Jakub Hanus

Jakub Hanus
podinspektor podinspektor
Data i miejsce urodzenia24 lipca 1888
Rymanów
Data i miejsce śmierci1941
Samarkanda
Przebieg służby
FormacjaPolicja Państwowa
Stanowiskanaczelnik Wydziału I KGPP
Odznaczenia
Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913

Jakub Hanus[1] (ur. 24 lipca 1888 w Rymanowie, zm. 1941 w Samarkandzie) – kapitan rezerwy piechoty Wojska Polskiego, podinspektor Policji Państwowej.

Upamiętnienie na Mauzoleum w Sanoku
Grób symboliczny na cmentarzu Powązkowskim

Życiorys

Jakub Hanus urodził się 24 lipca 1888 w Rymanowie[2][3][4]. Był synem Józefa (rolnik w Rymanowie)[2]. W 1907 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Kazimierz Bogaczewicz, Kazimierz Vetulani)[5][6][7].

Podczas I wojny światowej został powołany do szeregów c. i k. armii i w rezerwie piechoty został mianowany na stopień podporucznika z dniem 1 lipca 1915[8], a później awansowany na stopień porucznika rezerwy piechoty z dniem 1 sierpnia 1917[9]. Około lat 1915-1918 był przydzielony do 30 pułku piechoty[10][11][12].

Po zakończeniu wojny, dekretem Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego z 19 lutego 1919 jako były oficer armii austro-węgierskiej został przyjęty do Wojska Polskiego z dniem 1 stycznia 1918 wraz z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 sierpnia 1917[13] i rozkazem z tego samego dnia 19 lutego 1919 Szefa Sztabu Generalnego płk. Stanisława Hallera został mianowany szefem komendy placu w Sanoku od 1 listopada 1918[14]. Później został awansowany na stopień kapitana rezerwy piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[15][16]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 1 pułku Strzelców Podhalańskich w Nowym Sączu[17][18].

Został funkcjonariuszem Policji Państwowej. W 1926 w stopniu komisarza był komendantem powiatowym PP w Nowym Sączu w Okręgu VII Krakowskim[19]. W 1934 jako rezerwy był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VI jako oficer pełniący służbę w Policji Państwowej w stopniach oficerów PP i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Stanisławów[3]. W 1934 służył w stopniu nadkomisarza PP[20]. W tym stopniu został przeniesiony ze Stanisławowa do Łucka[21]. Od 24 czerwca 1938 w stopniu podinspektora sprawował stanowisko naczelnika Wydziału I Organizacyjno-Szkoleniowego Komendy Głównej PP, pełniąc je do czasu wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939[22]. Ukończył studia uzyskując tytuł magistra[23]. Publikował w branżowym czasopiśmie „Przegląd Policyjny”[24].

Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów i był osadzony w obozie jenieckim w Starobielsku[4]. Został przewieziony w głąb ZSRR i zmarł w 1941 w Samarkandzie[4].

Był żonaty z Janiną z domu Poplatek (1893–1974), z którą miał córkę Marię (1923–2007, żona Jana Ekiera, matka Stanisława i Jakuba).

Upamiętnienie

W ramach Apelu Poległych uczniów sanockiego gimnazjum w publikacji z 1958 Józef Stachowicz podał, że Jakub Hanus zginął podczas II wojny światowej w nieznanym miejscu[25]. Po latach został symbolicznie upamiętniony na grobowcu żony i córki na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[4] (kwatera e-5-2).

W 1962 Jakub Hanus został upamiętniony wśród innych osób wymienionych na jednej z tablic Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej na obecnym Cmentarzu Centralnym w Sanoku.

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ W ewidencji wojskowych c. k. armii był określany w języku niemieckim jako „Jakob Hanus”. Pierwotnie – zarówno w sprawozdaniach szkolnych w okresie zaboru austriackiego oraz w publikacjach wojskowych II Rzeczypospolitej np. Dziennik Rozkazów Wojskowych z 1919 oraz Roczniki Oficerskie z 1923, 1924, 1934 – był określany jako „Jakób Hanus”. Pod koniec lat 30. XX wieku pojawiła się forma imienia „Jakub”, zob. Jakub Hanus. O administrowaniu i organizowaniu. „Przegląd Policyjny”. 4 (22), s. 288-294, lipiec 1939. 
  2. ↑ a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1901/1902 (zespół 7, sygn. 29). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 328.
  3. ↑ a b Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 9, 951, 1123.
  4. ↑ a b c d Cmentarz Stare Powązki: JANINA HANUSOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2017-10-23].
  5. ↑ 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 61, 78.
  6. ↑ Kronika. Egzamin dojrzałości. „Gazeta Sanocka”, s. 3, 23 czerwca 1907. 
  7. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2017-10-22].
  8. ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 209.
  9. ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 233.
  10. ↑ a b Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 325.
  11. ↑ a b Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 424.
  12. ↑ Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 545.
  13. ↑ Dekret Naczelnego Wodza Wojsk Polskich o przyjęciu do W.P. oficerów z b. armii austro-węgierskiej (838). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. 26, s. 646, 8 marca 1919. 
  14. ↑ Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich o przydziale oficerów (841). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. 26, s. 654, 8 marca 1919. 
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 476.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 417.
  17. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 377.
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 326.
  19. ↑ Obsada personalna jednostek Policji Państwowej w roku 1926. policjapanstwowa.pl. [dostęp 2017-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-07)].
  20. ↑ Wykaz oficerów Policji Państwowej w roku 1934. policjapanstwowa.pl. [dostęp 2017-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-28)].
  21. ↑ Zmiany w policji w Małopolsce Wsch.. „Warszawski Dziennik Narodowy”. 232B, s. 2, 25 sierpnia 1936. 
  22. ↑ Wykaz naczelników wydziałów Komendy Głównej Policji Państwowej w latach 1919–1939. policjapanstwowa.pl. [dostęp 2017-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-15)].
  23. ↑ Jakub Hanus. O administrowaniu i organizowaniu. „Przegląd Policyjny”. 4 (22), s. 288, lipiec 1939. 
  24. ↑ Jakub Hanus. O administrowaniu i organizowaniu. „Przegląd Policyjny”. 4 (22), s. 288-294, lipiec 1939. 
  25. ↑ Józef Stachowicz: W służbie ojczyzny. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 120.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

AUT KuK Kriegsbande BAR.svg
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).
Med. Austria 1912-1913.JPG
Austrian mobilitation cross of 1912/1913's ribbon
PL policja 1936-39 podinsp.svg
Naramiennik stopnia "podinspektor" (1936-1939); Policja Państwowa – II RP.
Jan Ekier - grób.jpg
Autor: Krzem Anonim, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Jana Ekiera na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera e, rząd 5, grób 2)
Mausoleum in Sanok, Hanus.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mauzoleum Ofiar II Wojny Światowej na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.