Jakub Plezia

Jakub Plezia
Ilustracja
Od lewej: Jakub Plezia, Jerzy Suryn, Yamawaki Masataka, Paweł Misiurewicz, Franciszek Pokorny, Maksymilian Ciężki.
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia

9 lipca 1885
Okonin, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

30 września 1941
KL Auschwitz, Polska pod okupacją III Rzeszy

Przebieg służby
Lata służby

1914 - 1921

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).pngArmia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Jednostki

Biuro Szyfrów

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Późniejsza praca

nauczyciel

Odznaczenia
Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Krzyż Wojskowy Karola Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913
Jakub Plezia jako więzień Auschwitz nr 18035.

Jakub Plezia (ur. 9 lipca 1885 w Okoninie, zm. 30 września 1941 w KL Auschwitz) – nauczyciel, profesor gimnazjalny, działacz Związku Harcerstwa Polskiego, podczas II wojny światowej członek Związku Walki Zbrojnej, więzień obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, gdzie zginął.

Życiorys

Jakub Plezia był synem Michała i Anieli z Zakrzewskich. W latach 1899–1906 uczęszczał do Gimnazjum im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie, gdzie złożył egzamin dojrzałości. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, zakończone w 1912 roku. Ich program obejmował filologię klasyczną, polską oraz filozofię. Przed wybuchem I wojny światowej pracował jako zastępca nauczyciela w c. k. Gimnazjum Realnym (IV.) w Krakowie. Równocześnie działał w organizacjach harcerskich.

W 1914 roku został zmobilizowany do cesarskiej i królewskiej Armii. Jego oddziałem macierzystym był c. i k. Pułk Piechoty Nr 56. Na stopień nadporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 maja 1916 w korpusie oficerów rezerwy piechoty[1]. W 1917 roku wycofano go ze służby liniowej i przeniesiono do biura szyfrowego, gdzie wykorzystywano jego znajomość języków w pracy deszyfranta.

W listopadzie 1918 roku rozpoczął służbę w Wojsku Polskim. Do marca następnego roku był przydzielony do Polskiej Komisji Likwidacyjnej, później został przeniesiony do rezerwy. Przez krótki czas pracował w biurze prasowym Generalnego Delegata Rządu w Krakowie i jako nauczyciel. Zmobilizowany ponownie w sierpniu 1920 roku, służył w stopniu porucznika w Biurze Szyfrów Oddziału II Sztabu Generalnego. 28 października 1921 roku został ponownie przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwy piechoty. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V. Był wówczas w grupie oficerów rezerwy „po ukończeniu 40 roku życia”[2].

Podjął pracę jako nauczyciel łaciny i propedeutyki filozofii w IV Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie. W 1929 roku otrzymał tytuł profesora gimnazjalnego. W latach 1932–1939 uczył w VI Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki. Powrócił również do działalności w Związku Harcerstwa Polskiego, w latach 1922–1927 pełniąc funkcję hufcowego Hufca Kraków. Posiadał stopień instruktorski harcmistrza. Po wybuchu II wojny światowej przystąpił do organizowania tajnego nauczania, jako członek konspiracyjnego Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych. Od początku 1941 roku działał w biurze szyfrów krakowskiego Związku Walki Zbrojnej. Aresztowano go 9 czerwca 1941 roku i osadzono w więzieniu Montelupich. 11 lipca tego roku przybył do obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie zginął 30 września 1941.

W 1914 roku ożenił się z Zofią Zbrożek (zm. 1970), mieli syna Mariana, profesora mediewistyki.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

Bibliografia

  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.)
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
  • Maria Przybyszewska: Tarnowski słownik biograficzny. Tom I. Tarnów 1991.

Media użyte na tej stronie

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
AUT Karl-Truppenkreuz BAR.svg
Baretka Krzyża Wojskowego Karola – Austro-Węgry. (Karl-Truppenkreuz)
Biuro Szyfrów.jpg
Officers of the Biuro Szyfrów (Cipher Bureau) - Polish General Staff's Second Department's organizational unit charged with SIGINT and both cryptography (the use of ciphers and codes) and cryptanalysis (the study of ciphers and codes, particularly for the purpose of "breaking" them). From the left: Jakub Plezia, Jerzy Suryn, Yamawaki Masataka, Paweł Misiurewicz, Franciszek Pokorny, Maksymilian Ciężki
AUT KuK Kriegsbande schwertern-gold BAR.svg
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) z okuciem złotych mieczy dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).
Med. Austria 1912-1913.JPG
Austrian mobilitation cross of 1912/1913's ribbon
PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
Jakub Plezia.jpg
Jakub Plezia (1885-1941) - nauczyciel, harcmistrz, kapitan piechoty rezerwy Wojska Polskiego