Dżakarta
 Od góry i od lewej: ratusz, rondo Hotelu Indonezja, panorama, stadion Gelora Bung Karno, Park Miniatur Piękna Indonezja, Monumen Nasional, pałac Merdeka, meczet Istiqlal | |||||
| |||||
| Dewiza: sanskryt Jaya Raya (pol. Zwycięska i Wielka) | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Prowincja | |||||
| Data założenia | 397 | ||||
| Gubernator | Heru Budi Hartono | ||||
| Powierzchnia | 661,52 km² | ||||
| Wysokość | 16[1] m n.p.m. | ||||
| Populacja • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy | 0 21 | ||||
| Kod pocztowy | 1xxx0 | ||||
| Tablice rejestracyjne | B | ||||
| Podział miasta | 5 miast, 1 regencja | ||||
Położenie na mapie Indonezji  | |||||
 6°10′30″S 106°49′43″E/-6,175000 106,828611 | |||||
| Strona internetowa | |||||
Dżakarta (indonez. Jakarta) – stolica Indonezji, w północno-zachodniej części Jawy, druga aglomeracja świata z 31 760 000 mieszkańców[2].
Nazewnictwo
Wcześniejsze nazwy miasta to: Sunda Kelapa (397–1527), Jayakarta (1527–1619), Batavia (1619–1942) oraz Djakarta (1942–1972).
Geografia
Dżakarta jest położona na północno-zachodnim wybrzeżu Jawy, przy ujściu rzeki Ciliwung do zatoki Dżakarta, która jest częścią Morza Jawajskiego. Północna część Dżakarty jest równinna i leży na wysokości ok. 8 m n.p.m. Jest to przyczyną częstego zalewania miasta wodami morskimi. Południowa część jest pagórkowata. Przez miasto przepływa ok. 13 rzek, głównie płynących z południa w stronę Morza Jawajskiego. Najważniejszą rzeką jest Ciliwung, która dzieli miasto na część wschodnią i zachodnią.
Klimat
Zgodnie z klasyfikacją klimatyczną Köppena, Dżakarta charakteryzuje się gorącym i wilgotnym równikowym klimatem sawann (Aw)[3]. Środek pory wilgotnej wypada w styczniu (z miesięcznymi opadami równymi 350 milimetrów), natomiast suchej przypada w sierpniu (średnie miesięczne opady równe 60 milimetrów)[4]. Przez cały rok w mieście występuje wysoka wilgotność powietrza z dzienną temperaturą wahającą się pomiędzy 24 i 34 °C[5].
Historia
Miasto zostało założone pod koniec IV w. jako Sunda Kelapa. W 1527 r. znalazło się pod kontrolą sułtanatu Bantam (wówczas zmieniono jego nazwę na Jayakarta).
Pod koniec XVI w. na Jawie pojawili się Holendrzy. W 1619 r. Holendrzy pod dowództwem Jana Pieterszoona Coena zdobyli miasto i założyli na jego terenie twierdzę Batavia, która stała się główną siedzibą holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej i kolonii holenderskiej Indii Wschodnich, nazywane też Djakarta. W 1740 r. miała tu miejsce masakra chińskiej ludności, nazwana Batavia 1740[6]. Silne trzęsienie ziemi zniszczyło miasto w 1699 r. Po kilku latach w rękach brytyjskich w 1814 r. Batavia powróciła w ręce Holendrów.
W okresie 1942–1945 miasto znajdowało się pod okupacją wojsk japońskich. Po II wojnie światowej, mimo ogłoszenia niepodległości, miasto zostało zajęte przez Holandię. Dopiero w 1949 r. miasto znalazło się w niepodległej Indonezji i stało się jej stolicą. W 1950 r. stolica została przemianowana na Dżakartę.
Administracja
Oficjalnie Dżakarta nie jest miastem, ale prowincją ze specjalnym statusem stolicy Indonezji. Miasto jest administrowane tak, jak każda inna prowincja indonezyjska. Przykładowo Dżakarta ma gubernatora (zamiast burmistrza) i jest podzielona na kilka podregionów, z których każdy ma swój system administracyjny. Dżakarta, jako prowincja, jest podzielona na 5 miast (kota), wcześniej gminy, każda kierowana przez burmistrza, i jedną kabupaten zarządzaną przez regenta. W sierpniu 2007 Dżakarta przeprowadziła pierwsze wybory, wyłaniające gubernatora. Wybory wygrał Fauzi Bowo. Wcześniej gubernatorzy byli wybierani przez lokalny parlament. Głosowanie jest częścią planu decentralizacji kraju, pozwalającej na bezpośrednie wybory lokalne na kilku obszarach[7].
