Jacek Szczepański

Jacek Szczepański

Pełne imię i nazwisko	Jacek Emil Szczepański
Data urodzenia	1971
Dyrektor Muzeum Historycznego w Legionowie
Historyk, doktor habilitowany
Odznaczenia

Jacek Emil Szczepański (ur. 1971) – historyk – doktor habilitowany, muzealnik – kustosz dyplomowany, twórca i dyrektor Muzeum Historycznego w Legionowie, prezes Towarzystwa Przyjaciół Legionowa (2003–2009) i ponownie od 2019 r., członek Kapituły Konkursu Mazowieckie Zdarzenia Muzealne „Wierzba” (VIII i IX edycji), recenzent naukowy czasopism: „Studia Mazowieckie”, „Studia z Dziejów Wojskowości”, „Przegląd Historyczno-Wojskowy”, członek Rady Muzealnej Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, członek Rady Naukowej czasopisma „Niepodległość i Pamięć” wydawanego przez Muzeum Niepodległości w Warszawie, zastępca redaktora naczelnego „Rocznika Legionowskiego”, zastępca redaktora naczelnego „Rocznika Wołomińskiego” (2015–2016).

Życiorys

Wykształcenie i działalność naukowa

Ukończył Szkołę Podstawową nr 1 im. M. Kopernika w Legionowie (1978–1986) oraz Liceum Ogólnokształcące im. M. Konopnickiej w Legionowie (1990). Absolwent Instytutu Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego (1998). W czerwcu 2005 r. otrzymał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii w Instytucie Historii Uniwersytetu w Białymstoku – rozprawa doktorska pt. Wojska balonowe w Polsce 1919–1939. Aspekty militarne i propagandowe, promotor prof. Adam Czesław Dobroński. W listopadzie 2013 r. uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego na Wydziale Historyczno–Socjologicznym Uniwersytetu w Białymstoku na podstawie rozprawy: Landszturm w Generalnym Gubernatorstwie Warszawskim 1915–1918. Formacja głębokich rezerw, Warszawa 2012.

Ukończył także:

• Podyplomowe Studia Historyczne w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego (2000, z wyróżnieniem),
• Podyplomowe Studia Muzealnicze przy Wydziale Historycznym UW (2004),
• Podyplomowe Studia Edytorskie w Instytucie Badań Literackich PAN (2006),
• Podyplomowe Studia Zarządzania Kulturą w PAN (2012).

W kręgu zainteresowań naukowo-muzealnych J. Szczepańskiego znajduje się problematyka funkcjonowania armii rosyjskiej od końca XIX stulecia do wybuchu I wojny światowej; militarne aspekty pierwszej okupacji niemieckiej na ziemiach polskich 1915–1918, aeronautyka II RP ze szczególnym uwzględnieniem jednostek balonowych. Od lat bada dzieje Legionowa i powiatu legionowskiego. Opublikował artykuły m.in. w „Dziejach Najnowszych”, „Studiach Mazowieckich”, „Kwartalniku Historii Żydów", „Spotkaniach z Zabytkami”, „Kwartalniku Historycznym Karta”, „Niepodległości i Pamięci”, „Zeszytach Naukowych Muzeum Wojska w Białymstoku”, „Zeszytach Naukowych Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego”, „Pułtusk. Studia i materiały z dziejów miasta i regionu”, „Ziemi Łomżyńskiej”, „Mińskich Zeszytach Muzealnych”, „Filokartyście”, „Ilustrowanym Magazynie Lotniczym AEROPLAN”, „Polis”, „Roczniku Mareckim", „Roczniku Wołomińskim” i „Roczniku Legionowskim”.

Praca zawodowa

W latach 1995–1997 nauczyciel w IX LO im. Klementyny Hoffmanowej w Warszawie, a następnie etatowy dziennikarz redakcji „Życie Warszawy” (1997–1999). Redagował kolumnę historyczną Warszawa Wspomnień. Współpracownik varsavianisty red. Jerzego Kasprzyckiego. W 1999 r. podjął pracę w Wydziale Kultury Urzędu Miasta w Legionowie. Pomysłodawca, twórca i kierownik Zbiorów Historycznych Miasta Legionowo (od 2001), a następnie dyrektor Muzeum Historycznego w Legionowie (od 2006 r.).

Muzeum pod kierownictwem J. Szczepańskiego trzykrotnie zdobyło I nagrodę w konkursie Mazowieckie Zdarzenie Muzealne „Wierzba” za wystawy: W krainie lodów i książek – rzecz o Alinie i Czesławie Centkiewiczach (2013); Przemysłowe Legionowo 1897–1939 w 2014, oraz Nad głowami sosny szumiące... 100 rocznica nadania nazwy Legionowo w 2020 r. W 2015 r. Generalny Konserwator Zabytków nadał odrestaurowanemu budynkowi Muzeum Historycznego – Filii Piaski prestiżowe wyróżnienie w Konkursie „Zabytek Zadbany”.

Działalność społeczna i samorządowa

Od 1994 r. członek zarządu Towarzystwa Przyjaciół Legionowa, wielokrotny wiceprezes i prezes TPL. Od 2019 r. ponownie prezes TPL. W 2004 r. współzałożyciel z prof. Arkadiuszem Kołodziejczykiem czasopisma historycznego pt. „Rocznik Legionowski”. Początkowo sekretarz redakcji, a od tomu V (2012 r.) zastępca redaktora naczelnego. Członek: Mazowieckiego Towarzystwa Naukowego, Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Historyków Wojskowości, Oddziału Mazowieckiego Stowarzyszenia Muzealników Polskich, Towarzystwa Przyjaciół Legionowa, Koła nr 1 ŚZŻAK w Legionowie, fundator Fundacji na Rzecz Dzieci i Młodzieży im. Wandy Tomczyńskiej (do rozwiązania fundacji w 2017 r.).

