Jadwiga Bornsteinowa

Jadwiga Bornsteinowa

Data i miejsce urodzenia	8 grudnia 1877 Warszawa
Data i miejsce śmierci	10 kwietnia 1971 Warszawa
Miejsce spoczynku	Cmentarz Ewangelicko-Reformowany w Warszawie
Zawód, zajęcie	bibliotekarka
Odznaczenia

Jadwiga Bornsteinowa, z d. Goldman (ur. 8 grudnia 1877 w Warszawie, zm. 10 kwietnia 1971 tamże) – polska bibliotekarka żydowskiego pochodzenia.

Życiorys

Grób filozofa Benedykta Bornsteina i jego żony Jadwigi Bornsteinowej na Cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym w Warszawie

Urodziła się w Warszawie w żydowskiej rodzinie inteligenckiej, jako córka Jerzego Goldmana (1833–1904)^[1], dziennikarza, uczestnika powstania styczniowego, zesłanego na Ural, oraz Emilii z domu Paprockiej (1838–1895)^[2]. Jej kuzynem był Henryk Wohl (1836–1907). W 1907 wyszła za mąż za Benedykta Bornsteina, późniejszego profesora filozofii w Wolnej Wszechnicy Polskiej (1915–1939) i na Uniwersytecie Łódzkim.

Ukończyła gimnazjum w Warszawie oraz kurs rysunków technicznych. Pracowała jako rysowniczka w biurze wodociągów i kanalizacji oraz w prywatnym biurze architektonicznym, była przez rok nauczycielką gimnazjum żeńskiego, wykonywała także pracę chałupniczą. Podczas kilkuletniego pobytu na wsi zajmowała się tłumaczeniem i opracowywaniem artykułów przyrodniczych dla Nauki i Życia (dodatku do Nowej Gazety). Podczas I wojny światowej zatrudniła się w Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy. W latach 1915–1921 prowadziła tzw. katalog dziesiętny w Bibliotece Publicznej, była także sekretarzem Towarzystwa Czytelń miasta Warszawy. Zorganizowała Bibliotekę Muzeum Pedagogicznego. W 1922 przeszła do pracy w Głównym Urzędzie Statystycznym, gdzie była początkowo bibliotekarką, następnie kierowniczką Referatu Statystyki życia kulturalnego i oświaty pozaszkolnej (1927–1939). Przeszła na emeryturę – po raz pierwszy – w 1939, krótko przed wybuchem II wojny światowej. W czasie okupacji ukrywała się.

Powróciła do pracy zawodowej po śmierci męża. W 1949 została kustoszem Centralnej Biblioteki Pedagogicznej w Łodzi, a od października 1950 do 1958 pracowała w Instytucie Bibliograficznym Biblioteki Narodowej w Warszawie. Współpracowała z redakcją Przewodnika Bibliograficznego. Działała w Związku Bibliotekarzy Polskich i Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich.

W 1925 zgłosiła w Związku Bibliotekarzy Polskich wniosek w sprawie zakładania bibliotek dziecięcych, co doprowadziło do otwarcia pierwszej w Warszawie biblioteki dla dzieci. Była autorką szeregu publikacji z dziedziny bibliotekarstwa, m.in. Jak urządzić bibliotekę szkolną i domową (1927). Wiele artykułów poświęciła statystyce bibliotecznej i klasyfikacji dziesiętnej. Niektóre z nich:

• Biblioteki naukowe w Polsce w oświetleniu statystycznym (Przegląd Biblioteczny, 1928)
• Biblioteki wyższych zakładów naukowych (Kwartalnik Statystyczny, 1930)
• O statystyce bibliotek w Polsce (Przegląd Biblioteczny, 1933)
• Zasady klasyfikacji dziesiętnej. Podręcznik bibliotekarski (1925)
• System dziesiętny katalogowania działowego i jego strony dodatnie (Wiedza i Życie, 1926)
• Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna (1969)

Zmarła w Warszawie. Pochowana jest obok męża na Cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym przy ulicy Żytniej (sektor 4-6-5)^[3].

Odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Honorowa Odznaka Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.

Przypisy

Bibliografia

• Irena Morsztynkiewiczowa, Klasyfikacja dziesiętna, bibliotekarstwo, statystyka życia kulturalnego – Jadwiga Bornsteinowa, w: Portrety bibliotekarzy polskich, Wrocław 1980.
• Hanna Tadeusiewicz, Jadwiga Bornsteinowa, [w:] Słownik pracowników książki polskiej. Suplement, Warszawa–Łódź 1986.