Lista miast Dżakarty:
- Dżakarta Centralna (Jakarta Pusat, populacja: 926 562[8]) jest najgęściej zaludnioną dzielnicą. Znajduje się tu większość wieżowców miasta. Tutaj znajduje się siedziba rządu, Centralny Bank Indonezji, meczet Istiqlal, duże centrum handlowe oraz wiele muzeów.
- Dżakarta Wschodnia (Jakarta Timur, populacja: 2 614 642)
- Dżakarta Północna (Jakarta Utara, populacja: 1 421 265)
- Dżakarta Południowa (Jakarta Selatan, populacja: 1 893 959)
- Dżakarta Zachodnia (Jakarta Barat, populacja: 1 635 278)
Jedyną regencją Dżakarty są:
- Wyspy Seribu (Kepulauan Seribu, populacja 21 679), wcześniej stanowiła poddzielnicę Północnej Dżakarty.
Gospodarka
Najbardziej charakterystyczne punkty miasta to Giełda Papierów Wartościowych, Centralny Bank Indonezyjski oraz Monumen Nasional (Tugu Monas). Miasto jest siedzibą ASEAN. W mieście są dwa czynne porty lotnicze: Soekarno-Hatta i Halim Perdanakusuma oraz nieużywany już Kemayoran. W Dżakarcie odbyły się Igrzyska Azjatyckie 1962 oraz wybory Miss World 2013.
Kultura
Jako gospodarcza i polityczna stolica Indonezji, Dżakarta przyciąga wielu imigrantów, zarówno z zagranicy, jak i z kraju. Wielu imigrantów przybywa z innych części wyspy, wprowadzając ze sobą wpływy językowe o podłożu jawajskim i sundajskim, a także tradycyjne jedzenie i zwyczaje.
Potoczna nazwa miasta to „Duży Durian”.
Mianem Betawi (Pomarańczowi Betawi lub ludzie Betawi) określa się potomków ludzi żyjących wokół Batawii (nazwa Dżakarty podczas ery holenderskiego kolonializmu), i którzy rozpoznawani są jako plemię pochodzące z XVII–XIX wieku. Betawi są głównie potomkami różnych grup etnicznych pochodzących z Azji Południowo-Wschodniej, którzy przybyli do Batawii w poszukiwaniu pracy. Język i kultura tych imigrantów różni się od imigrantów sundajskich oraz jawajskich. Ich język stanowi formę malajskiego z wpływami leksykalnymi o podłożu jawajskim, chińskim i arabskim. Dżakarcki dialekt języka indonezyjskiego jest luźno oparty na języku betawi[9][10].
Od wielu wieków w Dżakarcie mieszka również znaczna społeczność chińska. Oficjalnie stanowią oni 6% populacji Dżakarty, choć liczba ta może być niedoszacowana[11].
W Dżakarcie znajduje się kilka centrów kulturalnych, takich jak Plaza Senayan. Muzykę tradycyjną, także przedstawienia wayang (teatr) oraz z użyciem gamelan, można często znaleźć w ekskluzywnych hotelach. Jako największe miasto i stolica kraju, Dżakarta przyciąga narodowe talenty, które mają nadzieję znaleźć tu szerszą publikę i sukces.
Jednakże kultura Betawi jest rzadko spotykana w samej Dżakarcie. Znacznie łatwiej jest napotkać ślub oparty na kulturze jawajskiej bądź Minang niż ceremonię zaślubin opartą na kulturze Betawi. Podobnie łatwiej jest usłyszeć jawajski gamelan niż Gambang Kromong (połączenie muzyki Betawi z muzyką chińską) czy też Marawis (połączenie muzyki Betawi z muzyką jawajską). Mimo to niektóre festiwale, takie jak Jaksa Festival oraz Kemang Festival starają się promować muzykę Betawi poprzez zapraszanie do występów ich artystów[12].
Zabytki i atrakcje turystyczne
- Stare Miasto
- ratusz
- pałac (XVIII wiek)
- meczet Masjid Istiqlal – największy w Azji Południowo-Wschodniej[13]
- Muzeum Narodowe, którego zbiory obejmują wszystkie epoki historyczne w dziejach Indonezji.
