Jagodówka (ptak)

Jagodówka
	Hylocitrea bonensis
	(A.B. Meyer & Wiglesworth, 1894)
	; Rysunek z książki The birds of Celebes and the neighbouring islands (1898)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	Hylocitreidae; Fjeldså, Ericson, Johansson & Zuccon, 2015
Rodzaj	Hylocitrea; Mathews, 1925
Gatunek	jagodówka
Synonimy
	Pachycephala bonensis A.B. Meyer & Wiglesworth, 1894;
	Pachycephala bonensis A.B. Meyer & Wiglesworth, 1894;
Podgatunki
	H. b. bonensis (A.B. Meyer & Wiglesworth, 1894); H. b. bonthaina (A.B. Meyer & Wiglesworth, 1896);
	H. b. bonensis (A.B. Meyer & Wiglesworth, 1894); H. b. bonthaina (A.B. Meyer & Wiglesworth, 1896);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Jagodówka^[6] (Hylocitrea bonensis) – gatunek małego ptaka z rodziny jagodówek (Hylocitreidae), której jest jedynym przedstawicielem^[6]^[7]. Jest endemitem indonezyjskiej wyspy Celebes.

Systematyka

Samiec (u góry) i samica podgatunku bonthaina (The birds of Celebes and the neighbouring islands, 1898)

Jagodówki należą do grupy blisko spokrewnionych rodzin składającej się z: palmowców (Dulidae), persówek (Hypocoliidae), reliktowców (Mohoidae), jedwabniczek (Ptilogonatidae) i jemiołuszek (Bombycillidae)^[8]. Niektórzy autorzy umieszczają jagodówkę w rodzinie fletówek (Pachycephalidae)^[9]^[10] lub persówek (Hypocoliidae)^[11].

Wyróżniono dwa podgatunki H. bonensis^[6]^[7]:

jagodówka szaropierśna (H. bonensis bonensis) – północny, środkowy i południowo-wschodni Celebes
jagodówka brązowopierśna (H. bonensis bonthaina) – południowo-zachodni Celebes

Na liście ptaków świata opracowywanej we współpracy BirdLife International z autorami Handbook of the Birds of the World Handbook of the Birds of the World taksony te uznawane są za osobne gatunki^[12].

Morfologia

Długość ciała 14–15 cm. Upierzenie w większości szare i oliwkowo-brązowe, boki ciała i kuper oliwkowo-żółte^[2].

Występowanie i środowisko

Jagodówka występuje endemicznie na Celebesie^[4]^[5]^[7] należącym do Indonezji. Zamieszkuje górskie, pierwotne lasy^[13].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody od 2016 roku podgatunki jagodówki traktowane są jako odrębne gatunki i klasyfikowane następująco:

H. (b.) bonensis – gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako średnio pospolity lub pospolity na wyższych wysokościach, w reszcie zasięgu rzadki. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku, BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie stabilny^[5]^[14].
H. (b.) bonthaina – gatunek zagrożony (EN, Endangered). Liczebność populacji szacowana jest na 2500–9999 dorosłych osobników. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie silnie spadkowy ze względu na szybko postępującą utratę i degradację siedlisk^[15].

Przypisy

↑ Hylocitrea bonensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b J. Fjeldså, P.G.P. Ericson, U. Johansson & D. Zuccon: Three new bird family names. W: D.W. Winkler, S.M. Billerman, I.J. Lovette: Bird Families of the World: An Invitation to the Spectacular Diversity of Birds. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 33–34. ISBN 978-84-941892-0-3.
↑ Hylocitrea, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2016-03-30] (ang.).
↑ ^a ^b Boles, W., J. del Hoyo, N. Collar, A. Elliott & G. M. Kirwan: Hylocitrea (Hylocitrea bonensis), version 1.0. [w:] S. M. Billerman, B. K. Keeney, P. G. Rodewald & T. S. Schulenberg (red.). Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2022-01-06].
↑ ^a ^b ^c BirdLife International, Hylocitrea bonensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-06] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Hylocitreidae Fjeldså, Ericson, Johansson & Zuccon, 2015 - jagodówki - Hylocitrea (wersja: 2019-05-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-06].
↑ ^a ^b ^c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-06]. (ang.).
↑ G.M. Spellman, A. Cibois, R.G. Moyle, K. Winker, F.K. Barker. Clarifying the systematics of an enigmatic avian lineage: What is a Bombycillid?. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 49 (3), s. 1036–1040, 2008. DOI: 10.1016/j.ympev.2008.09.006. (ang.).
↑ E.C. Dickinson: The Howard and Moore complete checklist of the birds of the World, Revised and enlarged 3rd Edition. Londyn: Christopher Helm, 2003. ISBN 978-0-691-11701-0. (ang.).
↑ Walter Boles: Family Pachycephalidae (Whistlers). W: J. del Hoyo, A. Elliott, D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 12: Picathartes to Tits and Chickadees. Barcelona: Lynx Edicions, 2007, s. 411. ISBN 84-96553-42-6. (ang.).
↑ J.H. Boyd III: Hypocoliidae: Hypocolius and Hylocitrea. [w:] Aves—A Taxonomy in Flux 3.00 [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2019-11-29]. (ang.).
↑ HBW and BirdLifeH.B. International HBW and BirdLifeH.B., Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6, grudzień 2021 [dostęp 2022-01-06] .
↑ J. Riley, J. Mole. The birds of Gunung Ambang Nature Reserve, North Sulawesi, Indonesia. „Forktail”. 17, s. 60, 2001. (ang.).
↑ Northern Hylocitrea Hylocitrea bonensis. BirdLife International. [dostęp 2019-11-29]. (ang.).
↑ BirdLife International, Hylocitrea bonthaina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-06] (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Hylocitrea bonensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[fjeldsa-2] J. Fjeldså, P.G.P. Ericson, U. Johansson & D. Zuccon: Three new bird family names. W: D.W. Winkler, S.M. Billerman, I.J. Lovette: Bird Families of the World: An Invitation to the Spectacular Diversity of Birds. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 33–34. ISBN 978-84-941892-0-3.

