Jacenty Jędrusik

Jacenty Jędrusik

Imię i nazwisko	Jacenty Ireneusz Jędrusik
Data i miejsce urodzenia	23 maja 1954 Siemianowice Śląskie
Data i miejsce śmierci	25 czerwca 2013 Sosnowiec
Zawód	aktor teatralny i filmowy
Współmałżonek	Joanna Kściuczyk-Jędrusik
Lata aktywności	1978–2013
Zespół artystyczny
Teatr im. W. Bogusławskiego w Kaliszu (1978–1980) Teatr Śląski w Katowicach (1980–1989) Teatr Rozrywki w Chorzowie (1989–2013)
Odznaczenia

Jacenty Ireneusz Jędrusik (ur. 23 maja 1954 w Siemianowicach Śląskich zm. 25 czerwca 2013 w Sosnowcu^[1][2]) – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser, konferansjer, wykładowca Akademii Muzycznej w Katowicach^[3].

Życiorys

Syn Bogusława i Ireny Kaczmarczyk^[3]. Absolwent Technikum Energetycznego im. Władysława Dyląga w Sosnowcu^[4]. W 1978 roku ukończył studia na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, gdzie studiował na roku m.in. z Bożeną Stryjkówną, Elżbietą Piwek, Bogusławą Pawelec, Jackiem Komanem, Piotrem Skibą, Andrzejem Szczytko i Mariuszem Wojciechowskim. Na deskach teatru zadebiutował 1 października 1978 rolą Jurka w Szaleństwach panny Ewy Kornela Makuszyńskiego w reżyserii Waldemara Wilhelma^[5].

Był aktorem Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (1978-1980), Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach (1980-1989) oraz Teatru Rozrywki w Chorzowie (1989-2013)^[6]. Wystąpił w ponad stu rolach teatralnych w spekataklach takich reżyserów jak Ryszard Ronczewski, Stanisław Brejdygant, Jan Maciejowski, Jerzy Zegalski, Józef Skwark, Józef Szajna, Maciej Korwin, Józef Opalski, Robert Talarczyk, Bogdan Tosza, Laco Adamík, Łukasz Kos i Monika Strzępka. Jego pożegnaniem z widzami były role w przedstawieniu Gottland na podstawie reportażu Mariusza Szczygła, w reżyserii Joanny Zdrady^[5]. Był trzykrotnym laureatem Złotej Maski za swoje kreacje na deskach śląskich scen (w latach 1983, 1990 i 1997).

W 2013 został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[7].

10 czerwca przeszedł rozległy zawał serca i od tego czasu przebywał w szpitalu^[8]. Zmarł 25 czerwca 2013 w Sosnowcu^[9]. Pogrzeb artysty odbył się 27 czerwca 2013 w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego na osiedlu Tysiąclecia w Katowicach^[10][11][12].

Życie prywatne

Mąż Joanny Kściuczyk-Jędrusik, solistki Opery Śląskiej^[13]. Miał syna Filipa^[14].

Wybrane role teatralne

Teatr Śląski

• Zielony Gil Tirso de Moliny jako Don Antonio
• Kolonia Wyzwolenia Stanisława Brejdyganta jako Andrzej
• Szewcy Stanisława Ignacego Witkiewicza jako Strażnik
• Popiół i diament jako Pieniążek
• Operetka Witolda Gombrowicza jako Hrabia Szarm
• Pan Twardowski jako Diabeł
• Amadeusz jako Kucharz
• Cyd Stanisława Wyspiańskiego jako Nauczyciel tańca
• Wyzwolenie Stanisława Wyspiańskiego jako Hołysz
• Iwona, księżniczka Burgunda Witolda Gombrowicza jako Cyryl
• Pigmalion George'a Bernarda Shaw jako Nepommuck
• Kaligula jako Helikon

Teatr Rozrywki w Chorzowie

• Rozkoszna wojna jako Konferansjer i Generał Haig
• Cabaret jako Mistrz Ceremonii
• Skrzypek na dachu jako Lejzor Wolf
• Ślady jako Stary
• Evita jako Perón
• Człowiek z La Manchy jako Służący-Sancho Pansa
• Jesus Christ Superstar jako Król Herod
• Canterville Ghost jako Francis Otis
• Terapia Jonasza jako Ksiądz Piórko
• Producenc jako Max Białystoc
• Sweeney Todd jako Sweeney Todd

Wybrana filmografia

Film fabularny

• 1983: Na straży swej stać będę
• 1984: Ultimatum
• 1985: War and Love jako więzień obozu
• 1986: Weryfikacja jako opozycjonista; nie występuje w czołówce
• 2001: Angelus jako Helmut Hes
• 2003: Los chłopacos jako ojciec chrzestny
• 2006: Co słonko widziało jako stary stolarz
• 2005: Hamlet – Poloniusz
• 2013: Psie pole jako spowiednik

Film fabularny – telewizyjny

• 1984: Zdaniem obrony odc. Sprawa osobista jako prokurator Jagłowski
• 1999: Przygody Dobrego Wojaka Szwejka
• 2010: Prawdziwe historie – Laura jako teść Zbyszka

Serial fabularny

• 1976: Daleko od szosy – kolega Leszka z wojska; nie występuje w czołówce
• 1986: Magma
• 1986: Blisko, coraz bliżej odc. 15 Wycieczka w niedzielę. Rok 1941 jako SS-man przy pociągu jadącym do Oświęcimia
• 1988: Rodzina Kanderów odc. 11 Kontuzja. Rok 1974 jako Kątny, działacz klubu sportowego
• 1995: Opowieść o Józefie Szwejku i jego najjaśniejszej epoce
• 1996: Opowieść o Józefie Szwejku i jego drodze na front – Ludzie kochani, jestem niewinny (odc. 3) jako generał
• 2000: Święta wojna – Napad (odc. 16) jako szef
• 2007: Fala zbrodni – Najgroźniejszy bandyta na świecie (odc. 100)

Film dokumentalny – fabularyzowany

• 2011: Bulwar Franza Waxmana jako Billy Wilder

Spektakl telewizyjny

• 1985: Wyrok jako Gugliemo Piazza
• 1985: Szewcy jako Towarzysz Abramowski
• 1988: Pakamera jako Redaktor
• 2003: Fryzjer jako ksiądz

Etiuda szkolna

• 1977: Gorączka mleka
• 1978: Szelkmeny

Lektor

Film dokumentalny

• 2008: Artes. Nadrealiści ze Lwowa

Nagrody i wyróżnienia

• 1983: Złota Maska za rolę Diabeł w Panu Twardowskim
• 1990: Złota Maska za rolę Konferansjera-Generała Haiga w Rozkosznej wojnie
• 1997: Złota Maska za rolę Mistrza Ceremonii w Cabarecie
• 1997: Medal Pamiątkowy Miasta Chorzowa^[5]
• 2000: Nagroda Prezydenta Chorzowa w dziedzinie kultury
• 2012: Złota Honorowa odznaka „Zasłużony dla Województwa Śląskiego”
• 2013: Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[7].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Jacenty Jędrusik w bazie Filmweb
• Jacenty Jędrusik w bazie IMDb (ang.)
• Jacenty Jędrusik w bazie filmpolski.pl
• Jacenty Jędrusik, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-04-09] .
• Odeszli: Jacenty Jędrusik w teatr-rozrywki.pl
• Jacenty Jędrusik w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Jacenty Jędrusik we wspomnieniach