Jacques Prévert

Jacques Prévert

Jacques Prévert, kadr z filmu Mon frère Jacques, 1961
Data i miejsce urodzenia	4 lutego 1900 Neuilly-sur-Seine
Data i miejsce śmierci	11 kwietnia 1977 Omonville-la-Petite

Jacques Prévert (ur. 4 lutego 1900 w Neuilly-sur-Seine, zm. 11 kwietnia 1977 w Omonville-la-Petite) – francuski poeta, twórca dialogów filmowych i scenarzysta.

Życiorys

Jego twórczość powiązana jest z surrealizmem i absurdyzmem – był członkiem Collège de pataphysique, elitarnej grupy francuskich twórców, zajmującej się studiami ’patafizycznymi i skupiającej osobowości takie jak Eugène Ionesco, Boris Vian czy René Clair. W 1953 osiągnął w tym szacownym klubie godność Satrapy.

Poezja była dla niego „językiem, który śpiewa” (la langue qui chante). Pisał o życiu codziennym, miłości, Paryżu, często w formie piosenek lub wierszy nadających się do bezpośredniej adaptacji jako teksty piosenek. Do niektórych z nich dopisano muzykę – zrobili to m.in. Joseph Kosma, Christiane Verger oraz Hanns Eisler. Powstałe w ten sposób piosenki wykorzystywali w swoich repertuarach Yves Montand i Édith Piaf. Wielkim przebojem i standardem stała się piosenka Les Feuilles Mortes z muzyką Kosmy i pierwotnym wykonaniem Montanda w filmie Les Portes de la Nuit. Polski przekład, autorstwa Jeremiego Przybory, nosi tytuł Jesienne liście i był wykonywany m.in. przez Krystynę Jandę. Angielska wersja tego standardu to Autumn Leaves. W Polsce utwór do słów Preverta Trzy zapałki wykonywała również grupa TSA.

Od ok. 1928 roku Prévert tworzył także scenariusze i dialogi filmowe – m.in. do filmów w reżyserii Marcela Carné, Paula Grimault oraz swojego brata Pierre’a.

Wiele z jego wierszy zaliczane jest do lektury podstawowej we francuskich szkołach. Niektóre, np. Page d'écriture wykorzystywane są często w podręcznikach do nauki języka francuskiego.

12 października 1948 roku wypadł z okna i w rezultacie doznanych urazów spędził kilka dni w stanie śpiączki. Spowodowało to u niego poważne następstwa neurologiczne.

Życie spędził w Paryżu i wiosce Omonville-la-Petite na przylądku La Hague, na północy Francji, gdzie mieści się obecnie jego muzeum. Był nałogowym palaczem. Zmarł na raka płuc.

Twórczość literacka

• 1946 Paroles – publikacja tego zbioru otworzyła przed nim podwoje Collège de pataphysique; polski wybór ukazał się jako Słowa
• 1947 Contes pour enfants pas sages
• 1951 Spectacle
• 1952 Lettre des îles Baladar
• 1953 Tour de chant
• 1955 La pluie et le beau temps
• 1963 Histoires
• 1966 Fatras
• Choses et autres

Filmografia

Jacques Prévert napisał scenariusze, a czasami również dialogi, m.in. do takich filmów jak:

• 1935: Zbrodnia pana Lange (Le crime de monsieur Lange)
• 1937: Śmieszny dramat (Drôle de drame)
• 1938: Ludzie za mgłą (Quai des brumes)
• 1938: Les disparus de Saint-Agil
• 1939: Brzask (Le jour se lève)
• 1942: Wieczorni goście (Les visiteurs du soir)
• 1945: Komedianci (Les enfants du paradis)
• 1945: Wrota nocy (Les portes de la nuit)
• 1953: Pasterka i kominiarczyk (La bergère et le ramoneur) (animowany)
• 1964: Le petit Claus et le grand Claus (animowany/aktorski; na podstawie Hansa Christiana Andersena)

Linki zewnętrzne

• Zdjęcie, biografia, fragmenty utworów Jacques’a Préverta (fr.)
• Jacques Prévert w bazie IMDb (ang.)
• Kadry z filmu biograficznego Pierre’a Préverta Mon Frère Jacques. heeza.fr. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-10-12)]. (fr.).