Jacques Dubochet
.jpg) Jacques Dubochet na konferencji prasowej w Sztokholmie (grudzień 2017) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | |
| Alma Mater | Politechnika Federalna w Lozannie |
| Uczelnia | |
Jacques Dubochet (ur. 8 czerwca 1942 w Aigle) – szwajcarski biofizyk. Razem z Joachimem Frankiem i Richardem Hendersonem otrzymał w 2017 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za opracowanie kriomikroskopii elektronowej wysokiej rozdzielczości do ustalania struktury biocząsteczek w roztworze[1].
Życiorys
Jacques Dubochet urodził się i wychowywał w południowo-zachodniej Szwajcarii. W młodości zdiagnozowano u niego dysleksję - był to pierwszy udokumentowany przypadek w kantonie Vaud[2]. Studiował na Politechnice w Lozannie, którą ukończył w 1967 roku, uzyskując dyplom inżyniera fizyki. Ponieważ interesowała go biologia, kontynuował edukację w Laboratorium Biofizyki na Uniwersytecie Genewskim [2].
W 1969 roku uzyskał dyplom w dziedzinie biologii molekularnej na Uniwersytecie Genewskim, po czym skoncentrował się na obserwacjach DNA przy użyciu mikroskopii elektronowej. Zajmował się między innymi wykorzystaniem techniki ciemnego pola [2]. W 1973 roku uzyskał doktorat z biofizyki Uniwersytecie Genewskim i Uniwersytecie w Bazylei[3].
Pracował w Biozentrum na Uniwersytecie w Bazylei, a w 1978 roku przeniósł się do Europejskiego Laboratorium Biologii Molekularnej (European Molecular Biology Laboratory - EMBL) [2].
Przy prowadzeniu obserwacji z użyciem mikroskopów elektronowych, Dubochet zetknął się z problemem zniekształcania obrazu przez cząsteczki wody występujące naturalnie w materiałach biologicznych. W warunkach próżni podczas pomiaru, preparaty ulegały dehydratacji, co niszczyło ich strukturę. Dubochet podjął próby obrazowania preparatów po ich uprzednim zamrożeniu. Wraz z Alasdairem McDowallem testowali metody schładzania cząsteczek wody, na tyle szybkiego, aby nie zdążyły skrystalizować. Sukces uzyskali po naniesieniu próbki na metalową siatkę, którą następnie zanurzali w etanie schłodzonym za pomocą ciekłego azotu do temperatury ok. -190 °C. W tych warunkach woda ulegała witryfikacji wokół próbki, tworząc cienką błonę na siatce. Praca Dubocheta i McDowalla opisująca ich badania została opublikowana w 1981 roku, stając się podstawą kriomikroskopii elektronowej [3].
W latach 1987-2007 był profesorem w Zakładzie Analizy Ultrastrukturalnej na Uniwersytecie w Lozannie. W 2007 roku przeszedł na emeryturę [2].
Za "opracowanie kriomikroskopii elektronowej wysokiej rozdzielczości do ustalania struktury biocząsteczek w roztworze" Jacques Dubochet został w 2017 roku, razem z Richardem Hendersonem i Joachimem Frankiem, wyróżniony nagrodą Nobla w dziedzinie chemii [1].
Życie prywatne
Żona Jacquesa Dubocheta, Christine jest historykiem sztuki, spotkali się podczas protestów przeciwko budowie elektrowni atomowej w pobliżu Bazylei, mają dwoje dzieci: syna Gillesa i córkę Lucy [2].
Przypisy
- ↑ a b The Nobel Prize in Chemistry 2017. nobelprize.org. [dostęp 2017-10-04]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Jacques Dubochet Biographical. [w:] nobelprize.org [on-line]. [dostęp 2020-12-29]. (ang.).
- ↑ a b Jacques Dubochet, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2020-12-29] (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Bengt Nyman from Vaxholm, Sweden, Licencja: CC BY 2.0
Nobel Prize Laureates in Chemistry 2017