Jakub (Stamati)

Jakub
Ioan Stamati-Strămătura
Metropolita Mołdawii
Kraj działania

Hospodarstwo Mołdawskie

Data i miejsce urodzenia

24 czerwca 1749
Bistriţa

Data i miejsce śmierci

11/12 marca 1803
Jassy

Metropolita Mołdawii
Okres sprawowania

1792–1803

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Patriarchat Konstantynopolitański

Śluby zakonne

3 kwietnia 1764

Diakonat

do 1782

Prezbiterat

do 1782

Chirotonia biskupia

1782

Nagrobek metropolity Jakuba na terenie soboru św. Jerzego w Jassach

Jakub, prawdopodobne imię świeckie Ioan Stamati-Strămătura, zwany Jakubem z Neamţ[a] (rum. Iacob Nemţeanul; ur. 24 czerwca 1749 w Bistriţy, zm. 11/12 marca 1803 w Jassach[1]) – rumuński biskup prawosławny, w latach 1792–1803 metropolita Mołdawii.

Życiorys

O jego pochodzeniu niewiele wiadomo. Najprawdopodobniej pochodził z ubogiej rodziny chłopskiej z Siedmiogrodu; jego ojciec nosił imię Alexandru, dane matki nie są znane. W wieku jedenastu lat przyszły metropolita wstąpił do monasteru Neamţ w Mołdawii. 3 kwietnia 1764 został postrzyżony na mnicha, przyjmując imię zakonne Jakub. W monasterze nauczył się czytać i pisać od lepiej wykształconego mnicha. Krótko po postrzyżynach powierzono mu funkcję ekonoma klasztoru, liczącego w tym czasie ok. 500 mnichów. Następnie na polecenie metropolity mołdawskiego Gabriela przeniósł się do Jass jako administrator dóbr metropolitalnych[2]. Zachęcany przez Gabriela, kontynuował swoją edukację[3].

W 1782 został wyświęcony na biskupa Huşi i pozostał na tej katedrze przez dziesięć lat. Doprowadził do odnowy i rozkwitu podupadłej eparchii, rozwijając działalność duszpasterską, oświatową i kulturalną, otwierając nowe cerkwie, odnawiając i organizując szkoły, wspierając uczniów[2]. W 1792 mianowano go metropolitą Mołdawii. Jako zwierzchnik Cerkwi prawosławnej w Hospodarstwie Mołdawskim kontynuował dotychczasową działalność, przyczyniając się do rozwoju rumuńskiej kultury. Był wpływową postacią na dworze kolejnych hospodarów, którzy nie podejmowali decyzji bez porozumienia z bojarami i z metropolitą. W Jassach rozpoczął budowę nowej rezydencji metropolitalnej oraz prywatnej cerkwi Wszystkich Świętych, odremontował również cerkwie św. Jerzego i Spotkania Pańskiego położone w pobliżu siedziby hierarchów[2]. Otworzył liczne nowe szkoły cerkiewne[4]. Wspierał drukarstwo; wydał w Jassach Ewangeliarz, Trebnik i Psałterz (1794), Apostoła (1795) i inne księgi liturgiczne oraz teologiczne, a także przeznaczone dla szkół „Arytmetykę” i „Geografię mołdawską”[4] biskupa chocimskiego Amfilochiusza[1].

Na urzędzie pozostał do śmierci w 1803[4]. Został pochowany na terenie soboru katedralnego św. Jerzego[5]. Następcą Jakuba na katedrze został jego uczeń duchowy Beniamin (Costachi)[6].

Uwagi

  1. ↑ Dla odróżnienia od metropolity Mołdawii Jakuba I zwanego, od monasteru, w którym żył, Jakubem z Putny – Putneanul.

Przypisy

  1. ↑ a b ИАКОВ II, www.pravenc.ru [dostęp 2016-06-16].
  2. ↑ a b c Mitropolitul Iacob Stamati: fermitate duhovnicească şi simţ gospodăresc, Ziarul Lumina [dostęp 2016-06-16] (rum.).
  3. ↑ Bogdan Racu, Mitropolitul Gavriil Calimachi al Moldovei, Doxologia - Portal Crestin Ortodox, 20 lutego 2012 [dostęp 2016-06-16] (rum.).
  4. ↑ a b c Sfinti romani - Mitropolitul Iacob Stamati al Moldovei si Sucevei, www.sfant.ro [dostęp 2016-06-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-12].
  5. ↑ Iasi :: Biserica Sf. Gheorghe - Mitropolia veche, BISERICI.org [dostęp 2016-06-21].
  6. ↑ MITROPOLITUL VENIAMIN COSTACHI, www.crestinortodox.ro [dostęp 2016-06-16].
Biskupi Huşi

Media użyte na tej stronie

Catedrala veche din Iasi5.jpg
Autor: Cezar Suceveanu, Licencja: CC BY 3.0
St.George Church in Iași (old Metropolitan Cathedral)