Członek Rady Programowej Legionowskiego Uniwersytetu III Wieku. Radny Rady Powiatu Legionowskiego III, IV, V i VI kadencji (2006–2023). Podczas III kadencji przewodniczący Komisji Kultury i Sportu, w V kadencji wiceprzewodniczący tej komisji. W VI kadencji wiceprzewodniczący Komisji Porządku Publicznego. Członek zarządu Stowarzyszenia Porozumienie Samorządowe w Legionowie.

Odznaczenia i wyróżnienia

Odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (2007)^[1]
• Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju" (2009)
• Złota Odznaka „Za opiekę nad zabytkami" nadana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2016)
• Odznaka Honorowa i Medal Kustosza Tradycji, Chwały i Sławy Oręża Polskiego – nadana przez Ministra Obrony Narodowej (2012)^[2]
• Medal „Pro Patria" przyznany przez Kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych (2014)
• Odznaka Honorowa Krzyż za Zasługi dla Związku Inwalidów Wojennych RP (2013)
• Krzyż 95 lat Związku Inwalidów Wojennych RP (2014)
• Odznaka „Za Zasługi dla Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych” (2003)
• Odznaka „Za Zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej” (2013)
• Medal „W Uznaniu Zasług dla Światowego Związku Polskich Żołnierzy Łączności” (2017)
• Medal „Za Zasługi dla Oddziału Zegrze Światowego Związku Polskich Żołnierzy Łączności” (2018)

Nagrody i wyróżnienia

• Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego (2009)
• Statuetka i tytuł: Zasłużony dla Miasta Legionowa (2009)^[3]
• Tytuł: Honorowy Żołnierz 1. Legionowskiego Batalionu Zaopatrzenia im. płk. J. Sielewicza (2012)
• Wyróżnienie w Konkursie „Innowacyjny Menedżer Kultury" przyznane przez Marszałka Województwa Mazowieckiego (2017)
• Wyróżnienie i Medal w Konkursie im. Zygmunta Glogera (2006)^[4]
• Wyróżnienie w Konkursie na Najlepsze Masoviana im. Aleksandra Gieysztora (2003)

Książki

• Obóz Hurki. Dzieje garnizonu w Legionowie do 1918 roku, wyd. TPL, Legionowo 1997
• Powiat legionowski na dawnej pocztówce, wyd. TPL, Legionowo 2000
• Powiat legionowski na dawnej pocztówce. Kontynuacja, wyd. TPL, Legionowo 2002 (Wyróżnienie w Konkursie na Najlepsze Masoviana im. Aleksandra Gieysztora (2003))
• Wojska balonowe. Legionowo 1897–1939, Pruszków 2004
• Z dziejów rosyjskiego 4. Batalionu Kolejowego (1877–1915), Pruszków 2005
• 2 Batalion Balonowy (współautorzy: Z. Kozak, Z. Moszumański), Pruszków 2006
• 1 Batalion Balonowy (współautorzy: Z. Kozak, Z. Moszumański), Pruszków 2007
• Powiat legionowski na dawnej pocztówce. Wydawcy i serie, Legionowo 2007
• Wytwórnia Balonów i Spadochronów (współautorzy: Z. Kozak, Z. Moszumański), Pruszków 2008
• Niemiecka Piechota Zapasowa w Generalnym Gubernatorstwie Warszawskim 1915–1918, wyd. Bellona, Warszawa 2008
• Podpułkownik Franciszek Hynek (1897–1958) (współautorzy: Z. Kozak, Z. Moszumański), Pruszków 2008
• Wielka Wojna 1914–1918 w zarysie (współautor: W. Markert), Pruszków 2009
• Major Władysław Pomaski (1895–1981) (współautorzy: Z. Kozak, Z. Moszumański), Pruszków 2009
• Powiat legionowski: przewodnik subiektywny, wyd. MCKiS, Warszawa 2011
• Landszturm w Generalnym Gubernatorstwie Warszawskim 1915–1918. Formacja głębokich rezerw, Warszawa 2012
• Niemiecki obóz kwarantannowy w Zegrzu 1918 r., Legionowo 2013
• Zegrzyńskie feldposty niemieckiej piechoty zapasowej 1915–1918, Legionowo 2013
• Oficerska Szkoła Aeronautyczna (1919–1924) (współautorzy: Z. Kozak, Z. Moszumański), Pruszków-Legionowo 2014
• Jabłonna - Ty morderco mojej młodości! Korespondencja żołnierzy niemieckich z garnizonu Jabłonna 1915–1918, Legionowo 2015
• Ludność żydowska w Legionowie i jej Zagłada, Legionowo 2017 (wyróżnienie w XII edycji konkursu „Mazowieckie Zdarzenia Muzealne - Wierzba")
• Kapitan Zbigniew Burzyński (1902–1971), (współautorzy: Z. Kozak, Z. Moszumański), Pruszków 2019
• Pułkownik Julian Sielewicz (1892–1940), (współautorzy: Z. Kozak, Z. Moszumański), Pruszków-Legionowo 2019
• Peowiacy i ich losy (Jabłonna, Chotomów, Krubin, Wieliszew), wyd. Muzeum Niepodległości, Warszawa 2020^[5]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Dr hab. Jacek Emil Szczepański, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2014-01-02] .
• Wykaz publikacji https://orcid.org/0000-0002-2095-9134