Jaczów
| Artykuł | 51°37′42″N 16°4′31″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 51°38'0"N, 16°5'0"E, 51°40'N, 16°4'E |
| - błąd | 38 m |
| Odległość | 831 m |
| wieś | |
_ID_590845.jpg) Kościół Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Jaczowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) | 1342[1] |
| Strefa numeracyjna | 76 |
| Kod pocztowy | 67-210[2] |
| Tablice rejestracyjne | DGL |
| SIMC | 0364280 |
Położenie na mapie gminy Jerzmanowa _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Jerzmanowa") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu głogowskiego  | |
 51°37′42″N 16°04′31″E/51,628333 16,075278 | |
Jaczów (niem. Friedenshagen[3], do 1937 r. Jätschau[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie głogowskim, w gminie Jerzmanowa.
Podział administracyjny
W latach 1954–1958 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jaczów, po jej zniesieniu w gromadzie Ruszowice. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa legnickiego.
Nazwa
W łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) z 1295 r. miejscowość wymieniona jest pod nazwą Jeczow[5].
Rozporządzenie ministerialne o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości z 1946 r. wymienia Friedenshagen jako niemiecką nazwę miejscowości. Słownik nazw miejscowych Dolnego Śląska (1995) podaje, że w 1937 r. w miejsce nazwy Jätschau wprowadzono nazwę Friedenshagen. Jednak Słownik nazewnictwa krajoznawczego (2002) wymienia jedynie nazwę Friedenshagen, mimo redakcji haseł zakładającej podanie także wcześniejszej nazwy, jeśli jej zmiana miała miejsce w okresie rządów NSDAP. Praca Deutsche Verwaltungsgeschichte (2006) wymienia wprawdzie miejscowość Jätschau, ale podaje, że 1 kwietnia 1937 r. została ona włączona do miejscowości Friedenshagen, którą odnotowuje także w 1933 r. przy okazji wyników spisu powszechnego[3][4][6][7].
12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Jaczów[3].
Historia
W Jaczowie odnaleziono liczne ślady wczesnego osadnictwa, świadczące o obecności tam plemienia Dziadoszan[8].
W 1305 miejscowość ta należała do biskupstwa wrocławskiego[8].
W latach 60. XVI wieku rozwijał się tu luteranizm, stan ten utrzymywał się do końca wojny trzydziestoletniej[8].
W 1814 roku w Jaczowie Francuzi podpisali akt kapitulacji głogowskiej twierdzy po oblężeniu prusko-rosyjskim[8].
W 2006 roku założono w miejscowości Ochotniczą Straż Pożarną[9].
Demografia
W roku 1925[10] w miejscowości mieszkało 1131 osób[7]. 80 lat później (2006 r.) w Jaczowie mieszkało około 1000 osób. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś zamieszkiwały 1342 osoby i była to największa miejscowość gminy Jerzmanowa.
Zabytki
Do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisane są[11]:
- kościół parafialny św. Szymona i Judy Tadeusza z XVI wieku, przebudowany na przełomie XVIII i XIX wieku,
- kostnica z XVI wieku, przebudowana na przełomie XVIII i XIX wieku,
- kuźnia z XIX wieku.
Przypisy
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 352 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ a b Monika Choroś, Łucja Jarczak: Słownik nazw miejscowych Dolnego Śląska. Opole: Państwowy Instytut Naukowy, Instytut Śląski w Opolu, 1995, s. 47. ISBN 83-7126-063-6. (pol. • niem.).
- ↑ Registrum Wratislaviense. W: H. Markgraf, J. W. Schulte: Codex Diplomaticus Silesiae. T. XIV: Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis. Breslau: 1889. [dostęp 2013-03-08]. (łac.).
- ↑ Miejscowości. W: Marek J. Battek, Joanna Szczepankiewicz-Battek: Słownik nazewnictwa krajoznawczego. Wyd. 5 rozszerzone. Wrocław: Silesia s.c., 2002, s. 70. ISBN 83-913081-9-7. (pol. • niem.).
- ↑ a b Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Glogau. 2006. [dostęp 2013-03-08]. (niem.).
- ↑ a b c d Historia, Gmina Jerzmanowa - Gościnna dla rozwoju, 17 kwietnia 2019 [dostęp 2022-10-31] (pol.).
- ↑ OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA W JACZOWIE | Rejestr.io, rejestr.io [dostęp 2022-10-31].
- ↑ stan na 16 czerwca
- ↑ Architektura: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 31 grudnia 2012 r. – woj. dolnośląskie. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2013-01-07. s. 18. [dostęp 2013-03-08]. (pol.).
Linki zewnętrzne
- Historia Jaczowa
- Jaczów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 361.
- Siedziba gminy: Jerzmanowa
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Flaga województwa dolnośląskiego
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY 3.0
Jaczów, kościół par. p.w. śś. Szymona i Judy, XVI, XVIII/XIX
Gmina Jerzmanowa coat of arms