Jakub Lipszyc (rabin)

Jakub Lipszyc
Kraj działania

Polska

Data śmierci

1942

Rabin Konina
Okres sprawowania

1906–1940

Wyznanie

judaizm

Jakub Lipszyc, właśc. Jakób Liebschütz (ur. w 1870, zm. w lipcu 1942) – czwarty i ostatni koniński rabin, ofiara zbrodni niemieckich[1][2].

Życiorys

Był synem znanego talmudysty – Hillela. Wykształcenie zdobył w Niemczech i Rosji. Oprócz języków żydowskich posługiwał się również rosyjskim, niemieckim oraz polskim[1].

Od 1906 roku do wybuchu II wojny światowej pełnił funkcję konińskiego rabina. Z racji swego pochodzenia (wywodził się z guberni kowieńskiej) był postrzegany przez innych Żydów za litwaka, a jednocześnie za tolerancyjnego i postępowego rabina. W 1927 roku stanął na czele zarządu konińskiej gminy żydowskiej[1].

Nie chcąc dopuścić do profanacji szczątków (którym zagrażała powiększająca się żwirownia) spoczywających na terenie starego, od dawna nieużywanego cmentarza żydowskiego w Czarkowie, nakazał ich ekshumację, narażając się ortodoksyjnym Żydom. W 1932 roku skrupulatnie zebrano wszystkie kości do lnianych worków, przewieziono na nowy cmentarz w Koninie i tam złożono w jednej wspólnej mogile. Razem z nimi przeniesiono również kamienne macewy. Dla gminy żydowskiej koszt przetransportowania zmarłych oraz nagrobków był bardzo wysoki – wynosił aż 6368,45 zł[3].

Jakub Lipszyc mieszkał przed wojną na pierwszym piętrze kamienicy na Placu Zamkowym w Koninie, który przez żydowską społeczność był nazywany Teper Markiem (tłumacząc z języka jidysz jego nazwa oznacza Rynek Garncarski). Jego żoną była Pesa Shlezinger[2][4][5][6].

W 1940 roku Niemcy deportowali go do Józefowa w powiecie biłgorajskim. Rabin Hersz Majlech Talmud bezskutecznie starał się u lokalnego Judenratu o pomoc finansową dla wysiedlonego z Konina rabina[7]. W lipcu 1942 roku Jakub Lipszyc został zamordowany przez Niemców[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Lipszyc Jakub, Wirtualny Sztetl [dostęp 2022-10-28].
  2. ↑ a b The Central Database of Shoah Victims' Names, yvng.yadvashem.org [dostęp 2022-10-29].
  3. ↑ Żydowski cmentarz rozciągał się u podnóża wieżowca przy ulicy Dworcowej, LM Lokalne Media [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  4. ↑ VII. Atlantyda, Akcja Konin [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  5. ↑ Konin w „rybim oku”…(13), Zapatrzeni w Konin, 2 stycznia 2022 [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  6. ↑ Aleksandra Polewska-Wianecka, Ciekawostka historyczna dnia: Teper Mark, czyli koniński Plac Zamkowy w żydowskiej odsłonie, Konin Nasze Miasto, 20 października 2021 [dostęp 2022-10-28] (pol.).
  7. ↑ Prośba o pomoc dla rabina Jakuba Lipszyca - Wydarzenia - Teatr NN, teatrnn.pl [dostęp 2022-10-29] (pol.).