Jakubowo (powiat bydgoski)

Artykuł

52°58′1″N 18°1′11″E

- błąd

38 m

WD

52°57'N, 18°3'E

- błąd

20464 m

Odległość

216 m

Jakubowo
wieś
Ilustracja
Zabudowa mieszkalna
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

bydgoski

Gmina

Nowa Wieś Wielka

Wysokość

74 m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

86[1]

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

86-060[2]

Tablice rejestracyjne

CBY

SIMC

0092717

Położenie na mapie gminy Nowa Wieś Wielka
Mapa konturowa gminy Nowa Wieś Wielka, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Jakubowo”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego
Mapa konturowa powiatu bydgoskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Jakubowo”
Ziemia52°58′01″N 18°01′11″E/52,966944 18,019722

Jakubowo (niem. Jakobsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Nowa Wieś Wielka.

Położenie

Świetlica wiejska
Kapliczka przydrożna
Droga do Januszkowa

Jakubowo usytuowane jest na wschód od Nowej Wsi Wielkiej, w strefie obniżenia dolinnego łączącego dolinę Kanału Noteckiego z doliną Zielonej Strugi. Na północ od miejscowości rozciągają się zmeliorowane łąki, na południu skraj Wysoczyzny Kujawskiej, a na wschodzie torfowisko Dziemionna, użytkowane jako łąki i pastwiska. Poprzez las, Jakubowo sąsiaduje od północy z Kolankowem i Jeżewicami, od wschodu z Januszkowem. Na południu, już na morenowej Wysoczyźnie Kujawskiej (wzniesionej około 10 m wyżej) sąsiadują wsie: Jeżewo i Dąbrówka Kujawska.

Pod względem fizyczno-geograficznym leży w obrębie Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej w mezoregionie Kotlina Toruńska[3].

Charakterystyka

Jakubowo to wieś sołecka usytuowana w południowo-zachodniej części gminy Nowa Wieś Wielka. Zabudowa rozciąga się wzdłuż drogi łączącej Jakubowo z Nową Wsią Wielką na wschodzie i Smogorzewem na zachodzie. Łącznie w sołectwie Jakubowo jest 92 ha gruntów ornych (wyłącznie V i VI klasy bonitacyjnej), 11 ha pastwisk oraz 10 ha lasów[4].

Obiekty zabytkowe

We wsi znajdują się budynki ujęte w ewidencji zabytków, tj. kaplica przydrożna oraz szkoła, obecnie świetlica[5].

Historia

Początki osadnictwa

Historia osadnictwa wsi Jakubowo sięga okresu przedrozbiorowego. Z mapy topograficznej Friedricha von Schröttera (1798-1802) wynika, że zabudowa wsi istniała przy drodze wiodącej z Chmielnik do Jeżewa koło Łabiszyna.

Wiek XIX

W 1. połowie XIX wieku w miejscowości rozwijało się osadnictwo niemieckie. Spis miejscowości rejencji bydgoskiej z 1833 r. podaje, że we wsi Jakubowo należącej do powiatu inowrocławskiego mieszkało 135 osób (101 ewangelików i 34 katolików) w 22 domach. Miejscowość należała do parafii katolickiej i ewangelickiej w Łabiszynie[6]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego dla roku 1884 podaje, że Jakubowo (niem. Jacobsdorf) była wsią położoną w powiecie inowrocławskim. Mieszkało tu 174 osób (130 ewangelików i 44 katolików) w 26 domach. ¼ mieszkańców była analfabetami. Najbliższa poczta znajdowała się w Nowej Wsi Wielkiej, stacja kolejowa w Chmielnikach, a sąd okręgowy w Łabiszynie[7].

II wojna światowa

Po wojnie zamordowani Polacy ze wsi: Dziemionna, Jakubowo, Januszkowo, Krążkowo, Prądocin i Tarkowo zostali po ekshumacji pochowani na cmentarzu w Lisewie Kościelnym, gdzie w 1965 r. wystawiono im pomnik[8].

