, obchody urodzin, które miały się odbyć podczas dnia Sosnowca w 2020, zostały przesunięte na 2022 rok. W tym samym dniu, została także odsłonięta ławka multimedialna z utworami Jacka Cygana, oraz odbył się urodzinowy koncert w parku sieleckim z udziałem m.in. Stanisława Sojki, Anny Jurksztowicz, Beaty Rybotyckiej^[9].

Wykonawcy

Piosenki z jego tekstami wykonali artyści, tacy jak Alicja Majewska, Krzysztof Antkowiak, Hanna Banaszak, Ewa Bem, Halina Benedyk, Michał Bogdanowicz, Monika Borys, Jan Borysewicz, Tadeusz Broś, Viola Brzezińska, Halina Frąckowiak, Jerzy Filar, Magdalena Fronczewska, Piotr Fronczewski, Michał Gasz, Edyta Geppert, Edyta Górniak, Jacek „Tede” Graniecki, Karolina Gruszka (w dzieciństwie), Sylwia Grzeszczak, Majka Jeżowska, Anna Jurksztowicz, Kayah, Seweryn Krajewski, Joanna Kurowska, Ewa Kuklińska, Anna Józefina Lubieniecka, Grażyna Łobaszewska, Anna Mamczur, Grzegorz Markowski, Marta Moszczyńska, Zofia Nowakowska, Jerzy Połomski, Krystyna Prońko, Maryla Rodowicz, Robert Rozmus, Ryszard Rynkowski, sanah, Andrzej Sikorowski, Krzysztof Krawczyk, Wojciech Skowroński, Stanisław Sojka, Zdzisława Sośnicka, Paweł Stasiak, Mietek Szcześniak, Borys Szyc, Hanna Śleszyńska, Grzegorz Turnau, Natasza Urbańska, Urszula, Stanisław Wenglorz, Grzegorz Wilk, Zbigniew Wodecki, Jacek Wójcicki, Beata Wyrąbkiewicz, Łukasz Zagrobelny czy Andrzej Zaucha, a także zespoły: Lady Pank, Kombi, Deef, Kombii, Dwa Plus Jeden, Nasza Basia Kochana, Papa Dance i Wanda i Banda. Chris Schittulli

Nagrody

1976 – pierwsza nagroda na Festiwalu Piosenki i Piosenkarzy Studenckich w Krakowie
1978 – nagroda Programu Trzeciego Polskiego Radia za piosenkę „Rozmowa”
1984 – nagroda w konkursie Programu Trzeciego Polskiego Radia za piosenki „Kobieta Wschodu”, „Pro-test song”, „Sól na twarzy”
1984 – nagroda specjalna jury na 21. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu za piosenkę „Jaka róża, taki cierń”
1987 – tytuł piosenki roku dla piosenki „Stan pogody” w plebiscycie słuchaczy Magazynu Muzycznego Rytm
1989 – tytuł przeboju Lata z Radiem i Programu Pierwszego Polskiego Radia dla piosenki „Wypijmy za błędy'”
1991 – druga nagroda podczas 28. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu za piosenkę „Muszelko, ratuj mnie”
1994 – Grand Prix i pierwsza nagroda podczas 31. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu za piosenkę „Mrok”
2012 – Nagroda Literacka Srebrny Kałamarz za tomik „Pies w tunelu”

Nagrody dla wykonawców jego piosenek

1984 – nagroda im. Karola Musioła dla Edyty Geppert w kategorii Najlepsza piosenka premierowa podczas 21. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu za piosenkę „Jaka róża, taki cierń”
1985 – nagroda im. Karola Musioła dla Anny Jurksztowicz podczas 22. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu i czwarte miejsce podczas 22. Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie za „Diamentowy kolczyk”
1985 – nagroda im. Anny Jantar dla Mieczysława Szcześniaka w konkursie Debiuty podczas 22. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu za „Przyszli o zmroku”
1985 – wyróżnienie dla Majki Jeżowskiej podczas 22. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu za „Mały Piccolo”
1989 – pierwsza nagroda dla Ryszarda Rynkowskiego w konkursie Premiery podczas 26. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu za „Wypijmy za błędy”
1994 – drugie miejsce dla Edyty Górniak w 39. Konkursie Piosenki Eurowizji za „To nie ja!”

