Jacek Popiel (pilot)
Jacek Popiel (początek lat 90. XX w.) | |
Data i miejsce urodzenia | 5 sierpnia 1928 |
---|---|
Data śmierci | 3 grudnia 2019 |
Zawód, zajęcie | |
Stanowisko | społeczny instruktor szybowcowy |
Pracodawca | |
Odznaczenia | |
Jacek Popiel, ps. Lipek (ur. 5 sierpnia 1928 w Lubaczowie, zm. 3 grudnia 2019) – polski pilot i instruktor szybowcowy, jeden z założycieli Aeroklubu Gliwickiego, partyzant, żołnierz Armii Krajowej.
Życiorys
Pierwsze lata życia spędził w Żółkwi koło Lwowa, tam uczęszczał do szkoły powszechnej [1]. Ojciec jego był wojskowym – dowódcą 1. batalionu 39. pułku piechoty w Lubaczowie. W 1944 roku w obawie przed mordami ukraińskich nacjonalistów wraz z całą jego rodziną sprowadził się do Łęk Dolnych koło Pilzna. Jako kilkunastoletni chłopiec wstąpił do partyzanckiego oddziału, batalionu „Barbara”, którego dowódcą był kpt. Leliwa. Od sierpnia do października 1944 roku uczestniczył w kilku akcjach zbrojnych, w których partyzanci starli się z okupantem, m.in. w bitwie pod Jamną, gdzie w 1944 roku, jako partyzant, brał udział w największym boju stoczonym przez żołnierzy AK z Niemcami w ramach akcji „Burza”. Po wojnie przeniósł się z rodziną na Śląsk, tu zdał maturę i podjął pracę[2].
Zbierał i publikował materiały związane z działalnością Armii Krajowej na kresach wschodnich i w okolicach Tarnowa z którym związany był rodzinne[3].
Był autorem książki Jak się drzewiej latało: wspomnienia pilota szybowcowego[1].
Zmarł 3 grudnia 2019 roku. Uroczystość pożegnalna odbędzie się 7 grudnia 2019 roku na cmentarzu parafialnym w Łękach Górnych[4].
Działalność lotnicza
Szkolenie lotnicze rozpoczął na kursie szybowcowym w 1947 roku, w szkole szybownictwa, w Goleszowie. Pierwszy skok ze spadochronem wykonał w 1953 roku[2] z samolotu Po-2 metodą „Na linę”, pilotowanego przez Jana Kozłowskiego, po instruktażu udzielonym przez instruktora spadochronowego Franciszka Wójcikiewicza[5]. 17 maja 1956 roku Komisja Sportowa Aeroklubu PRL zatwierdziła Jaceka Popiela jako jednego z pierwszych komisarzy sportowych Aeroklubu Gliwickiego[6]. Uprawnienia instruktora szybowcowego uzyskał w roku 1959. Był jednym z założycieli Aeroklubu Gliwickiego. W roku 1963, w IX Całorocznych Zawodach Szybowcowych o Memoriał Ryszarda Bittnera zajął 184-193 miejsce[6]. 15 stycznia 1969 roku uzyskał na fali tatrzańskiej diament za przewyższenie powyżej 5000 m uzyskując wysokość absolutną 8250 m (2. wynik w Polsce w roku 1969) i 16 stycznia 1969 roku uzyskując wysokość 6130 m[7] (6. wynik)[8]. Zdobył złotą odznakę szybowcową z dwoma diamentami. Posiadał 1 klasę pilota i instruktora szybowcowego. 14-22 sierpnia 1999 roku zajął VI miejsce podczas I Zawodów i Zlocie Zabytkowych Szybowców o Memoriał Stanisława Hanuska w Gliwicach[9]. 20 kwietnia 2007 roku na Walnym Zgromadzeniu Sprawozdawczo-Wyborczym AGl, Jackowi Popielowi nadano Tytuł członka honorowego Aeroklubu Gliwickiego[10]. 22 lipca 2007 roku wykonał swój lot nr 10 000. Start odbył się za wyciągarką na szybowcu typu SZD-9 Bocian[11]. Spędził w powietrzu do 2014 roku ponad 2200 godz., wykonał 10 600 lotów, jako instruktor społeczny wyszkolił w tym czasie ponad 120 kandydatów na pilotów szybowcowych[3].