Miasta partnerskie
Casablanca, Maroko
Hanoi, Wietnam
Kair, Egipt
Sydney, Australia
Pekin, Chiny
Berlin, Niemcy
Stambuł, Turcja
Los Angeles, Stany Zjednoczone
Paryż, Francja
Rotterdam, Holandia
Seul, Korea Południowa
Tokio, Japonia
Budapeszt, Węgry
Dżudda, Arabia Saudyjska
Kuala Lumpur, Malezja
Manchester, Wielka Brytania
Manila, Filipiny
Moskwa, Rosja
Pjongjang, Korea Północna
Mumbaj, Indie- Szanghaj, Chiny
Singapur, Singapur
Islamabad, Pakistan
Gauteng, RPA- Karaczi, Pakistan
Przypisy
- ↑ Jakarta (Indonesia). Norwegian Meteorological Institute and Norwegian Broadcasting Corporation 2007-2015. [dostęp 2016-06-11]. (ang.).
- ↑ Demographia World Urban Areas, Demographia, kwiecień 2019 [dostęp 2020-01-02] (ang.).
- ↑ Michael Pidwirny, Tropical Moist Climates – A Climate Type, The Encyclopedia of Earth [dostęp 2014-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (ang.).
- ↑ Peter Turner, Java (1st edition), Melbourne: Lonely Planet Publications, 1997, 37, ISBN 0-86442-314-4.
- ↑ Pogoda w Dżakarcie [dostęp 2009-07-17].
- ↑ General Information, embassy.qa [dostęp 2021-06-11].
- ↑ Dżakarta przeprowadza historyczne wybory [dostęp 2009-07-17].
- ↑ Liczba ludności w poszczególnych miastach [dostęp 2009-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-08].
- ↑ Uli Kozok, Indonesian Native Speakers – Myth and Reality, 2016 [dostęp 2021-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-19] (ang.).
- ↑ Thomas Conners, John Bowden, David Gil: Valency classes in Jakarta Indonesian. W: Andrej Malchukov, Bernard Comrie (red.): Valency Classes in the World’s Languages. T. 2: Case Studies from Austronesia, the Pacific, the Americas, and Theoretical Outlook. Berlin: Walter de Gruyter, 2015, s. 941–986, seria: Comparative Handbooks of Linguistics [CHL] 1/2. DOI: 10.1515/9783110429343-003. ISBN 978-3-11-042934-3. (ang.).
- ↑ Tim Johnston, Chinse diaspora:Indonesia, BBC News, 3 marca 2005 [dostęp 2009-07-17].
- ↑ Jacqueline Knörr, Kreolität und postkoloniale Gesellschaft. Integration und Differenzierung in Jakarta, Frankfurt: Campus Verlag, 2007, ISBN 978-3-593-38344-6.
- ↑ Praca zbiorowa, Podróże Marzeń – Indonezja, wyd. I, Warszawa: Mediaprofit sp. z o.o., 2007, s. 126, ISBN 978-83-60174-66-1.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Indonesia.
Equirectangular projection. Stretched by 100.0%. Geographic limits of the map:
- N: 6.5° N
- S: -11.5° N
- W: 94.5° E
- E: 141.5° E
bendera Indonesia
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
.svg)
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
Autor: yohanes budiyanto, Licencja: CC BY 2.0
Lining up Jakarta's skyscrapers along the CBD with Wisma 46 as the centerpiece.
Wisma 46 is designed by Zeidler Partnership and has been well-known for being Indonesia's tallest building; and Jakarta's most distinguished skyscrapers with its unique shape resembling an elegant fountain pen. Singapore may have a "Durian" (The Esplanade); and Beijing has a "Bird's Nest" (Olympic Stadium) and "Trousers Pants" (CCTV Tower); but Jakarta has an elegant "Fountain Pen".
Although it may not be the tallest building in Indonesia now, -with the completion of Menara BCA and The Kempinski Residences at the Grand Indonesia Mall complex; and construction at The Jakarta Tower (558m) is coming soon-, Wisma 46 remains one of the nation's most distinguished and unique building..svg)
Flag of the Special Capital Region of Jakarta, See legal regulation about the flag.
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Bakrie Tower – wieżowiec w Dżakarcie, stolicy Indonezji o wysokości 214 m i 50 kondygnacjach.
Opis oryginalny:
ang.: Bakrie Tower, Jakarta, taken from the fifth floor of the Hajji Usmar Ismail Cinema Building (outside the Sinematek Indonesia library).
The emblem of Jakarta, featuring a shield with an image of Monas (National Monument), rice and cotton, a wave of water, and the Jaya Raya. Granted on 1963 Regional Regulation No. 6
Autor: Gunkarta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Picture of Jakarta, from top to bottom: Jakarta old Town former Stadhuis of Batavia, Selamat Datang Monument at Hotel Indonesia roundabout, Panoramic Jakarta skyline with Wisma 46 in the center, Gelora Bung Karno Stadium, Taman Mini Indonesia Indah Indonesian cultural park, National Monument, Merdeka Presidential Palace, Istiqlal Mosque.