Dyskografia

1987 – Jacek Cygan – Czas nas uczy pogody (LP, Wifon LP-098)
1988 – Dyskoteka pana Jacka (LP, Pronit PLP-0063)
1990 – Nasenki (LP, Muza SX-2929)
1996 – Audiobiografia (CD, Pomaton/EMI)
1999 – Audiobiografia 2 (CD, Pomaton/EMI)
2000 – Złota kolekcja – Jacek Cygan: Laleczka z saskiej porcelany (CD, Pomaton/EMI)
2009 – Cyganeria Jacka Cygana (Kolekcja 10-tomowa, RosMedia)
2012 – Poeci polskiej piosenki: Cygan – Czas nas uczy pogody... (2CD, różni wykonawcy, utwory z tekstami Jacka Cygana)

autor tekstów w albumach innych wykonawców

1998 – Grzegorz Turnau: Księżyc w misce – teksty w utworach „W muszelkach Twoich dłoni”, „Zrobimy sztorm”, „Gdzie jesteś gwiazdo” i „Bo my delfiny...”

Twórczość

Musicale

Bunt komputerów
Majkowe studio nagrań

Poezja

Drobiazgi liryczne, Oficyna Literacka, Kraków 1995, ISBN 83-7124-033-3.
Ambulanza, Bonobo, Warszawa 2004, ISBN 83-922496-3-1.
Pies w tunelu, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2011, ISBN 978-83-244-0162-8.
Cyferki, il. Olga Woldańska-Płocińska, Czerwony Konik, Kraków 2011, ISBN 978-83-933934-0-4.
Boskie błędy, BOSZ, Olszanica 2017, ISBN 978-83-7576-323-2.
Witraże / Les vitraux, Wydawnictwo Austeria, Kraków 2017, ISBN 978-83-7866-047-7.
Tu i Tam. Wiersze / Tady a tam. Básně (w języku polskim i czeskim), Wydawnictwo Austeria, Kraków 2020, ISBN 978-83-7866-314-0.

Proza

Klezmer. Opowieść o życiu Leopolda Kozłowskiego-Kleinmana, Wydawnictwo Austeria, Kraków, Budapeszt 2010, ISBN 978-83-61978-24-4.
Życie jest piosenką, Wydawnictwo Znak, Kraków 2014, ISBN 978-83-240-2606-7.
Przeznaczenia, traf, przypadek. Opowiadania, Wydawnictwo Znak, Kraków 2016, ISBN 978-83-240-3589-2.
Odnawiam dusze. Piosenki, ludzie, czas, Wydawnictwo Znak literanova, Kraków 2019, ISBN 978-83-240-5626-2.
Portret wenecki. Śledztwo, Wydawnictwo Austeria, Kraków 2021, ISBN 978-83-7866-279-2.

Dla dzieci

Składanki z serii Smerfne hity.

