Jacek Dąbała

Jacek Dąbała
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

22 sierpnia 1959
Warszawa

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: literaturoznawstwo komunikacja medialna
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Świętego Stanisława (odznaczenie prywatne)

Jacek Dąbała (ur. 22 sierpnia 1959 w Warszawie) – polski specjalista w zakresie mediów, komunikowania, literatury i filmu. Profesor zwyczajny na Uniwersytecie Jagiellońskim w Instytucie Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej.

Życiorys

Jako audytor jakości mediów założył w 2020 pierwszą na świecie niezależną platformę w języku polskim i angielskim, oceniającą treści i warsztat dziennikarski w skali globalnej – Dabalamedia.com.

Pracę w mediach rozpoczął po wygraniu konkursu na prezentera radiowo-telewizyjnego. Przez prawie 20 lat współpracował i pracował jako dziennikarz w radiu i telewizji. Prowadził na żywo setki programów, poczynając od rozrywkowych i kulturalnych, a kończąc na studiach wyborczych. Był wydawcą i prezenterem programów informacyjnych i całodziennych. Realizował także reportaże, filmy dokumentalne, newsy do serwisów informacyjnych i teledyski. Jest posiadaczem bezterminowej prezenterskiej karty ekranowej. Pracował także jako lektor przy różnych produkcjach telewizyjnych.

Specjalizuje się jako praktyk i teoretyk w komunikacji, m.in. dziennikarskiej, politycznej, biznesowej i społecznej. Jest stałym komentatorem problematyki medialnej w radiu, telewizji i Internecie. Jego eseje ukazują się m.in. w Onecie i „Rzeczpospolitej”. W pracy naukowej interesuje się przede wszystkim myśleniem i głupotą w komunikowaniu, autoprezentacją medialną, warsztatem dziennikarskim, aksjologią mediów, creative writing, budowaniem wizerunku, optymalizacją procesów komunikowania, np. w polityce i biznesie.

Twórczość i publikacje naukowe

Debiutował jako pisarz powieścią satyryczno-groteskową Telemaniak. Kolejne książki political-fiction: Zawodowcy, Powrót Szakala i Doradca, wydane zostały jako fikcyjne przekłady pod pseudonimem Jack Oakley.

Pod własnym nazwiskiem opublikował i wznawiał siedem powieści w różnych konwencjach gatunkowych: Telemaniak, Prawo śmierci, Pieszczochy losu, Diabelska przypadłość, Złodziej twarzy, Ryzykowny pomysł i Największa przyjemność świata; także tragifarsę polityczną Mechanizm. Za powieść Pieszczochy losu otrzymał Nagrodę Literacką im. B. Prusa. Uzasadnienie jury brzmiało: "za odwagę w podejmowaniu skomplikowanych problemów współczesności w konwencji ironiczno-groteskowej i znakomite opanowanie warsztatu pisarskiego".

W 2021 duńskie wydawnictwo SAGA Egmont wznowiło osiem jego powieści w audiobookach i ebookach.

Jest współautorem scenariusza do filmu Młode wilki[1]. Pisze też scenariusze do komiksów, np. Najemnik Medox. Wcześniej do adaptacji komiksowej W pustyni i w puszczy.

Tworzy też teksty piosenek, np. Mogłaś być w wykonaniu Krzysztofa Cugowskiego (2019).

Napisał monografię wybitnego polskiego conradysty emigracyjnego, pt. Wit Tarnawski jako krytyk literacki oraz opracował pierwszy w Polsce wybór tekstów krytycznych Tarnawskiego - Uchwycić cel. Przygotował także Antologię polskiej krytyki literackiej na emigracji 1945-1985.

Z zakresu mediów, dziennikarstwa i komunikowania opublikował m.in.: Tajemnica i suspens. Wokół głównych problemów creative writing” (2004). Drugie wydanie tej książki, zmienione i uzupełnione, ukazało się pod tytułem:

Tajemnica i suspens w sztuce pisania. W kręgu retoryki dziennikarskiej i dramaturgii medialnej" (2010)

Horyzonty komunikacji medialnej (2006)

Warsztatowo-aksjologiczne mechanizmy tworzenia telewizji (2011)

Media i dziennikarstwo. Aksjologia - warsztat - tożsamość (2014)

Medialne fenomeny i paradoksy (2020).

Wydana także przez Universitas w wersji audiobooka czytanego osobiście przez autora.

W międzynarodowych wydawnictwach naukowych opublikował trzy książki w języku angielskim:

Jacek Dabala, "Mystery and Suspense in Creative Writing", LIT Verlag, Zurich – Berlin 2012

Jacek Dabala, "Creative Paths to Television Journalism", Peter Lang, Frankfurt am Main - New York - Oxford... 2015

Jacek Dabala, Thinking. The Heart of the Media, Peter Lang, Frankfurt am Main - New York-Oxford... 2021

Artykuły i recenzje drukował m.in. w "Zeszytach Prasoznawczych", "Studiach Medioznawczych", „Tekstach Drugich”, „Pamiętniku Literackim”, „Ruchu Literackim”, „Więzi”, „Odrze”, „Kresach”, „Tygodniku Powszechnym”, „Twórczości”, „Rzeczpospolitej”, „Akcencie”, „Przeglądzie Powszechnym”, „Ethosie”, „Annales UMCS”, „W drodze” " i „Zeszytach Naukowych KUL”.

Jest członkiem Polskiej Akademii Nauk, Polskiej Akademii Filmowej, Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Polskiego Towarzystwa Komunikacji Medycznej.

W 2022 odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[2].

Przypisy

  1. ↑ Sebastian Kucharski: Był Krzysztof Jarzyna ze Szczecina, jest Nikoś. Czemu kino fascynuje się półświatkiem?. wirtualnemedia.pl, 2022-02-19. [dostęp 2022-02-19].
  2. ↑ M.P. z 2022 r. poz. 303

Bibliografia

Media użyte na tej stronie