Jadwiga Elżbieta

Jadwiga Elżbieta
Królowa Szwecji
Okres	od 1809 do 1818
Koronacja	29 czerwca 1809 katedra w Sztokholmie
Poprzednik	Fryderyka badeńska
Następca	Dezyderia
Dane biograficzne
Dynastia	Oldenburgowie
Data urodzenia	22 marca 1759
Data śmierci	20 czerwca 1818
Miejsce spoczynku	Kościół Riddarholmen w Sztokholmie
Ojciec	Fryderyk August I, ks. Oldenburga
Matka	Ulryka Fryderyka heska
Mąż	Karol XIII
Dzieci	Karol Adolf (ur. i zm. 1798)

Jadwiga Elżbieta Karolina szw. Hedvig Elisabet Charlotta (ur. 22 marca 1759 w Eutin, zm. 20 czerwca 1818 w Sztokholmie) – królowa Szwecji i Norwegii.

Rodzicami jej byli książę Oldenburga Fryderyk August I i jego żona księżna Ulryka Fryderyka z Hesji-Kassel. Jako piętnastolatka, 7 czerwca 1774 w Sztokholmie, wyszła za mąż za księcia szwedzkiego Karola, który w wyniku przewrotu pałacowego w czerwcu 1809 r. został królem Szwecji. Małżeństwo, zaaranżowane przez brata pana młodego, króla Gustawa III, zostało zawarte bez entuzjazmu zainteresowanych i oboje małżonkowie pozostali w nim nieszczęśliwi. Karol nie należał do najwierniejszych małżonków: przez wiele lat ciągnął się jego romans z kochanką, hr. Augustą Löwenhjelm, z którą miał syna, Carla (1772-1861). Jadwiga Elżbieta też nie stroniła od pozamałżeńskich przyjemności. Przypisywano jej romans z hr. Axelem von Fersenem, który podobno był również kochankiem Marii Antoniny.

Po detronizacji Gustawa IV Adolfa Jadwiga Elżbieta została koronowana wraz z mężem w katedrze w Sztokholmie 29 czerwca 1809. W 1814, kiedy Dania została ukarana przez kongres wiedeński za poparcie udzielane Napoleonowi oderwaniem Norwegii i połączeniem tego kraju unią ze Szwecją, Jadwiga Elżbieta do swoich tytułów mogła dodać tytuł królowej Norwegii. Do koronacji w Norwegii jednak nie doszło z powodu stanu zdrowia jej męża. Królowa zmarła 20 czerwca 1818 w Sztokholmie, wkrótce po śmierci Karola XIII. Została pochowana obok męża w kościele Riddarholmen w Sztokholmie.

Dzienniki królowej prowadzone przez cały okres jej pobytu w Szwecji opisują życie na dworze, dają wgląd w ówczesną sytuację polityczną Szwecji.

Bibliografia

• Lars Lagerquist, Nils Åberg: Litet lexikon över Sveriges regenter, Boda Kyrkby 2004, ​ISBN 91-87064-43-X​.
• Lars Lagerquist: Sveriges regenter. Från forntid till nutid, Stockholm 1996, ​ISBN 91-1-963882-5​.