Najważniejsze piosenki

„Awinion” (wyk. Kombii)
„Baw mnie” (wyk. Seweryn Krajewski i Urszula; covery – Anna Mamczur; Grażyna Wolszczak)
„Będzie tak, jak jest” (wyk. Anna Jurksztowicz)
„Black and white” (wyk. Kombi)
„C’est La Vie – Paryż z pocztówki” (wyk. Andrzej Zaucha; cover – Andrzej Sikorowski, Grzegorz Turnau i Zbigniew Wodecki)
„Co ty, królu złoty” (wyk. Monika Borys)
„Czas nas uczy pogody” (wyk. Grażyna Łobaszewska; także Stanisław Sojka; cover – Kayah, Anna Jurksztowicz, Marcin Sójka)
„Czas nas zmienia” (wyk. Jerzy Połomski)
„Człowiek nie jest sam” (wyk. Zdzisława Sośnicka)
„Dary losu” (wyk. Ryszard Rynkowski)
„Deszczowy wielbiciel” (wyk. Zdzisława Sośnicka)
„Diamentowy kolczyk” (wyk. Anna Jurksztowicz)
„Dłonie” (wyk. Majka Jeżowska, Magdalena Fronczewska, Ania Stawieraj i inni)
„Dotyk” (wyk. Edyta Górniak)
„Dobranoc Ziemio” (wyk. Zdzisława Sośnicka)
„Dumka na dwa serca” (wyk. Edyta Górniak i Mieczysław Szcześniak)
„Dyskoteka pana Jacka” (wyk. Majka Jeżowska)
„Dziewczyny lubią brąz” (wyk. Ryszard Rynkowski)
„Dzięki za dźwięki” (wyk. Anna Wyszkoni)
„Dziękuję, nie tańczę” (wyk. Anna Jurksztowicz)
„Imię trawy” (wyk. Sylwia Grzeszczak)
„Inny nie będę” (wyk. Ryszard Rynkowski)
„Jaka róża, taki cierń” (wyk. Edyta Geppert)
„Jestem kobietą” (wyk. Edyta Górniak)
„Kobieta to jest sekret” (wyk. Ewa Bem)
„Kobieta Wschodu” (wyk. Hanna Banaszak)
„Laleczka z saskiej porcelany” (wyk. Magdalena Fronczewska, Majka Jeżowska)
„Łatwopalni” (wyk. Maryla Rodowicz)
„Mały Piccolo” (wyk. Majka Jeżowska)
„Miłość i gniew” (wyk. Zdzisława Sośnicka)
„Moje sentymenty” (wyk. Zdzisława Sośnicka)
„Mrok” (wyk. Ryszard Rynkowski)
„Muszelko, ratuj mnie” (wyk. Anna Jurksztowicz)
„Nie budźcie marzeń ze snu” (wyk. Ryszard Rynkowski)
„Nietykalni” (wyk. Papa Dance)
„Nowy rozdział” (wyk. KOMBI)
„Od A do Zet” (wyk. Queens)
„Pada śnieg” (wyk. Edyta Górniak i Krzysztof Antkowiak)
„Podróżni bez biletu (Mamy czas)” (wyk. Wanda i Banda)
„Pokolenie” (wyk. Kombii)
„Pro-test song” (wyk. Krzysiek i Rysiek)
„Przemija uroda w nas” (wyk. Seweryn Krajewski)
„Przyszli o zmroku” (wyk. Piotr Schulz i Grażyna Łobaszewska; cover – Łukasz Zagrobelny)
„Rozmowa” (wyk. Elżbieta Adamiak)
„Sen znaleziony w lesie” (wyk. Nasza Basia Kochana)
„Senna opowieść Jana B.” (wyk. Grażyna Łobaszewska)
„Siedem piekieł” (wyk. KOMBI)
„Sól na twarzy” (wyk. Halina Frąckowiak)
„Stan pogody” (wyk. Anna Jurksztowicz)
„Szarości me” (wyk. Viola Brzezińska)
„Śpiewka 1920” (wyk. Natasza Urbańska i Borys Szyc)
„Świat jest hojny” (wyk. Zdzisława Sośnicka)
„Tańcz reggae” (wyk. Zdzisława Sośnicka)
„To nie ja!” (wyk. Edyta Górniak)
„Uczymy się żyć bez końca” (wyk. Zdzisława Sośnicka)
„Video-dotyk” (wyk. Anna Jurksztowicz)
„Wiara, nadzieja i miłość” (z repertuaru Ireny Santor, 2010)
„Widzieć więcej” (wyk. Viola Brzezińska)
„Wow, Wow!” (wyk. Magdalena Fronczewska)
„Wszystkie dzieci nasze są” (wyk. Majka Jeżowska)
„Wszystko ma swój czas” (wyk. Grzegorz Markowski / Perfect)
„Wypijmy za błędy” (wyk. Ryszard Rynkowski)
„Wznieś serce” (wyk. Ryszard Rynkowski)
„Za młodzi, za starzy” (wyk. Ryszard Rynkowski)
„Za szybą” (wyk. Jerzy Filar; Grażyna Łobaszewska)
„Zakazany owoc” (wyk. Krzysztof Antkowiak)
„Złudzenia Telelenia” (wyk. Papa Dance)
„Zło” (wyk. Grzegorz Markowski)
„Zdrowie mamy, zdrowie taty” (wyk. Joanna Łosowska)
„Zwierzenia Ryśka, czyli Jedzie pociąg” (wyk. Ryszard Rynkowski)
„Życie jest nowelą” (wyk. Ryszard Rynkowski)

Tłumaczenia

„Caruso” (wyk. Monika Gruszczyńska; Joanna Kurowska; Jacek Wójcicki)
„Mały elf” (utwór „Emmanuelle” Pierre’a Bacheleta; wyk. Halina Frąckowiak; cover – Beata Wyrąbkiewicz)
„Pamięć” (utwór „Memory” z musicalu Koty; wyk. Zdzisława Sośnicka)
„Anatewka” (utwór „Sunrise Sunset” z musicalu Skrzypek na dachu; wyk. Zdzisława Sośnicka)

Filmografia

Teksty piosenek

1985 – Och, Karol
1986 – Cudowne dziecko
1986 – Głód serca
1986 – Kingsajz
1986 – Bolek i Lolek na Dzikim Zachodzie
1986 – Tulipan
1988 – Dawid i Sandy
1989 – Po upadku
1989 – O dwóch takich, co ukradli księżyc – serial animowany
1990 – Mów mi Rockefeller
1992 – Smacznego, telewizorku
1992 – Jacek i Placek
1994 – Radio Romans
1997 – Klan
1998 – Miodowe lata
1998 – Ogniem i mieczem
1999 – Czułość i kłamstwa
1999 – Prawo ojca
1999 – Rodzina zastępcza
2001 – Więzy krwi
2001 – Zrozumieć świat
2006 – Będziesz moja
2006 – Fałszerze – powrót Sfory
2007 – SOS! Dzieciom

Obsada aktorska

Klan – w roli siebie samego

Odznaczenia i wyróżnienia

Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2013)^[10]
Order Uśmiechu (2013)^[11]
Tytuł honorowego obywatela miasta Sosnowca (2014)^[2]
Mistrz Mowy Polskiej (2019)^[7]

Życie osobiste

Żonaty z Ewą Łabuńską.

