Jakiw Szwedycki

Jakiw Szwedycki

Яків Шведицький

Data i miejsce urodzenia	1816 Rozdół
Data i miejsce śmierci	20 lutego 1886 Lwów
Wikary w parafii gr.-kat. Rozdół proboszcz parafii Mikołajów
Okres sprawowania	1840-1842 1842-1850
Proboszcz parafii gr.-kat. św. Paraskewy we Lwowie
Okres sprawowania	1851-1886
Wyznanie	greckokatolickie
Kościół	Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego
Prezbiterat	1840

Jakiw Szwedycki

Яків Шведицький

ks. Jakiw Szwedyćkyj (stoi pierwszym od lewej w 1m rzędzie)
Data i miejsce urodzenia	1816 Rozdół
Data i miejsce śmierci	20 lutego 1886 Lwów
poseł do Sejmu Krajowego Galicji
Okres	od 15 kwietnia 1861 do 31 grudnia 1866
poseł do Rady Państwa kadencja V
Okres	od 4 listopada 1873 do 22 maja 1879
Odznaczenia

Jakiw Szwedycki (ukr. Яків Шведицький - Jakiw Szwedyćkyj, pol. Jakób Szwedzicki (ur. w 1816, zm. 20 lutego 1886 we Lwowie) – ksiądz greckokatolicki, staroruski polityk i działacz społeczny, poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego i do austriackiej Rady Państwa.

Życiorys

Ukończył gr.-kat. Seminarium Duchowne we Lwowie. W 1840 otrzymał święcenia kapłańskie^[1]. W latach 1840-1842 wikary w parafii gr.-kat.w Rozdole, następnie był proboszczem w Mikołajowie (1842-1850) i parafii gr.-kat. św. Paraskewy we Lwowie (1851-1886)^[1]. W 1884 przeprowadził całkowity remont cerkwi św. Paraskewy-Piatnyci i przeprowadził renowację ikonostasu^[2]. Był członkiem, referentem i radcą, a od r. 1864 kryłoszaninem greckokatolickiego konsystorium metropolitalnego we Lwowie^[2]. Od 1863 zarządzał dobrami arcybiskupimi w Uniowie i Perehińsku. Od 14 marca 1865 kanonik katedralny kapituły metropolitalnej we Lwowie^[1].

Aktywny politycznie podczas Wiosny Ludów - był członkiem Głównej Rady Ruskiej (2 maja 1848 - 30 czerwca 1851) kierowanej przez jego wuja Grzegorza Jachimowicza^[2]. W styczniu 1849 uczestnik delegacji Głównej Rady do Wiednia która złożyła nowemu cesarzowi Franciszkowi Józefowi deklarację lojalności^[2].

Związany z ruchem staroruskim, był umiarkowanym zwolennikiem orientacji panruskiej (moskalofilskiej). Współzałożyciel pierwszego ukraińskiego stowarzyszenia oświatowego Macierzy Halicko-Ruskiej (16 lipca 1848)^[2], a także Towarzystwa im. Mychajła Kaczkowskiego (1874). Był także działaczem i członkiem wydziału Instytutu Narodnyj Dim we Lwowie. Od 1870 działacz moskalofilskiej „Rady Ruskiej”^[3]. W 1879-1886 był po Teofilu Pawlikowie prezesem tej instytucji. W okresie jego przewodnictwa Rada działała głównie na rzecz wprowadzenia języka ruskiego do szkolnictwa i administracji oraz założenia ruskiej szkoły ludowej we Lwowie. Wypowiadano się także przeciw zreformowaniu kalendarza ruskiego na wzór polski (1883). Był także w 1882 rzecznikiem porozumienia z działaczami ukraińskim ale nie znalazł poparcia w Radzie dla tej idei.

Poseł do Sejmu Krajowego Galicji I kadencji (15-26 kwietnia 1861, 12 stycznia 1863 - 31 grudnia 1866), wybrany w IV kurii (gmin wiejskich) z obwodu Lwów, w okręgu Lwów-Winniki-Szczerzec, jego wybór Sejm zawiesił, a potem unieważnił, w 1863 został wybrany powtórnie^[4][5]. Od 1865 był członkiem sejmowych komisji: głodowej i katastralnej. Zabierał głos w obronie biedniejszej ludności a także w obronie praw językowych Rusinów oraz cerkwi greckokatolickiej^[2]. Jako przeciwnik decentralizacji monarchii habsburskiej, głosował wraz z innymi posłami ruskimi przeciwko adresowi Sejmu do cesarza z 10 grudnia 1865 w sprawie nadania Galicji autonomii^[2]. W kolejnych wyborach w 1867 przegrał z popieranymi przez administrację rządową z lwowskimi starostami powiatowymi Karolem Piwockim a następnie Paulinem Kosińskim^[2].

Był także posłem do austriackiej Rady Państwa V kadencji (4 listopada 1873 - 22 maja 1879) wybranym w kurii IV (gmin wiejskich) z okręgu wyborczego nr 17 (Lwów-Winniki-Szczerzec-Gródek-Janów-Jaworów-Krakowiec)^[6]. W parlamencie należał do Klubu Ruskiego (Ruthenenklub)^[1]. W 1878 członek komisji adresowej oraz komisji ds. postanowień traktatu berlińskiego^[2].

Umarł na atak apopleksji^[3], pochowany został na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie

Odznaczenia

Odznaczony za działalność oświatową w 1864 Złotym Krzyżem Zasługi z Koroną^[2].

Rodzina

Urodził się w rodzinie greckokatolickiego duchownego, był synem księdza i proboszcza w Rozdole Wasyla Szwedyckiego (1877-1859) oraz Oleny (zm. 1859). Jego wujem był lwowski metropolita greckokatolicki Grzegorz Jachimowicz. Ożenił się z Leopoldyną z Rhanischów (zm. 1888). Miał z nią liczne potomstwo: 3 synów i 3 córki. Najmłodsza Emilia była żoną Alfreda Zgórskiego^[1][2].

Przypisy

Bibliografia

• Marian Mudryj, Szwedzycki (Szwedzicki, Szwedycki) Jakub (1816 lub 1817 - 1886), Polski Słownik Biograficzny, t. 49, Warszawa-Kraków 2013-1014, s. 472-474