Przynależność administracyjna

W styczniu 1920 roku na mocy traktatu wersalskiego miejscowość znalazła się w granicach odrodzonej Polski. Wieś nadal znajdowała się (aż do roku 1954) w powiecie inowrocławskim. W 1934 r. w wyniku reformy administracyjnej włączono ją w skład gminy wiejskiej Złotniki Kujawskie[8]. W latach 1945-1947 Jakubowo wchodziło[a] w skład gromady wiejskiej Dąbrówka Kujawska w składzie gminy Złotniki Kujawskie[8]. W 1947 r. utworzono samodzielną gromadę wiejską Jakubowo, która w 1948 r. posiadała powierzchnię 125 ha i zaludnienie 101 osób[8]. W latach 1947-1953 w dyskusjach na temat nowego podziału administracyjnego przedstawiciele wsi opowiadali się[b] za przywróceniem gminy Nowa Wieś Wielka i włączeniem do niej wsi Jakubowo. Postulaty te zostały uwzględnione zarówno przez władze gminy Złotniki Kujawskie, które wydały zgodę na takie rozwiązanie, jak i władze centralne. Po reformie administracyjnej z 25 września 1954 miejscowość znalazła się jako jedno z 16 sołectw w gromadzie Nowawieś Wielka[8]. 13 lutego 1974 mocą uchwały Gminnej Rady Narodowej zlikwidowane sołectwo Kolankowo włączono do sołectwa Jakubowo. Stan poprzedni przywrócono 15 września 1993 reaktywując sołectwo Kolankowo[8] W latach 1950–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Oświata i kultura

W 1946 roku we wsi istniała jednoklasowa szkoła powszechna z mieszkaniem służbowym dla nauczyciela[8]. W I połowie lat 50. szkołę zamknięto, po czym otwarto ją ponownie w 1957 roku. W 1961 r. dzieci ze wsi skierowano do obwodu szkolnego w Nowej Wsi Wielkiej[8]. Od 1964 r. członkowie Związku Młodzieży Wiejskiej prowadzili we wsi punkt biblioteczny[8].

Współczesność

W latach 1959-1961 wieś została zelektryfikowana, a w 1975 r. wykonano remont kapitalny świetlicy wiejskiej[8]. W okresie powojennym zalesiono pokaźne tereny porolne na północ i zachód od wsi (w kierunku Prądocina i Kolankowa).

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 86 mieszkańców[1]. Jest trzynastą co do wielkości miejscowością gminy Nowa Wieś Wielka.

    Liczba ludności Jakubowa
    

Zobacz też

  • Jakubowo

Uwagi

  1. w skład gromady Dąbrówka Kujawska obejmującej: Kolankowo, Jakubowo i Dąbrówka Kujawska
  2. podobnie jak mieszkańcy wsi: Dąbrówka Kujawska, Prądocin i Kolankowo

Przypisy

  1. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 370 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Środowisko przyrodnicze Bydgoszczy. Praca zbiorowa pod red. Józefa Banaszaka, Wydawnictwo Tanan. Bydgoszcz 1996
  4. Opracowanie ekofizjograficzne dla terenu gminy Nowa Wieś Wielka
  5. Gminny program opieki nad zabytkami gminy Nowa Wieś Wielka na lata 2011-2015
  6. Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks mit einer geographisch-statistischen Uebersicht. Bromberg 1833
  7. http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_III/384 dostęp 9-12-2014
  8. a b c d e f g h i j Łukasz Myszka, Gmina Nowa Wieś Wielka. Z dziejów samorządu terytorialnego – do 2002 roku, Bydgoszcz: Bydgoski Dom Wydawniczy Margrafsen, 2006, ISBN 83-89734-14-1, OCLC 749214986.

Media użyte na tej stronie

Nowa Wieś Wielka (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Nowa Wieś Wielka, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Bydgoszcz County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Bydgoszcz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.46 N
  • S: 52.91 N
  • W: 17.65 E
  • E: 18.42 E
Jakubowo 1 7-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Jakubowo, gmina Nowa Wieś Wielka, powiat bydgoski
Jakubowo shrine2 7-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Jakubowo - kapliczka przydrożna, gmina Nowa Wieś Wielka, powiat bydgoski
Jakubowo swietlica 7-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Jakubowo - świetlica wiejska, gmina Nowa Wieś Wielka, powiat bydgoski
Jakubowo 12 7-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Jakubowo, gmina Nowa Wieś Wielka, powiat bydgoski