Jadalnia

Ten artykuł od 2017-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Jadalnia na zamku w Łańcucie (2007)

Jadalnia, in. pokój stołowy – pomieszczenie służące do spożywania posiłków. Obecnie jest zazwyczaj zlokalizowana w pobliżu kuchni w celu ułatwienia serwowania posiłków, jednakże od średniowiecza znajdowała się nieraz w znacznej odległości, nawet na różnych piętrach. Umeblowanie historycznych jadalni składało się z dużego stołu jadalnianego, krzeseł oraz niekiedy kredensu lub dresuaru.

Jadalnie historyczne

W średniowiecznych zamkach i rezydencjach z reguły jadano w głównym i reprezentacyjnym pomieszczeniu pełniącym wiele funkcji. Rzadko wydzielano osobne pomieszczenie jadalni. Rodzina pana domu siadała przy stole umieszczonym na niewielkim podium, podczas gdy goście, w zależności od ich statusu, w różnej odległości. Stoły jadalniane miały konstrukcję krzyżakową, wzdłuż nich ustawiano zazwyczaj proste ławy. Główna sala była głośna, zadymiona i słabo wentylowana. Ze względu na te wady zaczęto budować odpowiedniejsze pomieszczenia przeznaczone głównie do spożywania posiłków. Były one znacznie mniejsze i bardziej kameralne, co sprzyjało relaksacji i prowadzeniu konwersacji w mniejszym gronie. Z biegiem czasu rolę jadalni zaczęły pełnić stosunkowo niewielkie bawialnie lub saloniki, te z kolei wyewoluowały do roli stricte jadalni. W dużych rezydencjach, w przypadku specjalnej okazji, funkcję jadalni przejmowała sala balowa, czyli największe pomieszczenie mogące pomieścić znaczną liczbę gości.

Od XVIII wieku, na skutek zmiany obyczajów dworskich, przyjęło się, że po skończonym posiłku kobiety przechodziły do bawialni, podczas gdy mężczyźni pozostawali i oddawali się rozmowom tylko w męskim gronie, spożywając najczęściej napoje alkoholowe. W związku z tym jadalnia uzyskała bardziej męski charakter, jednak z biegiem czasu zwyczaj ten zanikł.