Norweskie królowe Ynlingowie Asa Haakonsdatter (przed 892) Snaefrida (przed 892) Gyda (przed 892) Svanhilda (przed 892) Ashild (przed 892) Ragnhilda Potężna (ok. 892-ok. 895) Gunhilda Matka Królów (930–934) Thyra duńska (998–1000) Sygryda Storråda (1000–1014) Astryda Olofsdotter (1016–1030) Elżbieta kijowska (1050–1066) Małgorzata Fredkulla (1101–1103) Blathmin O’Brien (1103–1110) Malmfryda kijowska (1116–1128) Ingrid Ragnvaldsdotter (1134–1136) Ragna Nikolasdatter (1136–1157) Estrid Bjørnsdotter (1161–1176) Małgorzata szwedzka (1189–1202) Margrét Skúladóttir (1225–1263) Ingeborga Eriksdotter (1263–1280) Małgorzata szkocka (1281–1283) Izabela de Bruce (1287–1299) Eufemia z Rügen (1299–1319) Folkungowie Blanka z Namur (1336–1343) Małgorzata duńska (1363–1412) Gryfici Filipa Lancaster (1406–1430) Wittelsbachowie Dorota brandenburska (1445–1448) Dynastia Bonde Katarzyna Karlsdotter (1449–1450) Oldenbugowie Dorota brandenburska (1450–1481) Krystyna saska (1483–1513) Izabela Habsburżanka (1515–1523) Zofia pomorska (1523–1533) Dorota saska (1534–1559) Zofia z Meklemburgii-Schwerin (1572–1588) Anna Katarzyna Hohenzollern (1597–1612) Zofia Amelia brunszwicka (1648–1670) Karolina Amelia heska (1670–1699) Ludwika meklemburska (1699–1721) Anna Zofia Reventlow (1721–1730) Zofia Magdalena z Brandenburgii-Kulmbach (1730–1746) Ludwika Hanowerska (1746–1751) Juliana Maria z Brunszwiku-Wolfenbüttel (1752–1766) Karolina Matylda Hanowerska (1766–1775) Maria Zofia z Hesji-Kassel (1808–1814) Oldenburgowie Jadwiga Elżbieta (1814–1818) Bernadotte Dezyderia (1818–1844) Józefina de Beauharnais-Bernadotte (1844–1859) Ludwika Orańska (1859–1871) Zofia Wilhelmina Nassau (1872–1905) Oldenburgowie Maud Koburg (1905–1938) Sonja Haraldsen (od 1991)

Szwedzkie królowe Englingerowie i Stenkilowie Sygryda Storråda koniec X wieku Aud lata 990–995 Astryda obodrycka 1000–1022 Sygryda Storråda (Gunhilda) 1022–1050 Astrid Njalsdotter 1050–1060 Helena 1079–1084 Blotstulka 1084–1087 Helena 1088–1105 Ingegerda norweska 1105–1118 Ragnhilda z Tälje 1105–1117 Ulvhild 1117–1125 Ryksa Bolesławówna 1127–1130 Swerkerydzi i Erykidzi Ulvhild 1134–1148 Ryksa Bolesławówna 1148–1156 Krystyna duńska 1156–1160 Brygida norweska 1160–1161 Krystyna Stigsdotter Hvide 1163/1164–1167 Cecylia Johansdotter 1167–1190 Benedykta Ebbesdotter 1196–1199/1200 Ingegärda Birgersdotter 1200–1208 Rycheza duńska 1210–1216 Helena Pedersdatter Strange 1229–1234 Katarzyna Sunesdotter 1243/1244–1250 Folkungowie Zofia duńska 1260–1275 Jadwiga holszyńska 1276–1290 Małgorzata duńska 1298–1318 Blanka z Namur 1335–1363 Beatrycze bawarska 1356–1359 Małgorzata I 1363–1364 Dynasta meklemburska Ryszarda meklemburska 1365–1377 Unia kalmarska Filipa Lancaster (żona Eryka Pomorskiego) 1406–1430 Dorota brandenburska 1445–1448 Katarzyna Karlsdotter 1448–1450 Dorota brandenburska 1457–1464 Krystyna Abrahamsdotter 1470 Krystyna saska 1497–1501 Izabela Habsburżanka 1520–1521 Wazowie Katarzyna saska 1531-1535 Małgorzata Leijonhufvud 1536-1551 Katarzyna Stenbock 1552-1560 Katarzyna Månsdotter 1568 Katarzyna Jagiellonka 1568-1583 Gunilla Bielke 1585-1592 Anna Habsburżanka 1592-1598 Krystyna z Holsztynu-Gottorp 1604-1611 Maria Eleonora Hohenzollern 1620-1632 Wittelsbachowie Jadwiga Eleonora z Holstein-Gottorp 1654-1660 Ulryka Eleonora Duńska 1680-1693 Dynastia heska Ulryka Eleonora Wittelsbach 1718-1741 Oldenburgowie Ludwika Ulryka Hohenzollern 1751-1771 Zofia Magdalena Oldenburg 1771-1792 Fryderyka Dorota Badeńska 1797-1809 Jadwiga Elżbieta 1809-1818 Bernadotte Dezyderia 1818-1844 Józefina de Beauharnais-Bernadotte 1844-1859 Ludwika Orańska 1859-1871 Zofia Wilhelmina Nassau 1872-1907 Wiktoria Badeńska 1907-1930 Ludwika Mountbatten 1950-1965 Sylwia Sommerlath od 1976