Przez wiele lat był członkiem Zarządu, Komisji Rewizyjnej oraz Sądu Koleżeńskiego Aeroklubu Gliwickiego[3]. Jako członek Klubu Zabytkowych Szybowców przy Aeroklubie Gliwickim, wraz z Witoldem Nowakiem[a] i Franciszkiem Adamczakiem[b] zbudował replikę polskiego przedwojennego szybowca IS-A Salamandra[12]. 6 października 2016 roku szybowiec ten przeszedł pomyślnie odbiór przez Komisję z Urzędu Lotnictwa Cywilnego. 18 września 2017 roku Witold Nowak dokonał pierwszego oblotu tego szybowca w Aeroklubie Gliwickim, za wyciągarką WS-02-JK. Proces budowy rozpoczął się w 2003 roku z części przekazanych przez Muzeum Lotnictwa Polskiego z zamiarem przywrócenia go do stanu lotnego[13].
W roku 1970 Jacek Popiel otrzymał Odznakę Zasłużonego Działacza Lotnictwa Sportowego[14]. 20 kwietnia 2007 roku został mu nadany Tytuł członka honorowego Aeroklubu Gliwickiego. We wrześniu 2014 roku jako zasłużony społeczny instruktor Aeroklubu Gliwickiego został odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej złotym Krzyżem Zasługi[15].
Zdobyte odznaki szybowcowe
Odznaki szybowcowe zdobyte przez Jacka Popiela podano za: Tadeusz Lewicki: 60 lat Sekcji Szybowcowej Aeroklubu Gliwickiego 1955–2015. s. 196, 198, 200.
Złota odznaka szybowcowa
Nr odznaki | Przewyższenie | Przelot | Data |
---|---|---|---|
736 | 6130 m | 304 km | 16.01.1969 |
Diamenty za przelot docelowy/po trasie zamkniętej 300 km
Nr rejestru | Długość przelotu | Data |
---|---|---|
584 | 304 km | 29.05.1963 |
Diamenty za przewyższenie 5000 m
Nr rejestru | Przewyższenie | Data |
---|---|---|
412 | 6130 m | 16.01.1969 |
Uwagi
- ↑ Instruktor i mechanik szybowcowy w Aeroklubie Gliwickim
- ↑ Pilot, na co dzień maszynista wyciągowy w kopalni Siltech w Zabrzu
Przypisy
- ↑ a b Popiel 2004 ↓.
- ↑ a b Paweł Chwał: Tarnów-Łęki Dolne. Jacek Popiel 87. urodziny uczci skokiem ze spadochronem. gazetakrakowska.pl, 2015-05-29. [dostęp 2016-03-01]. (pol.).
- ↑ a b c Postacie AGl ↓.
- ↑ Tomasz Ratuszniak: Nie żyje Jacek Popiel ps. Lipek. debica24.eu, 2019-12-04. [dostęp 2019-12-04]. (pol.).
- ↑ Popiel 2004 ↓, s. 56.
- ↑ a b Lewicki 2017 ↓, s. 16.
- ↑ Piloci, którzy zdobyli diamenty wysokościowe na fali tatrzańskiej. Aeroklub Nowy Targ. [dostęp 2016-03-01]. (pol.).
- ↑ Lewicki 2017 ↓, s. 43.
- ↑ Lewicki 2017 ↓, s. 130.
- ↑ Lewicki 2017 ↓, s. 160.
- ↑ Lewicki 2017 ↓, s. 161.
- ↑ Elżbieta Skwarczyńska-Adryańska: Salamandra bliżej nieba. Kto pomoże pilotom z Zabrza wskrzesić stary szybowiec?. gloszabrza24.pl, 2015-05-01. [dostęp 2016-03-01]. (pol.).
- ↑ M.K. By: Salamandra wystartowała!. aeroklub.gliwice.pl, 2017-09-19. [dostęp 2017-10-06]. (pol.).
- ↑ Lewicki 2017 ↓, s. 44.
- ↑ Odznaczeni Krzyżem Zasługi. [w:] Aeroklub Gliwicki [on-line]. lotniczapolska.pl, 2014-09-19. [dostęp 2016-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-26)].
Bibliografia
- Postacie AGl: Postacie osób zasłużonych dla Aeroklubu Gliwickiego. Aeroklub Gliwicki. [dostęp 2016-03-01]. (pol.).Sprawdź autora:1.
- Jacek Popiel: Jak się drzewiej latało: wspomnienia pilota szybowcowego. Zabrze; Tarnów: Muzeum Okręgowe, 2004, s. 1-56. ISBN 83-85988-63-7.
- Tadeusz Lewicki: 60 lat Sekcji Szybowcowej Aeroklubu Gliwickiego 1955–2015. Gliwice: 2017, s. 1–220.
Media użyte na tej stronie
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Replika IS-A Salamandra przed hangarem
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Replika IS-A Salamandra przed hangarem
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Replika IS-A Salamandra — kokpit
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Replika IS-A Salamandra podczas Pikniku Lotniczego z okazji „100 lat lotniska w Gliwicach & 60 lat Aeroklubu Gliwickiego”. (Przed II wojną światową – WWS-1 Salamandra)