Jadwiga Horodyska

Pomnik rozstrzelanych 29 stycznia 1944 w Grębałowie

Jadwiga Maria Horodyska^[1] (Sulikowska-Horodyska), ur. 14 sierpnia 1905 w Trybuchowcach lub we Lwowie, zm. 10 października 1973 w Krakowie – polska rzeźbiarka, czynna we Lwowie i w Krakowie.

Życiorys

Urodziła się w majątku ojca w Trybuchowcach obok Buczacza^[2] (według innych danych we Lwowie) w rodzinie malarza Franciszka Horodyskiego (dziedzica Trybuchowiec w rejonie buczackim) oraz Marty z Jodko-Narkiewiczów^[3], która urodziła się we wsi Bębnówka Wielka. Uczęszczała do szkoły Sacré-Cœur.

Studiowała w latach 1927–1929 w Lwowskiej Szkole Przemysłu Artystycznego, w latach 1929–1932 w rzymskiej Akademii Sztuk Pięknych. Po powrocie do Lwowa zajęła się rzeźbą sakralną, współpracowała też z wytwórnią wyrobów alabastrowych w Żurawnie. W swojej twórczości pozostawała pod wpływem sztuki Art déco, dzieł Auguste Rodina, Antoine Bourdelle’a oraz lwowskiej rzeźbiarki Janiny Reichert-Toth.

W roku 1940 przedostała się nielegalnie ze Lwowa do Krakowa. Po II wojnie światowej została powołana na profesora Politechniki Krakowskiej i została kierownikiem pracowni rzeźby.

Dzieła (wybór)

• Wczesne prace wykonane w Rzymie w roku 1932: płaskorzeźba „Rozstanie”, głowa młodej dziewczyny „Fatum”, praca dyplomowa „Ewa”.
• Alabastrowe figury świętych Piotra i Pawła na ołtarzy kościoła garnizonowego w Równem (1933)
• Figury czterech ewangelistów w krakowskim kościele Karmelitów Bosych przy ulice Rakowickiej (1933)
• Figura Matki Boskiej Królowej Polski z dwoma aniołami w kościele we wsi Zabierzów (województwo małopolskie) (1933)
• Płaskorzeźba w brązie „Zwiastowanie Pańskie” wykonana w Rzymie, zakupiona przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych dla kościoła polskiego w Paryżu (1934)
• Popiersie przemysłowca Stanisława Kremera z barwionego gipsu (1935)
• Grupa aniołów podtrzymujących koronę nad tabernakulum w kościele w Ciężkowicach (1935)
• Rzeźby w kaplicy w Rabce-Zdroju (1935)
• Figura Matki Boskiej w kościele w Komarnie (1936)
• Figura Chrystusa na wieży kościoła w Radomiu (1936)
• Wielopostaciowa płaskorzeźba w kościele na Helu (1936)
• Płaskorzeźby tabernakulum rzeźby w ołtarzach bocznych Katedry Ormiańskiej we Lwowie (1936-1937)
• Ołtarz główny z marmuru i alabastru w kościele Matki Boskiej Gromnicznej we Lwowie (1937), zniszczony (1979)
• Alabastrowe figury świętych Cyryla i Metodego w kościele w Piekarach Śląskich (1938)
• Kompozycja warsztatowa „Herodiada” z czarnego alabastru (1939) przedstawiona na Wystawie Światowej w Nowym Jorku, obecnie w muzeum sztuki polskiej w Chicago.
• Pomnik rozstrzelanych 29 stycznia 1944 w Grębałowie, przy współpracy M. Grodzickiego i Z. Trzebiatowskiego (1963).

Przypisy

Bibliografia

• O Jadwidze Horodyskiej rozmawiają ci, którym była bliska. „Cracovia Leopolis”. 3 (39), 2004, s. 8–16.
• Jurij Smirnow: Jadwiga Horodyska: życie i twórczość artystyczna. Lwów: [s.n.], 2005.
• Jurij Biuriułow: Rzeźba lwowska. Warszawa: Neriton, 2007, s. 274–277. ​ISBN 978-83-7543-009-7​.