[itis2-3] Hylocitrea, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2016-03-30] (ang.).

[botw-4] Boles, W., J. del Hoyo, N. Collar, A. Elliott & G. M. Kirwan: Hylocitrea (Hylocitrea bonensis), version 1.0. [w:] S. M. Billerman, B. K. Keeney, P. G. Rodewald & T. S. Schulenberg (red.). Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2022-01-06].

[iucn-5] BirdLife International, Hylocitrea bonensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-06] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-6] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Hylocitreidae Fjeldså, Ericson, Johansson & Zuccon, 2015 - jagodówki - Hylocitrea (wersja: 2019-05-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-06].

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-06]. (ang.).

[mpe49-8] G.M. Spellman, A. Cibois, R.G. Moyle, K. Winker, F.K. Barker. Clarifying the systematics of an enigmatic avian lineage: What is a Bombycillid?. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 49 (3), s. 1036–1040, 2008. DOI: 10.1016/j.ympev.2008.09.006. (ang.).

[dic-9] E.C. Dickinson: The Howard and Moore complete checklist of the birds of the World, Revised and enlarged 3rd Edition. Londyn: Christopher Helm, 2003. ISBN 978-0-691-11701-0. (ang.).

[hbw12-10] Walter Boles: Family Pachycephalidae (Whistlers). W: J. del Hoyo, A. Elliott, D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 12: Picathartes to Tits and Chickadees. Barcelona: Lynx Edicions, 2007, s. 411. ISBN 84-96553-42-6. (ang.).

[Boyd-11] J.H. Boyd III: Hypocoliidae: Hypocolius and Hylocitrea. [w:] Aves—A Taxonomy in Flux 3.00 [on-line]. John Boyd's Home Page. [dostęp 2019-11-29]. (ang.).

[hbwcheck6-12] HBW and BirdLifeH.B. International HBW and BirdLifeH.B., Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6, grudzień 2021 [dostęp 2022-01-06] .

[forktail17-13] J. Riley, J. Mole. The birds of Gunung Ambang Nature Reserve, North Sulawesi, Indonesia. „Forktail”. 17, s. 60, 2001. (ang.).

[birdlife-14] Northern Hylocitrea Hylocitrea bonensis. BirdLife International. [dostęp 2019-11-29]. (ang.).

[iucn2-15] BirdLife International, Hylocitrea bonthaina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-06] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

barglikowce (Acanthisitti)	bargliki
tyrankowce (Tyranni)	brodawniki szerokodzioby nosoczuby oliwczyki kurtaczki gorzykowate bławatnikowate bekardowate ostrodzioby królówki krzykaczyki szerokodziobki tęczaki muchotyranikowate tyrankowate obrożniki mrówkożery chronkowate kusaczki krytonosowate mrówkowody liściarki tęgosterowate garncarzowate
śpiewające (Oscines)	lirogony gąszczaki altanniki korołazy chwostkowate kolcopiórki miodojady lamparciki buszówkowate ziemnodrozdy stadniaki pieszaki liszkojady maoryski kowaliczki trzaskacze koralniczki czubce górniki jagodniki wireonkowate fletówki wilgowate szuflodziobki ostroloty łuskowczyki krępaczki wangowate gołogłowy paskowniki dzierzbiki satynki wachlarzówki dziwogony monarki modrogłówki cudowronki skałowrony czarniaki dzierzby krukowate płatkonosy jagodziaki koralniki miodniki długobiegi sępowronki skałoskoczki skalinkowate aksamitniki owadówki sikory remizy skowronki wąsatki nikatory krótkosterki chwastówkowate trzciniaki świerszczaki mimiki madagaskarniczki skąpoogonki jaskółkowate świstunki pokrzewczyki raniuszki skotniczkowate bilbile pokrzewki ogoniatki szlarniki tymaliowate dżunglaki sikorniki pekińczyki mysikróliki palmowce jemiołuszki jedwabniczki jagodówki persówki reliktowce pomurniki kowaliki pełźce pełzacze siwuszki strzyżyki perłopiórki pluszcze bąkojady przedrzeźniacze szpakowate muchołówkowate drozdowate dudkowce górodrozdy kwiatówki nektarniki turkuśniki zieleniki złotogłówki tybetańczyki wikłaczowate astryldowate wdówki płochacze wróble pliszkowate łuszczakowate tanagrzce poświerki trznadle pasówki lasówki słowikówki kacykowate hispaniole zeledonki platynki trelniki antyle hispaniolczyki kardynały tanagrzyki tanagrowate

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne