Jakub Łoś

Jakub Łoś

(c) I, Voytek S, CC-BY-SA-3.0 Dąbrowa
Data urodzenia	1632
Data śmierci	1688
Ród	Łosiowie herbu Dąbrowa
Rodzice	Wojciech Anna z Horodyńskich
Małżeństwo	Elżbieta z Rożniatowskich
Dzieci	Jacek
Wojny i bitwy	bitwa pod Warką, bitwa pod Kłeckiem (1656), bitwa pod Połonką, oblężenie Mohylewa, bitwa nad Basią, bitwa pod Częstochową (1665), bitwa pod Mątwami.

Jakub Łoś (Januszowski) herbu Dąbrowa (ur. 1632, zm. 24 sierpnia 1688) – towarzysz pancerny, husarz, autor pamiętnika.

Życiorys

Urodził się w 1632 w szlacheckiej rodzinie Łosiów herbu Dąbrowa, wywodzącej się z Mazowsza, a osiadłej pod koniec XVI wieku w przemyskiem. Był synem Wojciecha i Anny z Horodyńskich. Pisał się z Grodków na pamiątkę starej mazowieckiej siedziby rodu.

Służbę w wojsku koronnym rozpoczął w 1655, podczas najazdu szwedzkiego na Polskę jako towarzysz chorągwi pancernej wojewody sandomierskiego Władysława Gonzagi Myszkowskiego, bił się ze Szwedami w bitwach pod Warką i Kłeckiem, 26 sierpnia 1656 w krwawym starciu pod Strzemesznem został ranny. Po wyleczeniu ran brał udział w walkach o Łowicz i Chojnice. Po wyparciu Szwedów z Rzeczypospolitej, wziął udział w wyprawie Stefana Czarnieckiego do Danii^[1], w latach 1658-1659.

W 1660 wzbogacony łupami wojennymi, wystawił poczet husarski i zaciągnął się do chorągwi husarskiej Jerzego Lubomirskiego, z tą formacją walczył z wojskami moskiewskimi na Polesiu i Litwie. Jako doświadczony żołnierz dowodził w tej kampanii mniejszymi oddziałami. Był uczestnikiem bitwy pod Połonką oraz oblężenia Mohylewa, 8 października 1660 walczył w bitwie nad rzeką Basią. Walczył także w bitwie pod Tołoczynem. Podczas rokoszu Lubomirskiego stanął po stronie opozycji, bił się w bratobójczych bitwach z wojskami królewskimi pod Częstochową i pod Mątwami.

Po rokoszu, w 1667 jako stronnik Lubomirskiego został prawdopodobnie usunięty z wojska, w tym roku bowiem przerwał zapisy w pamiętniku, osiadł w rodzinnym majątku, założył rodzinę poślubiwszy Elżbietę Rożniatowską z Rożniatowic. W latach 1676-1682 kontynuował pisanie pamiętnika, uzupełnił go w tym czasie o nowe spostrzeżenia, wypisy z kronik i wywody genealogiczne.

Jego synem był Jacek, podczaszy i sędzia grodzki bełski.

Jakub Łoś zmarł 24 sierpnia 1688.

Przypisy

Bibliografia

• Jan Wimmer, Łoś Jakub [w] Polski Słownik Biograficzny, Tom XVIII.
• Pamiętniki Łosia, towarzysza Chorągwi Pancernej Władysława margrabi Myszkowskiego wojewody krakowskiego, obejmujące wydarzenia od r. 1646 do 1667, Kraków 1858.

Linki zewnętrzne

• Pamiętniki Jakuba Łosia w bibliotece Polona