Przypisy

↑ ZPAV: Akademia Fonograficzna (Sekcja Muzyki Rozrywkowej). zpav.pl. [dostęp 2013-04-24].
↑ ^a ^b ^c Hania, Honorowi obywatele Sosnowca, www.kuriermiejski.com.pl [dostęp 2017-05-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-02] (pol.).
↑ ^a ^b Sylwia Gawłowska: Festiwalowe podium. Krajowy Festiwal Polskiej Piosenki w Opolu 1963–2017 we wspomnieniach artystów. 2018, s. 99–100. ISBN 978-83-938344-7-1.
↑ ZAiKS ma 95 lat, mkidn.gov.pl, 24 kwietnia 2013 [dostęp 2013-04-24] .
↑ Sosnowiec: Jacek Cygan odebrał Order Uśmiechu. sosnowiec.naszemiasto.pl. [dostęp 2013-12-22].
↑ MichałM. Sikora MichałM., Sosnowiec przyznał nagrody w dziedzinie kultury. Zobacz kto został wyróżniony w tym roku., wiadomosci.wp.pl, 2 października 2020 [dostęp 2020-10-02] (pol.).
↑ ^a ^b Finał 19 Edycji Plebiscytu. mistrzmowy.pl, 2019-09-30. [dostęp 2019-10-19].
↑ Medal Św. Brata Alberta, Fundacja im. Brata Alberta.
↑ Jacek Cygan patrzy na Sosnowiec. Na ścianie kamienicy przy ul. Kościelnej powstał niezwykły mural, wKatowicach.eu [dostęp 2022-09-24] (pol.).
↑ ZAiKS ma 95 lat, mkidn.gov.pl, 24 kwietnia 2013 [dostęp 2015-03-03] .
↑ Sosnowiec: Jacek Cygan odebrał Order Uśmiechu, sosnowiec.naszemiasto.pl, 29 maja 2013 [dostęp 2015-03-03] .

Linki zewnętrzne

Jacek Cygan w bazie filmpolski.pl

[Akademia_Fonograficzna-1] ZPAV: Akademia Fonograficzna (Sekcja Muzyki Rozrywkowej). zpav.pl. [dostęp 2013-04-24].

[kurier282-2] Hania, Honorowi obywatele Sosnowca, www.kuriermiejski.com.pl [dostęp 2017-05-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-02] (pol.).

[:01-3] Sylwia Gawłowska: Festiwalowe podium. Krajowy Festiwal Polskiej Piosenki w Opolu 1963–2017 we wspomnieniach artystów. 2018, s. 99–100. ISBN 978-83-938344-7-1.

[Gloria_Artis-4] ZAiKS ma 95 lat, mkidn.gov.pl, 24 kwietnia 2013 [dostęp 2013-04-24] .

[5] Sosnowiec: Jacek Cygan odebrał Order Uśmiechu. sosnowiec.naszemiasto.pl. [dostęp 2013-12-22].

[:2-6] MichałM. Sikora MichałM., Sosnowiec przyznał nagrody w dziedzinie kultury. Zobacz kto został wyróżniony w tym roku., wiadomosci.wp.pl, 2 października 2020 [dostęp 2020-10-02] (pol.).

[mistrz19-7] Finał 19 Edycji Plebiscytu. mistrzmowy.pl, 2019-09-30. [dostęp 2019-10-19].

[8] Medal Św. Brata Alberta, Fundacja im. Brata Alberta.

[9] Jacek Cygan patrzy na Sosnowiec. Na ścianie kamienicy przy ul. Kościelnej powstał niezwykły mural, wKatowicach.eu [dostęp 2022-09-24] (pol.).

[10] ZAiKS ma 95 lat, mkidn.gov.pl, 24 kwietnia 2013 [dostęp 2015-03-03] .

[11] Sosnowiec: Jacek Cygan odebrał Order Uśmiechu, sosnowiec.naszemiasto.pl, 29 maja 2013 [dostęp 2015-03-03] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne